Energieprojecten in Noord-Holland

Wat gebeurt er in de regio?

Het project 380 kV-Netuitbreiding Noord-Holland Noord verkent de mogelijkheden voor een nieuwe hoogspanningsverbinding naar de Kop van Noord-Holland, en twee bijbehorende hoogspanningsstations: één nabij de bestaande verbinding ten noorden van het Noordzeekanaalgebied en één nabij Middenmeer. Programma VAWOZ verkent de mogelijkheden voor aanlanding van windenergie op zee. Dit project en programma gingen in 2025 regelmatig gezamenlijk in gesprek met de Noord-Hollandse gemeenten en provincie, vanwege de onderlinge samenhang bij bepaalde keuzes. Voorbeeld van zo’n samenhang is dat wanneer wordt aangeland in de Kop van Noord-Holland met meer dan één aanlanding, er een dubbele mastenrij zal moeten worden aangelegd. In 2025 werden het plan-MER en de Integrale effectenanalyse opgeleverd voor zowel Programma VAWOZ als de 380 kV-Netuitbreiding Noord-Holland. Decentrale overheden zullen deze onderzoeksresultaten gebruiken in hun Regioadvies, waarna in 2026 het ontwerpprogramma respectievelijk de ontwerp-Voorkeursbeslissing worden gepubliceerd. 

Nieuwe projecten gestart in 2025 

• Nieuw Hoogspanningsstation Amsterdam Zuidoost – dit nieuwe station komt er om aan de toekomstige vraag naar elektriciteit te voldoen. En ter voorkoming van overbelasting van het elektriciteitsnet van Amsterdam Zuidoost en de omliggende regio. Het Voornemen en voorstel voor participatie is medio 2025 gepubliceerd.
• Opwaardering bestaande 380 kV-verbindingen Beverwijk- Diemen en Krimpen aan den IJssel-Diemen - door overbelasting van het hoogspanningsnet neemt de kans op storingen toe en wordt het aansluiten van nieuwe huishoudens en bedrijven steeds moeilijker. Om dit op te lossen is het noodzakelijk om de bovengrondse verbindingen op te waarderen. Het Voornemen en voorstel voor participatie van beide projecten is gepubliceerd in 2025.

Netcongestie

Het elektriciteitsnet in Noord-Holland kan de grote vraag naar en het aanbod van stroom niet aan. Dit zorgt voor overbelasting van het elektriciteitsnet en de kans op storingen neemt toe. Dit belemmert de elektrificatie van de industrie en daarmee de verduurzaming die nodig is. De belangrijkste gebieden in de provincie waar sprake is van netcongestie zijn Amsterdam, het Noordzeekanaalgebied, regio Vijfhuizen en het Noorden van Noord-Holland. 

Locaties van de projecten 

Bij het zoeken naar de meest geschikte locaties voor nieuwe energie-infrastructuur is het helaas ook onvermijdelijk om kwetsbare gebieden als de Beemster, de Stelling van Amsterdam en Natura 2000-gebieden te onderzoeken. Bovengrondse tracés of stations kunnen impact hebben in deze gebieden. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld kabels in het duinengebied. Deze impact is in 2025 goed onderzocht voor enkele Noord-Hollandse projecten. Samen met de regio kijken we naar de best mogelijke oplossing. 

Verduurzaming bedrijven en Tata Steel 

In het Noordzeekanaalgebied willen veel bedrijven hun verduurzamingsambities realiseren. Dit vraagt om tijdige realisatie van de energie-infrastructuur. Met staalbedrijf Tata Steel is in september een intentieverklaring getekend als belangrijke stap naar een maatwerkafspraak. Het doel: versnelde en significante CO2-reductie (tot 5% van de Nederlandse CO2-uitstoot), vermindering van stikstofuitstoot en impact op de gezondheid van omwonenden. Dit moet worden gerealiseerd door vervanging van één hoogoven en één kooksgasfabriek door installaties die op gas en elektriciteit werken, en extra milieumaatregelen zoals overkappingen en afvang en opslag van CO2. De transitie van Tata Steel is van cruciaal belang voor de regio vanwege de economische impact, de bijdrage aan de energietransitie, en kan investeringen in de energie-infrastructuur helpen versnellen. 

Veel projecten, weinig ruimte 

De lopende energieprojecten in Noord-Holland vragen extra ruimte in een gebied waar de ruimte al beperkt is; met name rond het Noordzeekanaalgebied en rondom Diemen. Daarnaast zijn er veel andere maatschappelijke ontwikkelingen in de regio die ruimte nodig hebben. De regio moet economisch sterk en innovatief blijven en een fijne plek om te wonen. Er moet ruimte zijn voor wonen, werken en recreëren; voor industrie, mensen en natuur. Het goed inpassen van alle maatschappelijke behoeften is een uitdaging. 

Plannen voor Energiehaven en Houtrakpolder 

• Energiehaven - Rijk, regio en de havens van Amsterdam en IJmuiden werken gezamenlijk aan de realisatie van de Energiehaven. Dit sleutelproject - op de plek van de huidige Averijhaven vóór de Zeesluis IJmuiden - is belangrijk voor het bouwen, onderhouden en assembleren van windmolens voor de windparken op zee. Doordat de vele bewegingen die hiermee gepaard gaan geen gebruik hoeven te maken van het sluizencomplex wordt verdere verzilting van het Noordzeekanaal voorkomen. In 2026 wordt een investeringsbesluit verwacht, waarna deze haven gerealiseerd kan worden in de periode 2027-2030.
• Houtrakpolder - De Houtrakpolder is concreet in beeld als locatie voor een nieuw te bouwen 380 kV-transformatorstation en de aanlanding van wind op zee. Deze inpassing is te combineren met het versterken van het landschap, de recreatieve én de ecologische waarde van het gebied. In het Ontwikkelperspectief Noordzeekanaalgebied is aangegeven dat de Houtrakpolder ook een mogelijke locatie voor piekwaterberging kan zijn. Deze richting wijkt af van de bestaande reservering van de Houtrakpolder voor een havenbekken. In het Ontwikkelperspectief zijn de voorwaarden genoemd om deze reservering los te laten. Omdat de komende jaren een aantal ontwikkelingen samen kunnen komen in de Houtrakpolder, en deze combinaties cruciaal zijn voor het realiseren van de gezamenlijke koers van het Ontwikkelperspectief Noordzeekanaalgebied, blijven de betrokken partijen de komende jaren het bestuurlijke gesprek voeren over de vervulling van deze randvoorwaarden.
• Bekijk de projecten in Noord-Holland