Wat is netcongestie?
In Nederland raakt het elektriciteitsnet op veel plekken vol. Dat heet netcongestie. Dit vertraagt plannen van bedrijven en overheden voor (economische) groei, woningbouw of verduurzaming. Nieuwe aansluitingen of aanvragen voor meer elektriciteit komen dan bijvoorbeeld op een wachtlijst. Op deze pagina leest u wat netcongestie is, waar het voorkomt en wanneer het gebeurt.
Wat is netcongestie?
We gebruiken steeds meer elektriciteit. Tegelijk gebruiken we minder gas. Ook wekken we meer elektriciteit op uit duurzame (hernieuwbare) bronnen, zoals zon en wind. Daardoor stijgt het gebruik én de opwek van elektriciteit. Ons elektriciteitsnet is hier nog niet op ingericht.
Op piekmomenten (momenten waarop we veel elektriciteit vragen of aanbieden) is er soms te weinig ruimte op het elektriciteitsnet. Dat noemen we netcongestie. Het elektriciteitsnet kan de elektriciteit dan niet tegelijk vervoeren en raakt overbelast.
Het elektriciteitsnet bestaat uit 3 niveaus: hoog-, midden- en laagspanning. Die werken samen, zoals snelwegen, provinciale wegen en lokale straten. Als het verkeer op één weg vastloopt, merken de andere wegen dat ook. Bij elektriciteit leidt zo’n opstopping niet tot file, maar tot overbelasting. Dat kan stroomstoringen of schade veroorzaken.
2 vormen van netcongestie
- Afnamecongestie
Als we het hebben over netcongestie, bedoelen we meestal situaties waarin er te weinig ruimte is om elektriciteit af te nemen: afnamecongestie. Dat ontstaat op momenten dat er meer elektriciteit nodig is dan het elektriciteitsnet aankan. Bijvoorbeeld wanneer veel apparaten tegelijk aanstaan of wanneer meerdere bedrijven op hetzelfde moment veel elektriciteit gebruiken. Door afnamecongestie komen nieuwe of bestaande gebruikers op een wachtlijst. Het gaat dan om meer ruimte op het elektriciteitsnet (transportcapaciteit) en/of een grotere aansluiting. Denk aan bedrijven, gebruikers van laadinfrastructuur of nieuwe woonwijken die extra elektriciteit nodig hebben. - Opwek- of invoedingscongestie
Deze vorm van netcongestie ontstaat als we op een bepaald moment meer elektriciteit opwekken dan het elektriciteitsnet aankan. Dit komt vooral voor in gebieden met veel zonnepanelen en windmolens, bijvoorbeeld op een zonnige en winderige dag. Door opwekcongestie moeten nieuwe zonne-energie-installaties of windmolens dan langer wachten op een aansluiting op het elektriciteitsnet om de opgewekte elektriciteit 'in te voeden' op het elektriciteitsnet. En bestaande installaties kunnen mogelijk minder opgewekte elektriciteit terugleveren aan het elektriciteitsnet.
Waar is netcongestie?
Netcongestie komt in bijna heel Nederland voor. Hoe groot de problemen zijn, verschilt per wijk en regio. Wilt u weten waar netcongestie is?
Bekijk de capaciteitskaart
Daar ziet u direct of er in uw regio netcongestie is. U leest daar ook wat dit betekent voor nieuwe of zwaardere aansluitingen. Is er netcongestie in uw gebied? Bekijk dan welke mogelijkheden u heeft om toch verder te kunnen.
Verschil hoog-, midden- en laagspanningsnet
- Hoogspanningsnet
Vervoert elektriciteit over grote afstanden, nationaal en internationaal. Het gaat dan bijvoorbeeld om elektriciteit van grote industriële bedrijven en windparken. Deze gebruikers zijn aangesloten bij de landelijke netbeheerder TenneT. - Middenspanningsnet
Vervoert elektriciteit voor grootverbruikers en middelgrote opwekkers, zoals zonneparken en windturbines. Deze gebruikers zijn aangesloten bij de regionale netbeheerders. - Laagspanningsnet
Verdeelt elektriciteit onder kleinverbruikers met een netaansluiting kleiner dan 3x80 Ampère. Voorbeelden hiervan zijn huishoudens en het midden- en kleinbedrijf (mkb). Deze gebruikers zijn ook aangesloten bij de regionale netbeheerder.
Vooral het hoog- en middenspanningsnet hebben veel last van netcongestie. Dit zorgt voor lange wachtrijen voor nieuwe of grotere aansluitingen. Dat zorgt ook voor extra druk op het laagspanningsnet. Tegelijk neemt het elektriciteitsverbruik op het laagspanningsnet toe, bijvoorbeeld door elektrische auto’s en warmtepompen. Daardoor neemt ook daar de kans op netcongestie toe.
Wanneer is er netcongestie?
In een gebied met netcongestie is het elektriciteitsnet niet de hele tijd overbelast. Netbeheerders kondigen aan wanneer ze dit verwachten. Dit hoort bij hun taak om het net te onderhouden en uit te breiden.
Overbelasting ontstaat vooral op momenten dat we veel stroom tegelijk afnemen (piekgebruik). Bijvoorbeeld ’s avonds wanneer iedereen thuiskomt, of overdag wanneer bedrijven veel productie draaien op hetzelfde moment. Buiten deze momenten is er vaak nog ruimte op het net. U kunt die ruimte soms benutten met een ander contract, energieopslag of door uw verbruik anders te plannen.
Bekijk alle opties bij netcongestie
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Uitgelicht
