Mozambikanen in 2 stappen naar kennis over landrechten en landbeheer

Gepubliceerd op:

21 oktober 2021

Het merendeel van de Mozambikanen woont op het platteland en is voor zowel eten als inkomen afhankelijk van hun land. Toch zijn de meeste boeren niet op de hoogte van hun landrechten, of hoe ze deze kunnen beschermen. Ook zijn ze niet altijd betrokken bij overheidsbesluiten die met het land te maken hebben. Om hier verandering in te brengen financiert het LAND-at-scale-programma een project in Mozambique dat boerengemeenschappen leert over gemeenschappelijk landbeheer en landrechten.

Alda Salomao is senior juridisch adviseur bij Centro Terra Viva, en technisch supervisor van het LAND-at-scale project. "In 2 stappen leren we Mozambikanen over hun landrechten, duurzaam landgebruik en klimaataanpassingsvermogen", vertelt Salomao. De pilotfase van het project begon in juni 2021; het tweede deel start in november 2021.

Stap 1: juridische kennis

"Eerst geven we de mensen informatie over milieuwetgeving. Vervolgens delen we onze technische kennis met hen", zegt Salomao. "We focussen vooral op vrouwelijke boeren in 33 districten. Zij zijn namelijk de voornaamste gebruikers van het land. Met de juridische kennis en vaardigheden die de vrouwen opdoen, kunnen zij hun landrechten verdedigen en zo zowel hun economische als hun sociale kansen vergroten. Dat is een belangrijke prioriteit voor ons." Het project gaat ook training en technische ondersteuning bieden aan de lokale overheid. Dit zorgt voor een meer inclusief besluitproces.

Stap 2: gemeenschappelijk landbeheer

"Het tweede deel van het project voeren we uit als pilot in 3 districten," legt Salamao uit. "Na 3 jaar hopen we dit uit te breiden naar de andere 30 districten. We gaan boerengemeenschappen trainen om:

hun land te beheren en efficiënt te gebruiken;
hun landrechten te registreren binnen hun eigen gemeenschap;
een gemeenschappelijk kadaster te creëren en bij te houden; en
dat kadaster te koppelen aan het kadaster van de overheid.

"Iedereen moet op de hoogte zijn van de juridische rechten en procedures van gemeenschappelijke grond."

Wij gaan helpen bij de ruimtelijke ordening: het in kaart brengen van lokaal gemeenschappelijk grondgebied en de erfgrenzen van familie-eigendom. Iedereen moet op de hoogte zijn van de juridische rechten en procedures van gemeenschappelijke grond. Vooral de lokale gemeenschappen, de overheid en particuliere investeerders. Deze kennis is namelijk belangrijk bij het investeren in gemeenschappelijk land. Ons doel is om alle belanghebbenden te leren om deze informatie te gebruiken, zodat ze beter kunnen besluiten of ze een investering willen accepteren of niet."

Mozambique is kwetsbaar voor klimaatverandering

Het LAND-at-scale-programma richt zich ook op klimaatverandering. "Mozambique is erg kwetsbaar voor heftige, negatieve klimaatgevolgen. Boerengemeenschappen worden vaak het zwaarst getroffen. Zij zijn er namelijk niet op voorbereid om de gevolgen van extreme klimaatverschijnselen te voorkomen. Bovendien hebben ze de middelen niet om zich snel te herstellen.

Het project zal deze gemeenschappen ondersteunen bij landgebruik, en voorbereidende aanpassingen en maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan. We hopen dat men daardoor preventief en snel kan handelen bij extreme weersomstandigheden. Als gemeenschappen een ontwerpplan kunnen maken voor de locatie van woningen en landbouwgrond, en als ze robuuste infrastructuur kunnen bouwen, dan kunnen ze levens redden."

LAND-at-scale

LAND-at-scale is een programma van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voert het programma uit. Het draagt bij aan het bereiken van de volgende duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de Verenigde Naties:

SDG 2: einde aan honger;
SDG 8: eerlijk werk en economische groei;
SDG 5: gendergelijkheid;
SDG 12: klimaatactie.