Grondwater in Mozambique: onzichtbaar maar van levensbelang

Waterrijke landen zoals Nederland gebruiken water voor drogere stukken grond. Kanalen en pompgemalen leiden water naar drogere gebieden. In het projectgebied in Mozambique zijn er maar weinig van dit soort systemen en zijn mensen afhankelijker van regenwater. Dat zinkt de grond in en vult langzaam het grondwater aan.

Grevink: "Dit water is snel vervuild of wordt zout, omdat het gebied dichtbij zee ligt en er te veel opgepompt wordt. Dan kun je het nergens meer voor gebruiken, niet voor de landbouw maar ook niet als drinkwater. Met meer kennis over het grondwatersysteem in het projectgebied kunnen we vervuiling en verzilting en andere grondwatergerelateerde problemen voorkomen."
 

Meer kennis over wat er in de grond zit

Grondwaterbeheerder ARA-Sul beheert en controleert het grondwater in Inhambane. Zij houden onder andere toezicht op het grondwater dat in zogenoemde 'aquifers' zit. Dit zijn natuurlijke waterbuffers in de grond. Inwoners, bedrijven, fabrieken, boeren en ook steden met veel hotels en toeristen maken hier gebruik van. Op dit moment heeft ARA-Sul niet genoeg kennis om een goede verdeling van het water voor iedereen te garanderen.

ARA-Sul moet de aquifers daarom beter leren te beheren zodat iedereen steeds genoeg schoon water heeft. Grevink vertelt hoe Dunea ARA-Sul hierbij gaat helpen, door te kijken waar de aquifer precies ligt en data te verzamelen. Zij somt op: "Hoeveel water zit erin? Waar lopen we risico op zout water? Waar vindt de meeste vervuiling plaats? Hoeveel mensen gebruiken de aquifer? Zijn er plannen om in dit gebied een fabriek te bouwen?" Met de antwoorden op deze vragen leert ARA-Sul hoe de aquifers beter te beheren.

Niet zomaar gaan boren

Ook andere partijen die met grondwater werken moeten weten hoe zo goed mogelijk met de watervoorraad om te gaan. Een project als dit valt of staat met een goede samenwerking tussen alle partijen. Ook daar zorgt Dunea voor, aldus Grevink: "Naast ARA-Sul brengen we ook lokale organisaties en gemeenschappen op de hoogte. Want als er bijvoorbeeld ergens een fabriek gebouwd wordt, moet iedereen weten wat dat betekent voor de watervoorraad in de aquifer. Je kunt niet zomaar ergens gaan boren naar water zonder dat je de gevolgen ervan overziet."

Dat is niet alleen belangrijk voor lokale bedrijven. Grevink vertelt dat zij ook voorlichting geven aan inwoners die water uit hun putten halen. "We maken mensen bewust van de noodzaak om het beschikbare grondwater goed te gebruiken en eerlijk te verdelen. Zodat er voor iedereen in Inhambane, ook in de toekomst, voldoende schoon drinkwater is."

Ondersteuning door RVO

Waterprojecten zijn van levensbelang, want zonder water is er geen leven. Dankzij de samenwerking in Inhambane kan het weinige water dat er is, beter gebruikt worden. Grevink: "Dit grote project hadden we niet kunnen starten zonder steun vanuit Nederland. Naast de financiële steun hebben we ook veel aan de presentaties van soortgelijke RVO-projecten. Hier delen we kennis maar we leren er ook van. Dat is echt een toegevoegde waarde."

Zij voegt toe dat hun ervaring in Mozambique ook belangrijk is voor Nederland. "Hier hebben we namelijk steeds vaker last van droogte. De technieken die we in Mozambique tegenkomen, zouden we binnenkort best nodig kunnen hebben in Nederland."

Meer weten?

Dit project is gefinancierd door Fonds Duurzaam Water (FDW).

Bent u geïnteresseerd in een grondwaterproject? Raadpleeg de quick scan in de grondwatertool, die ontwikkeld is door RVO en Acacia: gris (acaciadata.com)