AI en regelgeving: start met een toekomstbestendig ontwerp voor jouw AI-project
Wil je AI inbouwen in je producten en diensten? Dan begint het met een doordacht ontwerp. Dus een toepassing met aantoonbare waarde én gebaseerd op voldoende betrouwbare data. Als RVO-adviseur die zich richt op digitalisering & cybersecurity zie ik dat ondernemers een doordacht ontwerp vaak onderschatten. Net als het voordeel ervan: bedrijven die aandacht besteden aan een stevige basis, groeien juist veilig en schalen soepeler op. In dit blog deel ik 5 tips die helpen bij een succesvolle start van een AI-project.
Frank Herrman
Adviseur Innovatiekrediet en Digitalisering & Cybersecurity
Van ondernemer naar RVO-adviseur
Voordat ik bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) begon, runde ik jarenlang mijn eigen digital agency. Ik weet dus hoe het voelt aan de ondernemerskant: deadlines, beperkte budgetten, weinig capaciteit en tóch de ambitie om te innoveren. Die ervaring neem ik mee in elk gesprek met ondernemers. Ik kijk zowel naar de techniek als naar de zakelijke realiteit. Juist daarom benadruk ik hoe belangrijk het is om vanaf het begin te werken met een toekomstbestendig ontwerp.
Een sterke basis is onmisbaar
Een goed AI-project begint met een heldere toegevoegde waarde. AI heeft alleen zin als het een probleem oplost dat niet eenvoudiger of goedkoper kan. Minstens zo belangrijk is data. Veel organisaties ontdekken pas tijdens de ontwikkeling dat ze onvoldoende of ongeschikte data hebben om een model goed te trainen. Zonder stevige databasis blijft elke toepassing kwetsbaar, hoe innovatief de techniek ook lijkt. De EU AI Act verplicht bedrijven onder andere tot risicobeoordeling, datadocumentatie en transparantie. Veel ondernemers zien deze wet als een rem op innovatie. In de praktijk werkt het vaak anders. Als je vooraf scherp hebt welke waarde je creëert en welke data je gebruikt én mag gebruiken, biedt regelgeving juist houvast. Het helpt teams om hun ontwerp scherp te formuleren, risico’s vroeg te herkennen en oplossingen te bouwen die later goed kunnen opschalen.
Regelgeving is geen rem, maar een kwaliteitskeurmerk dat je onderneming sterker maakt.
5 tips voor ondernemers die met AI beginnen
Tip 1: Begin op dag 1 met compliance
Dat voelt misschien vroeg, maar het voorkomt dure en soms onoplosbare problemen later. RVO financiert alleen innovaties die toekomstbestendig zijn, en daar hoort voldoen aan wet- en regelgeving bij. Zie compliant werken daarom als een ontwerpkeuze vanaf de allereerste schets. Ik merk vaak dat ondernemers pas laat ontdekken dat zij bepaalde data niet mochten gebruiken. Het gevolg: maanden werk opnieuw doen. Leg daarom vanaf het begin vast welke data je gebruikt, controleer of je die mag verwerken en documenteer je technische keuzes. Door in elke fase te toetsen of je ontwerp binnen de wettelijke kaders past, kun je sneller en gecontroleerder doorontwikkelen.
Tip 2: Haal vroeg de juiste expertise aan boord
Start-ups hebben vaak beperkte juridische en financiële kennis. Dat is geen probleem, zolang je op tijd de juiste mensen betrekt. Ik adviseerde ondernemers altijd al om vroeg te investeren in een CFO - parttime, extern of tijdelijk. Zodat financiële risico's helder zijn. Voor AI-projecten raad ik een jurist of compliance-expert aan, die helpt bepalen welke regels van toepassing zijn. Dat hoeft geen fulltime rol te zijn; een paar uur per maand kan al voorkomen dat je weken of maanden werk verliest. Zo beperk je risico's rond data-eigendom, licenties en verantwoordelijkheid. Deze aanpak is niet alleen veiliger, maar vaak ook sneller en goedkoper.
Tip 3: Gebruik gratis hulpmiddelen
Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden. De EU biedt bijvoorbeeld een AI Act Compliance Checker waarmee je snel ziet welke eisen voor jouw toepassing gelden. Ook zijn er open-source governance tools die helpen bij het vastleggen van ontwerpkeuzes en processen. Een overzicht vind je op de Open Source AI Governance-website. Deze hulpmiddelen laten zien wát er moet gebeuren, niet hóe je dat in jouw project het beste aanpakt. Gebruik ze daarom als ondersteuning, niet als vervanging van expertise.
Tip 4: Werk multidisciplinair en zoek actief verbinding
AI raakt techniek, data, ethiek, recht en bedrijfsvoering. Dat kun je niet alleen. Omring je daarom met mensen die andere perspectieven meebrengen en zoek actief de verbinding. Sluit je aan bij AI-hubs van de Nederlandse AI Coalitie, bezoek bijeenkomsten en wissel ervaringen uit met ondernemers die al verder zijn. Ook RVO organiseert regelmatig evenementen voor mkb’ers en start-ups. Veel ondernemers vinden daar inzichten of samenwerkingen die ze anders niet hadden gevonden.
Tip 5: Bouw bewustwording in je organisatie
Een groot risico is blind vertrouwen op modeluitkomsten. AI geeft altijd een antwoord, ook als de data tekortschieten of de vraag niet goed wordt begrepen. Zorg daarom dat iedereen in je team weet wat AI wel kan, maar vooral ook wat niet. Voor bedrijven die hun bestaande producten willen verbeteren met AI, adviseer ik te starten met één proces dat echt baat heeft bij automatisering. Begin klein, leer snel en schaal daarna op. Ga altijd zorgvuldig om met data: experimenteren mag, maar gebruik nooit zomaar bedrijfs- of klantgevoelige gegevens in publieke AI-diensten.
Meer weten? We denken graag mee
Ben je bezig met een AI-innovatie en zoek je geld, kennis of het juiste netwerk? Kijk wat RVO Financiering voor je kan betekenen.
Zie ook
Uitgelicht
