Gezonde mais helpt tegen ondervoeding in Rwanda

Gepubliceerd op:
3 mei 2022

Met het nieuwe 'kolf-model' maken Rwandese boeren meer winst met hun mais. Dat komt doordat ze het gewas minder hoeven te bewerken na het oogsten. Elisha Rugambwa coördineert de nationale mais-inkoop bij African Improved Foods (AIF). We spreken hem over de voordelen van deze werkwijze.

"Met lokale, machinale bewerkingsfaciliteiten verhogen we de kwaliteit, voedingswaarde en opbrengst van mais."

Elisha Rugambwa
Field Coordinator bij Africa Improved Foods

Welke situatie in Rwanda pakt dit project aan?

"In Rwanda geteelde mais voldeed vaak niet aan de nodige kwaliteitseisen. In 2015-2016 werd zo'n 90% van alle mais in onze fabriek afgekeurd vanwege aflatoxine. Dat is een natuurlijke gifstof die onder andere voorkomt in beschimmeld graan. Aflatoxine ontstaat als je mais na het oogsten niet op de juiste manier droogt en bewaart. Hierdoor moest Rwanda veel mais importeren en maakten lokale boeren weinig winst.

Om de kwaliteit te verbeteren, startten we in 2018 het kolf-model. We kopen de hele maiskolven op bij boeren en nemen die vrijwel direct na het oogsten over. We drogen en pellen de kolf machinaal op centrale verwerkingslocaties. Daarna snijden we de mais in de fabriek, voordat het helemaal uitdroogt. Zo verminderen we het werk voor boeren na de oogst en verhogen hun inkomsten."

Wat was de grootste uitdaging tijdens dit project?

"We moesten het vertrouwen van de boeren winnen. Ze denken dat veel inkopers vaak misbruik maken van boeren en waren eerst terughoudend om hun mais als kolf te verkopen. Gelukkig hebben MinAgri (het landbouwministerie) en Agriterra (de trainingsinstantie) hier enorm bij geholpen. Momenteel – nu de boeren zien dat het goed werkt voor zowel landbouw als maatschappij – hebben we alleen nog een capaciteitsprobleem. We hebben nu meer machines en verwerkingslocaties nodig om boeren beter te ondersteunen."

Wat is jullie grootste succes tot nu toe?

"Ons grootste succes is dat we het aandeel afgekeurde mais van 90% naar 5% hebben teruggebracht. We vergrootten vorig jaar ook het aandeel lokaal aangekochte mais van 20% naar 80%. We willen uiteindelijk, over een paar jaar, 100% van de mais die we verwerken uit Rwanda halen."

Bijna de helft van de boeren met wie jullie werken is vrouw. Wat is de rol van gender in dit project?

"Rwanda heeft veel vrouwelijke boeren. En sommige landbouwactiviteiten worden vooral door vrouwen uitgevoerd, bijvoorbeeld het oogsten, pellen en schoonmaken van de mais. Het kolf-model  helpt om problemen op te lossen, zoals het drogen van de mais in dit vochtige en regenachtige klimaat. In dit model gebeurt het oogsten en drogen door een machine. Dat maakt het voor vrouwen makkelijker om mais te verbouwen. Zij hebben zo minder werk na de oogst en kunnen die tijd gebruiken om hun bedrijf te laten groeien."

Waar gebruikt AIF de mais voor?

"Rwandezen gebruiken mais om traditionele pap en het basisvoedsel 'posho' van te maken. AIF verwerkt met name mais en andere ingrediënten tot verrijkte voedingsproducten. Zo maken ze pap voor zwangere en vrouwen die borstvoeding geven, en voor kinderen ouder dan 6 maanden. Het World Food Programme is een belangrijke afnemer van deze pap; het wordt in binnen- en buitenland verstrekt om ondervoeding tegen te gaan."

Hoe heeft SDGP het project verder geholpen?

"De SDGP-subsidie hielp ons niet alleen om nieuwe kennis te vergaren – die we direct deelden met onze boeren – maar ook om machines te financieren. Het kolf-model zou zonder SDGP niet bestaan. Het helpt onze partners ook om samen te werken en bewustzijn te creëren bij de overheid. We willen ervoor zorgen dat de overheid dit model overneemt. Een eerste overwinning: het Ministerie voor Handel maakt elk jaar de minimale marktprijs voor mais bekend. Nu vermelden ze zowel de prijs voor maisgraan als voor de kolven."

Hoe werkte het partnerschap tussen AIF, Agriterra, de Sight and Life Foundation en MinAgri in dit project?

"Elke partner heeft zijn expertise.

  • MinAgri, ons ministerie van landbouw, formuleert het beleid rond de waardeketen van mais en beïnvloedt ook de formele prijs van maiskolven in Rwanda.
  • Agriterra helpt coöperaties hun capaciteit te vergroten met trainingen over management en informatie over het proces.
  • De Sight and Life Foundation doet de monitoring en evaluatie van het project.
  • African Improved Foods (AIF) zorgt niet alleen voor het verzamelen van de mais, de kwaliteitscontroles, de machines, en het verwerken van de maiskolven, maar ook voor de betalingen.

Samen vormen we een stabiel systeem door alle partijen te betrekken en ervoor te zorgen dat iedereen de gemaakte afspraken nakomt."

Ik begreep dat het project doorgaat tot 2024. Wat zijn de plannen voor de komende 2 jaar?

"We blijven samenwerken met coöperaties en hopen dat zij collega-boeren in hun netwerk motiveren om ook het kolf-model en alle kennis daaromheen over te nemen. Ons doel is om kennis te verspreiden en het model te maximaliseren, dus ook buiten AIF. Zo kan Rwanda uiteindelijk meer mais uit eigen land halen en profiteren er meer mensen van onze kennis."

Bekijk de video over gezonde mais in Rwanda

"Nadat we de mais geoogst hebben, slaan we het op in de hangar. Als je mais goed bewaart, krijgt het geen kans om aflatoxine (gifstof) te krijgen."

Habumuremyi Wellaris
leader Covamba Cooperative

Meer weten?

Wilt u meer weten over onze projecten voor voedselzekerheid en publiek-private partnerschappen? Ga dan naar de informatiepagina van SDG Partnerschapfaciliteit (SDGP) (de opvolger van het FDOV programma) en bekijk onze themapagina over voedselzekerheid in ontwikkelingslanden.

Kijk in onze Project Database (Engelstalig) voor informatie over de status, partners en het budget van dit project.

Vragen over SDGP?

Neem contact met ons op

In opdracht van:
  • Ministerie van Buitenlandse Zaken
Bent u tevreden over deze pagina?