Samen met Duitsland werken aan plantaardige vervangers voor de currywurst

"Als 18-jarige wilde ik het regenwoud in Zuid-Amerika redden. Nu doe ik dat elke dag een beetje, door slim te kiezen wat ik op mijn bord schep." Jochem Wolthuis, oprichter van het PIB-cluster 'Die Neuen Protein NL Partner für Deutschland', voor alternatieve eiwitten in Duitsland, is directeur van het adviesbureau Duitsland Desk Agri, Food & Flowers. Dat is een helpdesk voor naar Duitsland exporterende Nederlandse ondernemers. 

Wolthuis is al jaren actief in de Nederlandse groente-, fruit en levensmiddelensector. De laatste jaren vertegenwoordigt hij met name Oost-Nederland en de regionale brancheorganisatie Foodvalley. Met zijn kennis van de voedselmarkt en de Duitse (eet)cultuur schreef Wolthuis diverse artikelen voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie en het boek 'Duitsland Schept Op'.

Jochem Wolthuis (links), Peter-Paul Biermans (2^e van links) en de medewerkers van The Green Table

Steeds meer vegetariërs in Duitsland

Hoewel Duitsland de bakermat is van onder andere de hamburger, frankfurter, bratwust en currywust, is er al jaren een groeiende vraag naar vleesvervangers en plantaardige voeding. Wolthuis: "16% van de Duitse bevolking is vegetariër, in tegenstelling tot maar 4% van de Nederlanders. Het overgrote deel van de Duitsers heeft interesse in minder vlees eten. Zelfs meer dan helft van de Duitse bevolking noemt zichzelf 'flexitariër'."

De Duitse overheid heeft de afgelopen jaren ook actief plantaardige voeding gepromoot, als een klimaatneutraal alternatief voor de vleesindustrie. Wolthuis licht toe: "Duitsers zijn over het algemeen meer verbonden met hun natuur en omgeving. Dat komt mogelijk doordat een groot deel van de bevolking in een landelijke omgeving leeft, omringd met veel bossen."

Interessante markt voor Nederlandse ondernemers

Dit alles maakt ons grote buurland Duitsland een erg interessante markt voor Nederlandse ondernemers die zich specifiek richten op de productie van plantaardige alternatieven voor vlees (ook wel 'eiwittransitie' genoemd). Jochem Wolthuis noemt Nederland een voorloper op het gebied van alternatieve eiwitten. "Er zijn veel innovatieve start-ups op het gebied van vleesvervangers en andere plantaardige voedingsmiddelen."

In Duitsland – waar deze markt vooral is opgepakt door bedrijven uit de traditionele vleesindustrie – waarderen ze de creativiteit van Nederlanders. Volgens Wolthuis vinden ze Nederland open-minded op het gebied van het ontwikkelen van nieuwe alternatieve eiwitten. "Op ondernemersgebied kunnen Duitsers zelf niet zo goed tegen onzekerheid en daardoor zijn ze niet altijd bereid om nieuwe dingen uit te proberen: dat zit in de cultuur.” 

Nederlanders zijn volgens Wolthuis eerder geneigd om op zakelijk gebied nieuwe dingen uit te proberen en risico’s te nemen. "Dat maakt Nederland en Duitsland zo een goede match op dit gebied. We kunnen van elkaar leren en goed samenwerken."

Oprichting cluster in 2024

Om samen met Duitsland méér impact te kunnen maken, richtte Wolthuis eind 2024 het Partner International Business-cluster gericht op Duitsland op met de naam 'Die Neuen Protein NL Partner für Deutschland'. 

Een aantal bedrijven en organisaties uit het netwerk van Jochem Wolthuis sloten zich gelijk aan bij dit cluster. Nadat de oproep was verspreid in de sector, meldden zich nog een aantal bedrijven aan. 
Voor Wolthuis is het belangrijk dat alle bedrijven technologisch vernieuwend zijn, met een innovatieve bewerking van producten, en met de juiste know-how.

