Moet u uw windturbine toetsen op radarverstoring?
Bouwt u een windturbine of windpark? Houd dan rekening met militaire en civiele radarposten. Windturbines en hoogbouw kunnen de radar verstoren. Daarom geldt in bijna heel Nederland een toetsingsplicht. Op deze pagina leest u de belangrijkste regels.
Toetsing rond luchthavens en apparatuur
Radarposten zijn belangrijk voor de vliegveiligheid en de nationale veiligheid. Daarom geldt bijna overal een toetsingsplicht. Daarnaast toetst de overheid ook op obstakelbeperkingsvlakken rond luchthavens en op mogelijke verstoring van navigatie- en communicatieapparatuur. Bekijk op de kaart hieronder of uw project in een radarverstoringsgebied ligt. Deze kaart komt uit Bijlage 8.4 bij de Regeling algemene regels ruimtelijke ordening (Staatscourant 2020).

Militaire radar
Windturbines kunnen het radarsignaal verstoren. In Nederland gebruikt Defensie radarposten voor militaire luchtverkeersleiding en gevechtsleiding. Daarom gelden er regels voor windprojecten in de buurt van deze radarposten.
Voor defensieradars geldt een toetsingsgebied van 75 kilometer. Binnen dit gebied mag u alleen windturbines bouwen als u toestemming krijgt van het ministerie van Defensie. Hiervoor moet u laten berekenen hoeveel storing uw windturbines kunnen veroorzaken. Deze berekening laat u doen door TNO.
Er zijn 2 soorten radars:
- Verkeersleidingsradars: deze werken samen met andere radars (multi-radar). Daardoor zijn ze minder gevoelig voor storing.
- Gevechtsleidingsradars: deze werken zelfstandig. Daarom zijn ze gevoeliger voor storing en extra belangrijk bij de toetsing.
De regels hierover staan in het Besluit kwaliteit leefomgeving en de Omgevingsregeling.
Civiele radar
Voor de civiele radar van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) bij Schiphol geldt een toetsingsplicht voor bouwplannen vanaf een bepaalde hoogte. Die toetsing geldt vooral rond de luchthaven Schiphol.
In dit gebied mag u geen nieuw plan maken dat hogere gebouwen toestaat, tenzij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) daar toestemming voor geeft. Ook mag u niet zomaar afwijken van bestaande regels zonder goedkeuring van ILT. De hoogtegrens begint bij de hoogte van de radarinstallatie en wordt naar buiten toe steeds hoger.
Bekijk op deze kaart welke hoogtes zijn toegestaan. Zo weet u of uw plan eerst moet laten toetsen.
Volgens de Omgevingswet gelden er regels om de veiligheid rond luchthavens te beschermen. Die regels staan in het Luchthavenindelingbesluit Schiphol (LIB). Daarin is onder andere opgenomen welke bouwwerken niet zijn toegestaan (zie bijvoorbeeld bijlage 4a en 6).
In artikel 5.155 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staan aanvullende regels die ervoor zorgen dat radars goed blijven werken. Wilt u toch hoger bouwen? Dan moet u aantonen dat dit geen problemen oplevert voor het radarsignaal. ILT vraagt dan advies aan LVNL. Als dat positief is, kan de minister van Infrastructuur en Waterstaat toestemming geven.
Nieuwe radar Herwijnen
Het Rijk werkt aan betere radardekking in Nederland. Daarom komt er een nieuw radarstation in Herwijnen. Dit station zorgt ervoor dat de radar boven Nederland goed blijft werken.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft in 2025 een vergunning gegeven voor deze nieuwe radar. Het besluit hierover is in maart 2025 gepubliceerd in de Staatscourant.
Wilt u meer weten over actuele plannen voor een radar in Nederland? Kijk dan op de website van het ministerie van Defensie.
Meer weten?
- Heeft u vragen of een plan dat valt binnen het toetsingsgebied van Defensie? Neemt u dan contact op met Het Rijksvastgoedbedrijf: postbus.rvb.omgevingsmanagement@rijksoverheid.nl
- Voor andere vragen of een toetsingsplichtig plan kunt u naar de ILT
- LIB Schiphol (met interactieve kaart)
- Toetsing door TNO
- Informatie van het ministerie van Defensie over radarstations
- Viewer bouwhoogtebeperking luchtvaart
- Obstakelverlichting
- Verstoring radarinstallaties
- Toetsen op radarverstoring - Defensie
- Verstoring - Inspectie Leefomgeving en Transport
- Procedure toetsing en beoordeling
Vragen over windenergie op land?
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei