Innovatiemissie Duitsland: Alternatieve eiwitten
Werkt u als onderzoeker of ondernemer aan product- en technologieontwikkeling van alternatieve eiwitten, met focus op plantaardige eiwitbronnen? Wilt u samen met partners in Duitsland aan innovatie (R&D) werken? Ga dan mee met de kennis- en technologie innovatiemissie naar de grensregio Noordrijn- Westfalen en Nedersaksen van 25-28 september.

Centraal bij deze agri-food innovatiemissie staat het verkennen van gelijkwaardige samenwerking bij onderzoek en ontwikkeling voor zowel onderzoekers als bedrijven. Ook willen we de Nederlandse sector goed positioneren in de plantaardige keten van primaire productie tot verwerking tot eindproducten.
Achtergrond
De eiwittransitie is een belangrijke focus vanuit de Nederlandse overheid en wordt eveneens als innovatieopgave gedragen door de Topsector Agri & Food. Zo heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Nationale Eiwitstrategie opgesteld. Daarin staan de ambities die ook terugkomen in de Kennis- en Innovatieagenda Landbouw Water Voedsel.
De verwachting is dat de markt voor alternatieve proteïnen blijft groeien naar minstens € 245 miljard in 2035 wereldwijd. Europa is op dit gebied een van de meest volwassen markten, met hoge verwachte groeicijfers. Toch staat de sector ook voor allerlei uitdagingen. Zo wordt er onderzoek gedaan naar het verbeteren van de smaak en structuur van producten, en is er meer aandacht voor gezondheids- en duurzaamheidsaspecten van plantaardige vervangers van dierlijke eiwitten. Ook wordt er gekeken naar uitbreiding van landbouwareaal en een grotere diversiteit van eiwitrijke gewassen. Internationale samenwerking met partners in Duitsland kan helpen om gezamenlijk de uitdagingen aan te pakken.
Duitsland: focus op plantaardige eiwitten
De Duitse (alternatieve) eiwitten sector is volop in beweging. Zo is de teelt van bijvoorbeeld peulvruchten sinds 2013 minstens verdubbeld of verdrievoudigd. Denk hierbij aan de teelt van erwten, bonen, sojabonen en lupinen. De omzet in plantaardige vervangers van dierlijke eiwitten bedroeg in 2022 € 1.9 miljard en vertoont binnen de EU de sterkste groei.
Net als in 2022 is ook in 2023 de keuze voor klimaatvriendelijk en duurzaam voedsel de belangrijkste trend in Duitsland. Consumenten zijn zich ervan bewust dat voedsel een belangrijke knop is waar zij zelf aan kunnen draaien voor meer duurzaamheid. Verpakking, logistiek en de leefomstandigheden van de boer zijn een integraal onderdeel van dit 'duurzame voedsel'.
Deskundigen verwachten bovendien dat de trend naar minder vleesconsumptie zal doorzetten met de bijbehorende heroriëntatie op plantaardige alternatieven. Dit hoeft niet beperkt te blijven tot vleesvervangers, maar zal ook verschuiven naar diverse plantaardige producten zoals noten en nieuwe of oude groentesoorten. Ook gaat de Duitse consument steeds vaker zelf op zoek naar informatie over voeding in beschikbare digitale middelen, apps en sociale media. Dit in aanvulling op de reeds beschikbare productinformatie op verpakkingen.
In deze innovatiemissie richten wij ons op de regio noord Noordrijn-Westfalen en Midden-Nedersaksen, traditioneel een regio met een grote en innovatieve voedselverwerkende sector. Ook in de eiwittransitie zitten ze allesbehalve stil. Naast de bekende bedrijven zoals Dr. Oetker is ook het mkb actief in onderzoek en innovatie in de eiwittransitie. De regio Münsterland is van oudsher een regio met veel varkenshouderijen, en biedt nu plek aan één van de meest innovatieve regio’s in de Duitse eiwittransitie. Kennisinstellingen zoals de hogescholen van Münster, Ost-Westfalen-Lippe, de Universiteit Bonn en het Deutsches Institut für Lebensmitteltechnik (DIL) begeleiden de sector in de eiwittransitie en roepen op tot meer samenwerking met Nederland.
Voor wie?
Bent u een ondernemer, start-up, actief in de R&D, technologieprovider of bent u als onderzoeker verbonden aan een kennisinstelling? En bent u actief op een van onderstaande thema’s met focus op plantaardige eiwitten voor vlees- en of zuivelvervangers? Dan kan deze missie interessant zijn voor u.
