25 jaar WBSO in praktijk: klimaat en verantwoord gebruik van grondstoffen

Wat heeft 25 jaar WBSO opgeleverd? Lees over inspirerende voorbeelden in de categorie klimaat en verantwoord gebruik van grondstoffen.

Duurzame kinderwagens

De kinderwagens en buggy’s van Greentom zien er strak uit. Modern design, frisse kleuren. Maar ronduit revolutionair is de wijze waarop het Zuid-Limburgse bedrijf ze maakt, van 100% gebruikte kunststof. Het ontwerpproces leidde uiteindelijk tot een product met veel minder onderdelen: 48 in plaats van de pakweg 400 van concurrerende modellen. De assemblage duurt slechts 5 minuten. Door het beperkte aantal arbeidsuren kan het bedrijf dichtbij de afzetmarkt produceren. Greentom blijft ook in de toekomst innoveren. Zo denken ze aan het invoeren van een statiegeldsysteem waarbij consumenten hun kinderwagen na gebruik weer kunnen inleveren. Greentom maakte bij de ontwikkeling gebruik van de WBSO.

Persoonlijk rijadvies

Dation ontwikkelde een trainingsprogramma, GreenStar, om het rijgedrag van chauffeurs te verbeteren en bewustwording te creëren. De resultaten wijzen uit dat je door het rijgedrag in de gaten te houden flink kunt besparen op je wagenpark: minder brandstofverbruik, slijtage en schade. In 2015 leverden de 32 miljoen verreden kilometers met het programma GreenStar een besparing van 250 ton CO_² op. Het programma onderscheidt zich met de adviezen die de chauffeur krijgt: die sluiten volledig aan op zijn of haar rijprofiel. De tegemoetkoming in de ontwikkelkosten via de WBSO stelde Dation in staat één fulltime ontwikkelaar extra aan te nemen.

3D-metaalprinter voor vliegtuigen

Start-up Additive Industries ontwikkelde een 3D-metaalprinter voor onder andere vliegtuigonderdelen. Deze onderdelen zijn thermisch beter en hebben minder massa, wat vooral in de luchtvaartindustrie belangrijk is. Iedere kilo minder gewicht levert brandstofbesparing op. De printer onderscheidt zich van soortgenoten door de hoge mate van procesautomatisering waaronder de automatische afzuiging van metaalpoeder. Veel ontwikkelwerk ging zitten in het kunnen produceren van identiek geprinte producten en het stabiel maken van het laservermogen en de laserspot. Voor de ontwikkeling van de 3D-metaalprinter deed Additive Industries een beroep op het Innovatiekrediet en de WBSO.

Duurzame, onderhoudsvrije brug

FDN (Functional Design Netherlands) Engineering ontwikkelde met steun van de WBSO een duurzame, betaalbare en onderhoudsvrije fiets- en voetgangersbrug. De brug is gemaakt van ultrahogesterktebeton (UHSB) en versterkt met staalvezels. Dit materiaal heeft goede constructieve en duurzaamheidseigenschappen. De brug is slijtvast, vuilwerend, onderhoudsvrij en kost niet meer dan bestaande betonnen, stalen en composiet bruggen. Door het plaatsen van polystyreen elementen in de mal kan het  patroon van de brugleuning aan de omgeving worden aangepast. De eerste onderhoudsvrije UHSB brug is in 2013 geplaatst. Voor de innovatieve brugconstructie ontving FDN in februari 2014 een prestigieuze bouwprijs van de internationale federatie voor beton (FIB).

Duurzame schenkdop

Winst in de voedingsmiddelenindustrie is letterlijk een centenkwestie. Dat betekent dat er extra goed wordt gelet op de kosten van bijvoorbeeld verpakkingen. Kornelis in Steenwijk maakt verpakkingssluitingen in nauwe samenwerking met de klant. Hun nieuwste 2K-schenkdop is lichter, duurzamer en bovendien voordeliger. Voor de ontwikkeling van de schenkdop deed het bedrijf een beroep op de WBSO. De 2K-schenkdop is bedoeld als sluiting voor bijvoorbeeld siroopblikken. Wat de dop uniek maakt, is dat zij in één matrijs wordt gemaakt, lichter is, minder proceshandelingen vergt en bovendien gebruiksvriendelijk is voor de consument.

