Verduurzaming gebouwen - Monumenten en musea

Gepubliceerd op:
2 februari 2021
Laatst gecontroleerd op:
9 januari 2024

In Nederland hebben we rijksmonumenten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten. Deze zijn vaak al honderden jaren oud en daarom al heel circulair en duurzaam. Maar ze moeten ook toekomstbestendiger en energiezuiniger worden, met minder CO2-uitstoot. En ze moeten aan de eisen en wensen van de huidige tijd voldoen.

Maar hoe maakt u een monument toekomstbestendig? Hoe behoudt u daarbij de monumentale waarde van het gebouw? Dit vraagt om een passende aanpak, want ieder monument is anders.

De verduurzaming van musea brengt nog eens extra uitdagingen met zich mee. Zo zijn veel musea gevestigd in monumentale gebouwen. En het collectiebeheer zorgt door de klimaatinstallaties voor extra energieverbruik. Welke stappen zijn mogelijk voor musea?

Verduurzaming monumenten

In de sectorale routekaart voor monumenten zijn de stappen beschreven voor de verduurzaming van de monumenten in Nederland. Hierbij is het uitgangspunt dat dit gebeurt met respect voor de cultuurhistorische waarden. De sector heeft de ambitie om te komen tot 40% CO2-reductie in 2030 en 60% in 2040 als gemiddelde over alle monumenten.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) ondersteunt eigenaren van monumenten met advies en kennisontwikkeling over erfgoed en duurzaamheid. Denk aan energiebesparing en energieopwekking voor gebouwde monumenten, beschermde stads- en dorpsgezichten en wijken met bijzondere kwaliteiten.

Ook interessant:

  • Het Nationaal restauratiefonds ondersteunt in de financiering en biedt daarnaast een platform aan eigenaren van monumenten en specialisten op Monumenten.nl
  • De Groene Menukaart is een tool waarmee eigenaren van monumenten inzicht krijgen in de verduurzamingsmogelijkheden en de stappen die zij hiervoor moeten doorlopen.

Wet- en regelgeving bij monumenten

Als gebouweigenaar of -gebruiker bent u verplicht om energie te besparen. Ook monumenteneigenaren moeten voldoen aan de reguliere wet- en regelgeving, waaronder de informatieplicht energiebesparing.

Monumenten hebben wel een uitzonderingspositie bij de energielabelplicht voor woningen en de energielabel C-verplichting voor kantoren.

Vragen over wet- en regelgeving bij monumenten? Neem contact met ons op.

Verduurzaming musea

Voor musea is verduurzamen een breed begrip. Naast het gebouw spelen ook het collectiebeheer en de bedrijfsvoering een belangrijke rol. Bij de verduurzaming van museumgebouwen wordt vaak gebruik gemaakt van het BREEAM-keurmerk (Building Research Establishment Environmental Assessment Method). Ook voor deze sector biedt de RCE ondersteuning in de verduurzamingsopgave.

Daarnaast biedt Stichting verduurzaming musea een platform waar musea kennis en ervaringen uitwisselen om elkaar te ondersteunen in de verduurzamingsopgave.

Verduurzaming utiliteitsbouw

Voor de verduurzaming van de utiliteitsbouw vindt u veel informatie en tools op onze website. Bijvoorbeeld financieringstips, besparingsmogelijkheden en informatie over wet- en regelgeving.

Kijk hiervoor op onze pagina Verduurzaming utiliteitsbouw.

Meer informatie en voorbeelden

  • Video’s Zien verduurzamen Doet verduurzamen: deze videoreeks van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed biedt inspiratie bij het verduurzamen van monumenten.
  • Viewer Circulair Bouwen: een overzicht van de door ons geselecteerde innovatieve, energiezuinige en duurzame projecten in het maatschappelijk vastgoed, waaronder monumenten en musea.
Bent u tevreden over deze pagina?