Sub-thema’s:
- Ontwikkeling en productie van alternatieve eiwitproducten*;
- Ontwikkeling en productie van plantaardige vlees- en zuivelvervangers;
- Ontwikkeling en productie van ingrediënten voor plantaardige producten;
- Kennis en technologie van (milde) voedselverwerking.
*) Kweekvlees uitgezonderd.
Doelen van de missie
De Nederlandse overheid zet zich in voor duurzame voedselsystemen in Nederland én wereldwijd. Een belangrijk onderdeel hiervan is samenwerking met innovatieve partners in het buitenland, op het gebied van onderzoek en ontwikkeling.
Specifieke doelen van de innovatiemissie zijn:
- Inzicht krijgen in het ecosysteem, innovatieve ontwikkelingen en kansen rond verwerking van plantaardige eiwitten in vlees- en zuivelvervangers in Noordrijn- Westfalen en Nedersaksen;
- Verkennen van trends en kansen voor (publiek-private) samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven in onderzoek en ontwikkeling;
- Nederlandse innovatieve kennis en technologie koppelen aan lokale partners en marktkansen in Noordrijn- Westfalen en Nedersaksen.
Wat kunt u verwachten?
Het missieprogramma is in ontwikkeling. Het programma zal op hoofdlijnen bestaan uit de volgende onderdelen:
- Informatieve seminar(s);
- Bezoeken aan bedrijven (bijv. Dr. Oetker, Apetito, en het bedrijfsnetwerk Food Processing Initiative) en kennisinstellingen (o.a. FH Münster, Universiteit Bonn, Deutsches Institut für Lebensmitteltechnologie);
- Netwerkevenementen/recepties.
We proberen de specifieke wensen van de deelnemers zoveel mogelijk mee te nemen bij het bepalen van het definitieve programma.
Voorlopig reisschema
Het missieprogramma begint op maandagmorgen 25 september en eindigt op donderdagmiddag 28 september.
Kosten
De kosten voor deelname aan de innovatiemissie zijn € 250 per persoon. Hierbij is inbegrepen: deelname aan het collectief programma, transfers van en naar programmaonderdelen, lunch en diners als dit is vermeld in het programma. Deelname is exclusief: reis- en verblijfskosten, alle individuele kosten.
Aanmelden
Wilt u deelnemen aan de innovatiemissie? Meld u dan vóór 26 juni aan via het online aanmeldformulier. Let op: het aantal plekken voor deze missie is beperkt (in principe geldt daarom 1 persoon per organisatie). Ook kijken wij hoe goed uw bedrijfsactiviteiten en technologie binnen de scope en doel van de missie past.
Meer weten?
Op zoek naar financiële ondersteuning voor uw plannen?
- Via het Eurostarsprogramma kunnen kan het mkb projectvoorstellen voor marktgerichte R&D samenwerkingen met Duitse partners indienen.
- Het grote Europese onderzoeksprogramma Horizon Europe biedt veel kansen voor organisaties die actief zijn in onderzoek, technologische ontwikkeling en/of innovatie in internationaal verband.
- Daarnaast zijn er binnen de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) verschillende andere instrumenten zoals DHI en PIB beschikbaar. Raadpleeg hiervoor onze subsidie- en financieringswijzer voor Duitsland.
- De Topsectoren Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen bieden jaarlijks de mogelijkheid om financiering voor publiek-private R&D samenwerking aan te vragen via de SMP (Seed Money Project) en PPS (Publiek Private Samenwerking) instrumenten.
Meer informatie over de alternatieve eiwittenmarkt in Duitsland:
- Snelle eiwittransitie in Duitsland door groei vraag en aanbod
- Deutschland Spitzenreiter auf dem Markt für Fleisch- und Milchersatz (topagrar.com).
- Ontwikkelingen in het dieet van Duitse consumenten: Deutschland, wie es isst – Der BMEL-Ernährungsreport 2022.
- Marktbericht van ProVeg Duitsland: Fleischkonsum sinkt – Umsatzzuwachs bei Alternativprodukten (proveg.com).
- Duitsland: voedingstrends 2023
Heeft u vragen over de innovatiemissie? Neem dan contact op met:
Bert van der Heide, adviseur Internationale Innovatie Agri-Food, via e-mail: bert.vanderheide@rvo.nl, bel +31 (0)6 2937 1209. Of stuur een e-mail naar innovatiemissies@rvo.nl.
- Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit