Octrooiblog: Is mijn (agrarische) vinding een octrooi waard?

Gepubliceerd op: 28 januari 2021 | Gewijzigd op: 01 februari 2021

Als je een uitvinding hebt gedaan, kan je die beschermen met een octrooi of patent. Maar wanneer heb je nou een uitvinding gedaan? Als je bij het woord uitvinding denkt aan de uitvinding van de gloeilamp, de boekdrukkunst of de telefoon, dan leg je de lat waarschijnlijk te hoog.

Een uitvinding kan ook een kleine verbetering van een bestaand product of proces zijn, of een verbetering aan een onderdeel van het product of proces. Voorwaarde is wel dat deze verbetering nieuw is. Dat wil zeggen: nog niet eerder openbaar gemaakt. Alles kan ‘nieuwheidsschadelijk’ zijn: van een krantenbericht in een vreemde taal tot aan een YouTube filmpje of je bericht op een internetforum. Maar ook: de presentatie op een conferentie, je wetenschappelijke publicatie, of een productfolder. Let op: ook als je zelf je uitvinding bekend hebt gemaakt vóór je octrooi aanvraagt, is de uitvinding niet meer nieuw volgens de octrooiwet.

Een tweede voorwaarde is dat de verbetering inventief is. Anders gezegd: de uitvinding mag voor vakmensen op je vakgebied niet voor de hand liggen. Aan de hand van 2 recente agrarische octrooien wijzen we aan waar nu precies de uitvinding zit. Klik op 'Uitgeschreven tekst' voor een toelichting onder de tekening.

Maai-inrichting die waterdieren wegjaagt

De gebroeders Tolenaars hebben een octrooi op een maai-inrichting voor het maaien van taluds of beddingen van watergangen.

De maai-inrichting omvat een maaimodule (in de tekeningen aangeduid met nummer 2), een korf (nummer 10 in onderstaande tekeningen) voor het opvangen van de gemaaide vegetatie, en een verdrijvingsmodule (13) voor het uitzenden van een signaal om waterdieren te verjagen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het wegjagen van vissen en otters met behulp van lichtflitsen, zodat ze niet in de korf gevangen worden of verwond worden door de maaimodule. De uitvinding die de maai-inrichting nieuw en inventief maakt, is dat er meerdere verdrijvingsmodules (13) op de korf (10) zijn geplaatst, zoals te zien is in de tekeningen hieronder. Dat is althans wat uit het onderzoek naar de stand van de techniek is gebleken. Bij zo’n onderzoek speurt een specialist van de octrooiverlenende instantie naar openbare informatie in het technisch gebied van de octrooiaanvraag. De octrooiverlenenden instantie publiceert het onderzoeksrapport samen met het octrooi. Je kan dit ook in Espacenet terugvinden door te klikken op Original document, en vervolgens op Search report.
Dus: Het octrooi gaat over een maai-inrichting die al voor 99% bekend is. De uitvinding zit in de resterende 1%: de verdrijvingsmodules. De verdrijvingsmodules zijn op zichzelf ook niet eens bijzonder; het zijn bijvoorbeeld flitslampen. De uitvinding is dat deze verdrijvingsmodules op de korf van de maai-inrichting geplaatst worden.

Voersysteem voor dieren

Lely Patent N.V. heeft octrooi op een voersysteem voor dieren. De uitvinding die het voersysteem nieuw en inventief maakt, zit in de voergrijper (24). De voergrijper, die bestaat uit twee grijpbekken (41 en 42) die met elkaar verbonden zijn door een scharnierende arm (61, blauw getekend). Als het opwikkellichaam (60, groen getekend) roteert, sluit de grijper zich.  
Om precies te zijn, zit de uitvinding in het opwikkellichaam (60) van de voergrijper (24). (Let op: we duiken nu echt in de werktuigbouwkundige details. Niet jouw ding? Onthoud dan dat een octrooi de uitvinding op detailniveau beschrijft, en lees hier verder.)
Het opwikkellichaam (60) is direct verbonden met de 1e grijpbek (41) en via een arm (61) met de 2e grijpbek (42). De arm (61) bestaat uit een aantal armdelen die scharnierbaar met elkaar verbonden zijn. Als het opwikkellichaam (60) roteert, sluiten de grijpbekken (41, 42) zich.
De uitvinding is dat het opwikkellichaam (60) bij het bewegen van de grijpbekken (41, 42) vanuit de open stand naar de gesloten stand meer dan 1 omwenteling maakt, en dat, nadat de wikkelomtrek van het opwikkellichaam (60) is omwikkeld door een aantal van de armdelen, slechts één verder armdeel zich daaroverheen of daarlangs uitstrekt.
Het voordeel van de uitvinding is dat deze voorkomt  dat de armdelen over elkaar heen gaan wikkelen. Dit zou in de gesloten stand van de grijpbekken tot een grotere wikkelomtrek leiden. En dat is ongewenst omdat een grotere wikkelomtrek minder trekkracht oplevert.
Dus: Het octrooi gaat over een voersysteem voor dieren. De uitvinding zit in een onderdeel van de voergrijper van het voersysteem.

De moraal

Een uitvinding zit vaak in details. Een uitvinding hoeft niet groot te zijn, zolang deze maar nieuw is en voor vakmensen niet voor de hand ligt.

Bezig met een (kleine of grote) uitvinding?

Volg een webinar van Octrooicentrum Nederland, waarin u meer te weten komt over kennisbescherming.