"Kwalitatief sturen op woningbouw met hulp van Expertteam Woningbouw"
Voor het plannen van woningbouw maakt de provincie Overijssel woonafspraken met individuele gemeenten. Maar deze (meerjaren)afspraken houden nog weinig rekening met de snelle veranderingen in de woningmarkt. Het Expertteam Woningbouw hielp Overijssel om flexibeler te programmeren. Dit met de focus op regionale behoeften en samenwerking met de huizenmarkt.
Volgens de woonafspraken moeten gemeenten ieder jaar een aantal woningen bouwen. De afspraken zijn gebaseerd op de voorspellingen van de te verwachte bevolkingsgroei.
Vaste afspraken
De woonafspraken geven gemeenten duidelijkheid over de woningbouwprogrammering, maar het zijn ook vaste afspraken. "We kunnen onvoldoende inspelen op de ontwikkelingen in de markt", zegt Wietse Douwes, beleidsadviseur wonen en stedelijk gebied van de provincie. "Denk aan economische ontwikkelingen of aan de regionale behoefte aan soorten woningen."
Maximum loslaten
De provincie Overijssel benaderde het Expertteam Woningbouw van RVO. "Expert Jos Feijtel adviseerde meteen om het jaarlijkse maximum los te laten van het aantal te bouwen woningen. Het advies was ook om ons veel meer te richten op kwalitatieve plannen. Rekening houdend met de veranderingen op de woningmarkt, moet je bijvoorbeeld in kaart brengen wat voor soort woningen een stad nodig heeft."
Kwalitatieve, regionale woonagenda’s
De provincie besloot om pilots uit te voeren samen met het Expertteam Woningbouw en 2 gemeenten. Douwes licht toe: "In Zwolle en in Enschede wilden we op korte termijn knelpunten wegnemen door woningbouwprojecten te versnellen. Tegelijkertijd wilden we nog meer ervaring opdoen met hoe je woningbouw kwalitatief stuurt. De input hebben we benut om regionale woonagenda’s op te stellen. Hierdoor komt de nadruk meer te liggen op de kwalitatieve woningbouwprogrammering."
Meerdere graadmeters voor woningbouw
Zwolle wilde vaart maken met bouwplannen en Enschede stond voor de uitdaging om afgestudeerden van de TU Twente aan de stad te binden. Hoe kan de woningprogrammering hierin voorzien? "In Zwolle bestaat een structureel overleg tussen gemeenten, woningcorporaties en marktpartijen. Daarin ontstaan goede inhoudelijke gesprekken over de ontwikkeling van de stad", vertelt Douwes. "Tijdens de pilot hebben belangrijke stakeholders dat ook voor Enschede opgezet. En in beide pilots hebben we naar meerdere graadmeters gekeken voor woningbouw. Zoals krapte op de woningmarkt, marktinzichten en migratiecijfers."
Frisse blik en ervaring Expertteam
Tijdens de pilots haakte van het Expertteam Jos Feijtel aan bij het overleg tussen provincie en gemeenten. Douwes: "Zijn frisse blik en ervaring hebben ons enorm geholpen. Hij benadrukte dat we ons niet moesten blind staren op voorspellingen, maar vooral moesten kijken wat goed is voor een stad. Hij gaf veel inspirerende voorbeelden van andere delen in Nederland. In plaats van dat we als provincie een voorspelling afgeven, is er nu een brede, inhoudelijke dialoog ontstaan tussen de provincie en gemeenten."
