Energieprojecten in Zuid-Holland
In Zuid-Holland lopen momenteel veel energieprojecten, met name rondom de Rotterdamse haven. Het gaat onder andere om het aan land brengen van windenergie op zee, uitbreidingen van het elektriciteitsnet, de aanleg van buisleidingen voor het transport van waterstof en CO₂ en de opslag van CO₂ onder de Noordzee, die afkomstig is uit de Rotterdamse haven. Daarnaast wordt er gezocht naar mogelijke locaties voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales.
Welke projecten lopen er?
Voorbeelden van projecten zijn:
- Aanlanden van windenergie van zee;
- Het uitbreiden van het elektriciteitsnet;
- De Delta Rhine Corridor, buisleidingen voor het transport van waterstof en CO₂;
- Het ontwikkelen van meerdere projecten voor CO₂-opslag;
- De aanleg van een waterstofleiding tussen Noordzeekanaalgebied en Rotterdam);
- Realisatie van het warmtenet Zuid-Holland;
- Zoektocht naar een mogelijke locatie voor twee nieuwe kerncentrales (p. 46).
Belangrijke mijlpalen in realisatie van projecten
Het afgelopen jaar startten diverse projecten in deze regio met de realisatie. De waterstofleiding in de Rotterdamse haven van Maasvlakte tot aan Pernis is aangelegd en gereed voor ingebruikname in 2026. Voor Porthos, een belangrijk CO₂-transport – en opslagproject, is in 2025 ook een definitief investeringsbesluit genomen. En de aanleg vordert: naar verwachting is het Porthos-systeem in 2026 operationeel. Ook voor Aramis, de infrastructuur voor het transport en de opslag van CO₂, gaat richting een definitieve investeringsbeslissing.
De aanleg van het warmtetransportnet WarmtelinQ in Zuid-Holland is nog altijd in volle gang. Met name op het tracé Vlaardingen – Den Haag (23 km) en Vondelingenplaat-Vlaardingen (6 km) zijn in 2025 zijn in dit stedelijke gebied vele kilometers aan leiding aangelegd voor het transport van restwarmte uit de Rotterdamse haven om huizen en bedrijven in Zuid-Holland duurzaam te kunnen verwarmen. Voor het tracé Rijswijk-Leiden (21 km) zijn de voorbereidende werkzaamheden gestart.
Veel afhankelijkheden tussen projecten
In Zuid-Holland wordt hard gewerkt aan nieuwe energie-infrastructuur, maar de ruimte is schaars. Een goede afstemming met alle initiatiefnemers en coördinatie vanuit het Rijk is daarom belangrijk in de ontwikkelingen en de voortgang van alle projecten. Veel projecten zijn van elkaar afhankelijk. De hoeveelheid elektriciteitsprojecten, hun onderlinge afhankelijkheden en de koppelingen met projecten van regionale netbeheerder Stedin maken de opgave in dit gebied zeer complex.
Gebrek aan ruimte
In en om de Rotterdamse haven liggen diverse grote ruimtelijke claims die samenhangen met de nationale en regionale energieprojecten. Ook na 2030 zal naar verwachting ruimte nodig zijn voor verdere doorontwikkeling van de energie-infrastructuur. Dit terwijl de ruimte in het gebied beperkt is en ook nodig is voor andere ontwikkelingen zoals economische activiteiten, mobiliteit, natuur en milieu.
Binnen NOVEX Rotterdamse haven wordt door verschillende partijen (Rijk, gemeente Rotterdam, provincie Zuid-Holland en het Havenbedrijf Rotterdam) onderzocht hoe de beschikbare ruimte het beste gebruikt kan worden. Tijdens het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving op 2 juni 2025 is afgesproken om een startbeslissing voor het Bestuurlijk Overleg MIRT voor te bereiden waarin wordt voorgesteld een verkenning ‘Ruimtegebrek haven & impuls leefomgeving’ uit te voeren. Het doel van de verkenning is om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om voldoende ruimte te bieden voor de verschillende opgaves in en rondom de Rotterdamse haven, waaronder het aanleggen van energie-infrastructuur en de verduurzaming en ontwikkeling van industrie.
Momenteel zijn drie oplossingsrichtingen in beeld voor de verkenning:
- Het beter benutten van bestaande ruimte binnen de Rotterdamse haven;
- Herbestemmen van regionale bedrijventerreinen;
- Onderzoeken van de nut- en noodzaak van een zeewaartse uitbreiding.
Niet alleen als doorvoer
Projecten zoals de Delta Rhine Corridor en uitbreidingen van het elektriciteitsnet gaan dwars door Zuid-Holland en Noord-Brabant richting de rest van het land. Daarbij is het belangrijk dat de provincies ook de voordelen van deze nieuwe infrastructuur in de regio benutten.
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