Bouwen met bagger

Baggerslib een afvalproduct? Niet voor NETICS. Het ingenieursbureau ontwerpt innovatieve, bouwkundige constructies van bagger. Door het water onder hoge druk uit de modder te persen, ontstaat een duurzaam en betaalbaar bouwmateriaal. De ontwaterde baggerspecie is niet alleen geschikt voor versteviging van dijken en oevers maar ook voor woningbouw. NETICS ontwerpt op dit moment een mobiele baggerfabriek die wereldwijd is in te zetten. De door NETICS ontwikkelde techniek vermindert ons grondstoffengebruik en lost een afvalprobleem op. Door bouwstenen te maken uit baggerslib laat NETICS zien hoe de circulaire economie in de praktijk werkt.

Circulaire kunststof

Hoe kun je van plastic verpakkingsafval nieuwe hoogwaardige producten maken? Start-up QCP (Quality Circular Polymers) zette in Geleen een hoogwaardige recyclingfabriek op met een capaciteit van 35.000 ton kunststofkorrels. De fabriek gebruikt huishoudelijk plastic afval en verwerkt dit tot hoogwaardig plastic dat kan concurreren met nieuw plastic uit olie. In de productiestraat zitten allerlei innovatieve technologieën afkomstig uit verschillende sectoren. Met steun van de WBSO onderzoekt QCP hoe zij het productieproces kunnen verbeteren. Zo moet de installatie zowel zachte als harde vervuilde kunststoffen kunnen behandelen en geuren kunnen verwijderen. QCP kreeg steun via onder meer de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO), Milieu Investeringsaftrek (MIA), WBSO en de Regeling groenprojecten.

Kunstmest uit urine

GMB uit Zutphen maakte gebruik van de WBSO. Het bedrijf ontwikkelde een uniek procedé waarmee het struviet en ammoniumsulfaat, grondstoffen van kunstmest, kan terugwinnen uit menselijke urine. Uit de teruggewonnen struviet, dat onder andere uit stikstof, fosfaten en magnesium bestaat, maakt het bedrijf korrels die direct kunnen worden gebruikt als kunstmest.

Watervrij verven

Textiel verven met water is een aanslag op het milieu. Dyecoo ontwikkelde een techniek op basis van CO2. Hun verfmachines zijn een milieuvriendelijke revolutie in de textielindustrie. Zij verven textiel op basis van kooldioxide. De machines worden verkocht aan bedrijven in Thailand en binnenkort in Taiwan. Door textiel te verven zonder water te gebruiken, bespaart men een enorme hoeveelheid water. Dyecoo werkt onder andere samen met Nike om van waterloos verven de nieuwe internationale standaard te maken. De WBSO heeft er flink aan bijgedragen dat de machines er kwamen. Al vanaf 1998 spant Dyecoo zich in om van deze nieuwe technologie een concurrerend product te maken.

Duurzaam golfbrekerblok

BAM Infraconsult ontwierp, ondersteund door de WBSO, een nieuw type golfbrekerblok, het Xbloc. De golfbreker ontleent zijn naam aan de vorm, een X met twee neuzen, en is eenvoudiger te plaatsen dan traditionele golfbrekerblokken. Bovendien verbruikt het Xbloc door de specifieke vorm circa 10% minder beton dan andere vergelijkbare golfbrekerblokken.

Oersterk 3D-honingraat karton

Axxor uit Zwolle produceert 3D-honingraat karton voor deuren, meubels, verpakkingen én de auto-industrie. Het product bestaat uit niet meer dan papier en lijm, maar is dankzij opeenvolgende innovaties nu ook geschikt voor toepassing in auto’s. Door gebruik van specifiek papier en specifieke lijm is Axxor erin geslaagd om honingraat karton te ontwikkelen met een hoge trekvastheid dat tegelijkertijd vervormbaar is. Dit materiaal met een maximale buigstijfheid wordt onder meer gebruikt in de kofferbakken van Mercedes en Aston Martin. Het nieuwste 3D-honingraat karton doorstaat zelfs botsproeven en is nu terug te vinden in motorkappen van auto’s.

Tandwielen op maat

Zuidberg Frontline Systems, marktleider op het gebied van tandwielkasten en frontladers voor de landbouw, maakt sinds kort ook onder last schakelbare tandwielkasten voor bedrijven in andere sectoren. Deze zogenoemde powershift-transmissies kunnen variëren in snelheid, geluidsniveau en kracht. Zowel voor de productontwikkeling als de procesoptimalisatie deed het bedrijf een beroep op de WBSO.