Op weg naar waterdichte monitoring Amsterdamse bruggen en kademuren

Na de tweede selectieronde bleven er nog 4 bedrijven over: Althen, Villari, Iv-Infra en Sensar. Zij zijn met hun innovatieve monitoringtechnieken het meest kansrijk.

Wat is SBIR?

Even wat uitleg: een SBIR (Small Business Innovation Research) is een door de overheid georganiseerde innovatiecompetitie om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. De competitie verloopt in fasen, waarbij telkens de meest kansrijke voorstellen doorgaan naar de volgende ronde. Ditmaal ging het om een vraagstuk over monumenten zo iconisch, dat er zelfs liedjes over worden gezongen. In Amsterdam bevinden zich maar liefst 829 bruggen en de kademuren zijn ruim 200 kilometer lang. Dat zijn er nogal wat! Je zou in theorie sneller van de Dam naar Antwerpen rijden, dan dat je langs alle kadewanden bent gereden.

Het uiteindelijke doel van deze SBIR? Met nieuwe meettechnieken sneller en vollediger inzicht krijgen in de technische staat van de Amsterdamse bruggen en kademuren. Om zo mogelijk falen van constructies in een vroeg stadium te signaleren en tijdig te kunnen ingrijpen voor slimmer onderhoud.

Meedoen aan een SBIR

Hoe kwamen Althen, Villari, Iv-Infra en Sensar bij deze SBIR? Thijs Haselhoff, werkzaam bij sensorspecialist Althen, was getipt door iemand van Althen’s zusterbedrijf Metesco. "We waren de afgelopen 5 jaar al bezig met draadloze IoT sensoroplossingen en deze SBIR uitvraag sloot hier perfect op aan."

Bij Iv-Infra ging het iets anders. Joost Assendelft vertelt dat het bedrijf al contact had met de gemeente Amsterdam omdat ze al het één en ander doen voor de gemeente. Zo kwam de SBIR bij hen op de radar. "We waren al bezig met metingen, maar vanuit een auto. De techniek was er dus al. We moesten het algoritme alleen nauwkeuriger maken." Dat de Sliedrechtse meetspecialist slim vooruitdenkt, blijkt wel uit het feit dat Iv-Infra het patent op de nauwkeurige techniek al had aangevraagd.

Het mooie aan een SBIR is dat het dus niet uitmaakt of het product speciaal is ontwikkeld voor de innovatiecompetitie of dat het alleen nodig is om je huidige product toepasbaar te maken. Zo kan meedoen soms laagdrempeliger zijn dan je zou verwachten. Met een mooi resultaat als mogelijk gevolg.

Winst behalen

In juli 2021 maakte de gemeente bekend dat de eerder genoemde bedrijven door mochten naar ronde 2. Zo ging het innoverende gezelschap van 8 naar 4 bedrijven. De overgebleven technieken, zijn die waar de gemeente de meeste potentie in zag. Wel lagen er verbeterpunten waar ze het afgelopen jaar alle 4 aan hebben gewerkt. Voor we daarop komen, over welke 4 technieken hebben we het eigenlijk?

1. Althen – eerstelijns monitoringssysteem dat aan kades wordt gehangen. De sensoren zien eruit als een soort baksteen, vandaar dat de camouflerende unit de naam Smartbrick draagt.
2. Villari – maakt gebruik van een unieke technologie om scheurvorming en corrosie in stalen bruggen en objecten te monitoren.
3. Iv-Infra – ontwikkelt een scanboot die al varend  kades en bruggen inscant.
4. Sensar – zet satellieten in om inzicht te krijgen in de staat van de kades en bruggen.

Floris Achterberg van Villari vertelt dat er bij hun innovatie nog ruimte lag om hun product nóg beter te maken. Hun unieke sensoringstechniek was er al voor deze SBIR, maar door de samenwerking met de Gemeente Amsterdam en ook TNO (de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek) heeft Villari laboratoriumproeven  en een extra set testen in het veld kunnen doen. Hierdoor sluit de techniek nog beter aan op de behoeftes van de gemeente.

De techniek van Sensar was niet direct toepasbaar, maar op basis van eerdere ervaringen in de Nederlandse havens kwam er een mooi voorstel op tafel. Momenteel kan hun prototype elke 11 dagen de hele stad in kaart brengen. "Dit zou – met nieuwe satellieten - in de toekomst naar een dag moeten kunnen gaan", zegt Product Lead Reinier Oost.

Nu alle 4 de bedrijven hun product hebben gefinetuned, ligt de bal bij de gemeente Amsterdam. Met welke innovatie(s) gaan zij door? De ‘s’ staat inderdaad tussen haakjes, want de ene innovatie sluit de andere niet uit. Sterker nog…

Complementair

Hoewel de innovaties qua techniek verschillen, richten ze zich wel op dezelfde markt. En vergelijkbare steden. Denk aan Leiden, Delft en Den Haag. De gemene deler moge duidelijk zijn: de grachten.

Toch zien de heren elkaar niet als concurrenten. Thijs (Althen) denkt juist dat de technieken complementair aan elkaar kunnen zijn. "Bijvoorbeeld Sensar, zij werken op satellietniveau en dekken daarom niet alles. Wij kunnen daarom juist de voelsprieten zijn aan de kades. Zo zorg je voor een volledige (en zelfs deels dubbele) dekking."

Zo denkt Reinier van Sensar er ook over. Met satellieten kunnen bewegingen op de millimeter nauwkeurig worden gemeten. Voor nog specifiekere metingen of voor metingen onder bijvoorbeeld bruggen, zijn andere technieken nodig.

SBIR als springplank

Een SBIR kan een mooie springplank zijn. Afhankelijk van de ambities van een bedrijf kan deze springplank je zelfs over de landsgrens brengen. Willen de 4 ondernemers dat wel? En waar staan ze bijvoorbeeld over 5 jaar?

Iv-Infra wil dan volledig geautomatiseerd de grachten door. Ze hebben al aangetoond dat hun methode statistisch werkt, nu willen ze het ook echt gaan doen. En Villari? Zij willen met hun sensoren de wereld over. Mede door deze SBIR komen ze goed te weten wat klanten nou echt willen. Dit nemen ze mee naar toekomstige projecten.

Sensar ziet hun satellieten over 5 jaar het liefst dagelijks gebruikt worden om zo Nederland efficiënter en veiliger te maken. Én hopelijk ook andere landen. Een mooi en nobel doel om na te streven! Althen wil met hun Smartbrick eerst de Nederlandse watersteden veroveren. In Leiden is het al raak en komen er binnenkort een aantal te hangen voor een eerste pilot. Maar er is ook een internationale droom. Op het verlanglijstje staat namelijk ook Venetië. "Als het daar volhangt met Smartbricks, gaan we met het Althen-team erheen voor een mooi bedrijfsuitje. Successen zijn er om samen te vieren", zegt Thijs.

Meer weten?

Lees meer over SBIR.