The Green Table was erbij vanaf het eerste uur

The Green Table is zo’n innovatief bedrijf op het gebied van ‘plant based’ voeding. Het bedrijf maakt magnetronmaaltijden zonder vlees, met groenten, peulvruchten en deels met vleesvervangers. 
Directeur Peter-Paul Biermans wil met The Green Table bijdragen aan gezondere voeding. "Maar op zo’n manier dat het ook gezonder is voor dieren en onze planeet. We willen ervoor zorgen dat mensen gezonder kunnen eten op de allermakkelijkste manier. Zo hoeven de maaltijden alleen opgewarmd te worden én kan je ze makkelijk meenemen en bewaren."

De maaltijden zijn lang houdbaar buiten de koelkast: dat bespaart energie (ze hoeven niet gekoeld bewaard of vervoerd te worden) en gaat verspilling tegen (ze hoeven niet op korte termijn geconsumeerd te worden).

Om verder te kunnen groeien, wil het bedrijf inspelen op de Duitse behoefte aan maaltijden zonder vlees. Biermans hoefde dan ook niet lang na te denken om zich aan te sluiten bij het PIB-cluster. "Samen met andere bedrijven een markt betreden, met steun van de Nederlandse overheid, heeft grote voordelen. Zo liften we mee op de goede naam die Nederland heeft in Duitsland. En Jochem weet ontzettend veel van zakendoen met Duitsland in deze industrie."

"Met het cluster maken we veel meer indruk dan als eenling"

Binnen een jaar merkte Peter-Paul Biermans al voordelen van het cluster. Vanuit PIB is een vakkundige lokale liaison aangesteld. Ook krijgt het cluster steun van de Nederlandse ambassade in Berlijn. Zo krijgen de deelnemers bijvoorbeeld hulp bij het opbouwen van een netwerk en het begrijpen van de Duitse cultuur. Biermans: "In Duitsland moet je echt werken aan vertrouwen. Ze zeggen soms dat men je daar 7 keer gezien moet hebben voordat ze met je in zee gaan. Met het cluster maken we veel meer indruk dan als eenling."

De bedrijven in het cluster stonden dit jaar op beurzen in een NL Paviljoen. Ook hebben zij aan matchmaking gedaan met Duitse bedrijven, en allerlei partijen gesproken in Duitsland. The Green Table heeft al een aantal leads opgedaan. "Die gaan we nu opvolgen. Dit is de start van die 7 keer dat ze ons zien! En er staan andere beurzen op de planning, zoals de ANUGA in Keulen, de grootste beurs voor de voedselindustrie ter wereld."

Het PIB-cluster op een beurs in Duitsland

Een bont palet aan bedrijven

"We trekken op als een bont palet aan bedrijven, gesteund door de Nederlandse overheid, en dus betrouwbaar," zegt Jochem Wolthuis. Duitse inkopers en andere partners hebben met het cluster een 'one-stop-shop' met verschillende bedrijven die allerlei oplossingen kunnen bieden. "Dr. Oetker, 1 van de grote Duitse bedrijven waar we contact mee hebben zei al: 'je mag elk jaar wel terugkomen! Het is heel makkelijk dat we al die verschillende partijen bij elkaar aangeboden krijgen!'"

Een voorbeeld van het bonte palet:

• The Green Table met kant-en-klare eindproducten.
• Leveranciers die bijvoorbeeld cashewnoten, plantaardige kaas en vlees- en visvervangers produceren.
• Bedrijven die ingrediënten maken om plantaardige producten samen te stellen, duurzamer te maken of te verbeteren (denk aan plantaardige bindmiddelen en ingrediënten om voedsel bijvoorbeeld romiger te maken).
• Bedrijven die afvalproducten gebruiken voor het maken van alternatieve eiwitten (zoals bijvoorbeeld vleesvervangers met de vezels van jackfruit uit Oeganda).

Toegewijde partners van Duitsland

Met het PIB-cluster wil Jochem Wolthuis bereiken dat Nederland écht gezien wordt als toegewijde partner van Duitsland op het gebied van plantaardige voeding. "Idealiter denken ze straks in Duitsland: als we nieuwe producten of productoplossingen nodig hebben, dan gaan we naar Nederland. Dan bellen we het PIB-cluster!"

Deelname aan het cluster

Op de webpagina van het cluster vindt u meer informatie over het cluster en de deelnemende bedrijven en organisaties. 

Het cluster staat nog open voor nieuwe deelnemers. Heeft u interesse? Mail dan met clustercoördinator Jochem Wolthuis.