Energieprojecten in Noord-Nederland

Welke projecten lopen er?

• Het ontwikkelen van een regionaal waterstofnetwerk in Groningen en Drenthe, als onderdeel van het landelijke waterstofnetwerk. Hierbij speelt de mogelijke ondergrondse waterstofopslag in Zuidwending (Hystock) een belangrijke rol als energiebuffer;
• Meerdere projecten voor het bouwen en aanpassen van hoogspanningsstations en -verbindingen om het elektriciteitsnet toekomstbestendig te maken, zoals de 380 kV-hoogspanningsverbinding tussen Vierverlaten en Ens;
• De verkenning voor de bouw van een nieuwe kerncentrale in de Eemshaven op de mogelijke locaties Westereemsweg/Emmapolder, Eemshavencentrale en Eemscentrale;
• Verschillende gaswinningsprojecten uit kleine gasvelden op land en in de Noordzee, zoals FFW, VDW en L7-F. Deze projecten zorgen ervoor dat woningen in Nederland gedurende de transitie naar het gebruik van duurzamere energiebronnen verwarmd kunnen worden en de industrie kan blijven draaien.
   

Nieuwe projecten gestart in 2025

• Gaswinning L7-F, waarbij mogelijke aardgaswinning wordt onderzocht op 70 km uit de kust van Den Helder. Eventuele gaswinning wordt mogelijk gemaakt door de aanleg van een nog te bouwen gaswinningsplatform;
• Net op zee Doordewind, het project dat windenergie uit het windenergiegebied Doordewind naar land moet brengen. De kabelroute naar de Eemshaven is in juli 2025 vastgesteld door de minister van Klimaat en Groene Groei, op basis van onderzoeken uit het programma PAWOZ–Eemshaven.
• De bestaande bovengrondse 110 kV-hoogspannings-verbinding tussen Veendam en Meeden wordt versterkt door een nieuwe ondergrondse 110 kV-hoogspanningskabel aan te leggen (deel van de 26 projectaanpak-projecten).
• In de projecten Drents Overijsselse Netversterking 110 kV Oost en West worden de bestaande 110 kV-hoogspannings-verbindingen vervangen en/of uitgebreid (deel van de 26 projectenaanpak-projecten). 

Samenhang 

In Noord-Nederland vragen energieprojecten veel ruimte. Van de aanlanding van wind op zee, het verzwaren van elektriciteitsnetwerken en de bouw van nieuwe hoogspannings- en converterstations, tot de aanleg van het regionale waterstofnetwerk, gaswinning en verkenning naar kernenergie. Projecten kunnen daarbij niet los van elkaar worden gezien, omdat ze elkaar ruimtelijk en technisch beïnvloeden.
 

Met zorg voor de leefomgeving

Binnen PAWOZ onderzoeken we de aansluiting van wind­ energiegebieden ten noorden van de Waddeneilanden op de Eemshaven. De energie wordt via kabels, of in de toekomst misschien via een waterstofleiding, getransporteerd naar het vasteland. Een van de grootste uitdagingen daarbij is om zo verantwoord mogelijk de Waddenzee te doorkruisen. De Waddenzee (inclusief de kwelders voor de kust) is namelijk een uniek en beschermd gebied, onder meer in het kader van UNESCO Werelderfgoed en Natura 2000. Dit geeft bijzondere voorwaarden voor de aanlanding vanaf de windparken in de Eemshaven.

Knooppunt Eemshaven

In de Eemshaven en omliggend gebied gebeurt erg veel. Het is het knooppunt waar wind op zee aanlandt, waar hoogspanningsverbindingen samenkomen, waar het waterstofnetwerk aansluit en waar bovendien de mogelijke bouw van een of twee kerncentrales wordt onderzocht. Er wordt een groot beroep gedaan op de ruimte. 

Naast deze projecten spelen er verschillende programma’s die richting geven aan de energie-infrastructuur in de regio. Voorbeelden zijn het Programma PAWOZ-Eemshaven dat dit jaar is vastgesteld, het Programma Energiehoofdstructuur II en het Programma Duurzaam Gebruik Diepe Ondergrond. Deze programma’s geven richting aan waar en hoe de energie-infrastructuur van de toekomst wordt ontwikkeld. Zo kunnen projecten beter op elkaar aansluiten en wordt de beschikbare ruimte zo efficiënt mogelijk benut. 

Samenwerking 

Wat belangrijk is, is dat de ruimtelijke en maatschappelijke opgaven gezamenlijk worden opgepakt. Het Rijk, provincies, gemeenten, netbeheerders, waterschappen, bedrijven en maatschappelijke organisaties werken samen. Via bijvoorbeeld NOVEX (Nationale Omgevingsvisie Executiekracht) en ruimtelijke arrangementen, maar ook in participatieprocessen bij de afzonderlijke projecten. Daarbij staat de zorg voor de fysieke leefomgeving centraal. In gebieden waar veel energieprojecten samenkomen, wordt onderzocht hoe energie-infrastructuur kan worden aangelegd met zo min mogelijk invloed op natuur, landschap, landbouw en woonomgeving. Alleen door deze samenwerking aan te gaan waarin zorg voor de leefomgeving centraal staat, kan Noord-Nederland de grote opgave ruimtelijk, maatschappelijk en bestuurlijk in balans realiseren, om zo tot het energiesysteem van de toekomst te komen.

• Bekijk de projecten in Noord-Nederland