Voortgang van energieprojecten in 2025

Recordaantal projecten van start

De groeiende energievraag en noodzaak om het energienet uit te breiden vertaalt zich in een recordaantal nieuwe projecten die van start zijn gegaan met de Projectprocedure of opgenomen zijn onder programma’s zoals het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) en Opwek van Energie op Rijksvastgoed (OER). In totaal zijn 30 projecten opgenomen bij het Rijk onder procedure of in de programma’s. 13 projecten daarvan gingen van start met de Projectprocedure om tot een locatiekeuze te komen.

Lopende projectprocedures maken stappen

Veel van de 41 lopende projectprocedures vorderen gestaag in hun procedure. Zo zijn veel projecten van de verkenningsfase naar de planuitwerkingsfase gegaan. Daarmee krijgen regio’s steeds meer duidelijkheid over locaties van de projecten.

Nieuwe projecten voor programma’s MIEK en OER 

In het nationale MIEK zijn 8 nieuwe projecten opgenomen. Deze projecten krijgen extra steun en sturing in de realisatie. Bij het programma OER zijn 9 nieuwe projecten opgenomen. Deze projecten worden in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei gerealiseerd op Rijksgronden. 

Op zee 

Programma PAWOZ afgerond, VAWOZ vordert gestaag

De minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) heeft het Programma Aansluiting Wind op Zee - Eemshaven (PAWOZ-Eemshaven) in 2025 vastgesteld. Daarin is besloten dat de stroom van het toekomstige windpark Doordewind op zee via de ‘Schiermonnikoog Wantij-route’ aan land wordt gebracht bij de Eemshaven. Voor de langere termijn wordt een meer complexe route via een tunnel onderzocht. Daarbij is er €124 miljoen beschikbaar gesteld voor verbetering van de leefomgeving in de regio. De volgende stap is de start van de Projectprocedure, waarin samen met de regio de route verder wordt uitgewerkt. 

Ook het programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ), dat onderzoekt hoe energie van nog te bouwen windparken op zee aan land kan worden gebracht, vordert gestaag. Op dit moment wordt gewerkt richting een ontwerp-programma. Ook werkten provincies in 2025 samen met regionale overheden - zoals gemeenten en waterschappen – aan een regio-advies voor de minister van KGG. 

Diepe aanlanding voor Wind op Zee in verkenning 

Het ministerie van KGG, in samenwerking met TenneT, Rijkswaterstaat en de betrokken provincies zijn een voorverkenning gestart naar nieuwe mogelijkheden voor 'diepe aanlandingen' van windenergie van zee. Dat betekent dat de windenergie niet aanlandt aan de kust, maar verder landinwaarts, middels ondergrondse of bovengrondse verbindingen. Het is voor het nationale energiesysteem belangrijk om deze aanlandingen te spreiden. Daarmee kunnen we netcongestie op deze plaatsen voorkomen. Deze diepe aanlandingen zouden onderzocht worden in het project de Delta Rhine Corridor (DRC), maar gezien het besluit om de stroomkabels uit de DRC te halen was hier een nieuw onderzoek voor nodig. De voorverkenning wordt midden 2026 afgerond.

Tenders en kavelbesluiten

Voor kavels IJmuiden Ver Gamma-A en –B, en Nederwiek (zuid) kavel I-A zijn de kavelbesluiten definitief geworden. De tenderprocedure voor windenergiegebied Nederwiek I-A liep in oktober. De Rijksoverheid heeft hiervoor geen aanvragen ontvangen. Er komt een nieuwe vergunningsronde in 2026, met maatregelen uit een actieplan.

Op land 

Onderzoeksplan nieuwe kerncentrales gereed 

In 2024 is de procedure voor de zoektocht naar de locatie voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales gestart. In 2025 heeft het concept onderzoeksplan (concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau) ter inzage gelegen. Daarin staat welke locaties en op welke wijze deze locaties worden onderzocht. Het gaat daarbij om locaties in Zeeland (Sloegebied en Terneuzen), Zuid-Holland (Maasvlakte II) en Groningen (Eemshaven). 

Groei aan hoogspanningsprojecten zet door 

Dat het elektriciteitsnet fors wordt uitgebreid vertaalt zich in veel nieuwe hoogspanningsprojecten. Nieuwe projecten zoals hoogspanningsstation Amsterdam Zuidoost en Wijchen zijn gestart met de Projectprocedure. Projecten die al in de procedure waren vorderen. 

Bijna alle onderdelen waterstofnetwerk opgestart

De uitrol van het landelijk waterstofnetwerk vordert gestaag. Dit jaar zijn er Projectprocedures gestart van drie nieuwe deelprojecten. Dat betekent dat bijna alle onderdelen van het netwerk inmiddels zijn gestart met de voorbereiding. Zo is bijvoorbeeld de procedure voor belangrijke verbindingsstukken tussen de grote industrieclusters gestart: waterstofnetwerk West-Nederland en Oost-Nederland hebben afgelopen jaar het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd. 

Delta Rhine Corridor in aangepaste vorm door 

Eind december 2024 is besloten om de Delta Rhine Corridor verder te ontwikkelen voor waterstof- en CO₂-buisleidingen, zonder elektriciteitsverbinding. Dit besluit is genomen om te zorgen dat de aanleg van leidingen voor waterstof en CO₂ geen verdere vertraging oploopt en de industrie zo snel mogelijk kan verduurzamen. De doorstart van het project vindt plaats door de Delta Rhine Corridor op te splitsen in twee afzonderlijke projecten die ieder een eigen Projectprocedure volgen; DRC West en DRC Oost. De Projectprocedure voor DRC West is in september 2025 gestart.

Gaswinning 

In april 2025 is het ‘Sectorakkoord Gaswinning in de Energietransitie’ gesloten. Dit voorziet in de optimalisatie van winning van aardgas uit kleine velden op de Noordzee. In het kader van het gesloten sectorakkoord wordt er op dit moment ook gewerkt aan aanvullende afspraken over gaswinning op land. Daarnaast vorderen procedures voor gaswinning of opslagprojecten gestaag. Zo is in 2025 voor het project Hystock Waterstofopslag het Voorkeursalternatief vastgesteld. 

Resultaten op uitvoeringsvraagstukken 

Nieuwe versnellingsmaatregelen voor de bouw van het elektriciteitsnet 

In april is er een uitgebreid pakket aan extra versnellingsmaatregelen aangekondigd. Het pakket moet versnelde uitbreiding van het elektriciteitsnet ondersteunen en omvat daarvoor maatregelen rondom wetgeving en procedures, een nieuwe aanpak om de samenwerking tussen partners te verstevigen en extra gebiedsinvesteringen voor gebieden waar veel extra hoogspanningsprojecten bij elkaar komen.