Cultuurverschillen: laten zien dat je 'de baas' bent
Veel van de culturele tips die we bij RVO meegeven aan ondernemers, hebben te maken met de manier waarop je jezelf presenteert. "Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg" is typisch Nederlands. In veel andere culturen is het belangrijker om je positie te laten zien. Ga je op zakenreis naar een ander land, wat kun je dan verwachten, en hoe bereid je je voor?
In Nederland slaan we onszelf over het algemeen niet graag op de borst en waarderen wij het als de baas (zelfs de premier) gewoon naar het werk fietst. Als mijn baas op kantoor komt, pakt ze haar eigen koffie en gaat bij ons op een van de flexplekken zitten.
Laat zien dat je belangrijk bent
Mooi toch, denk je waarschijnlijk. Maar heb jij als ondernemer een vooraanstaande positie binnen je bedrijf, let er dan op dat het in andere culturen heel anders kan gaan.
In de meeste andere landen heeft men namelijk meer ontzag voor leidinggevenden. Zakelijke relaties zullen jouw autoriteit waarschijnlijk meer respecteren als je ook laat zien dat je 'de baas' bent in je bedrijf.
Natuurlijk is het belangrijkst dat je je zaken op orde hebt en iets goeds of unieks te bieden hebt. Maar hoe je overkomt, kan wel net het verschil maken voor je succes.
In India is het bijvoorbeeld belangrijk om je hoge functietitel te gebruiken. In Dubai doe je er goed aan om strak in het pak te komen. In Brazilië laat je je status zien door niet te beknibbelen op hotel- en restaurantkosten.
Egalitair vs. hiërarchisch
Misschien voelen zulke tips ongemakkelijk, omdat het in Nederland zo ongebruikelijk is. Probeer geen oordeel te hebben over hoe het in andere landen gaat, maar bedenk dat andere culturen simpelweg anders in elkaar zitten.
Het boek 'The Culture Map' van Erin Meyer wordt door veel managers gebruikt als handleiding over hoe om te gaan met zakelijke cultuurverschillen. Dat boek duidt bovenstaand verschil als ‘egalitair vs. hiërarchisch’.
Volgens deze schaal is Nederland zeer egalitair, net als Zweden en Denemarken. De meeste andere culturen zijn meer hiërarchisch. India en Dubai zijn bijvoorbeeld veel sterker hiërarchisch, Brazilië minder, maar wel meer dan Nederland.
En je ziet dat verschil niet alleen terug in het zakenleven. Het is meestal helemaal verweven in de cultuur. Hebben ondergeschikten in een bedrijf over het algemeen veel ontzag voor leidinggevenden? Dan hebben kinderen in die cultuur meestal ook meer ontzag voor hun ouders. En burgers voor politici.
Daar staat overigens tegenover dat van leidinggevenden verwacht wordt dat ze zich, net als ouders en politici, wel verantwoordelijk en zorgzaam opstellen.
Hiërarchie tussen mannen en vrouwen
De tip om je status te laten zien, geldt trouwens voor zowel mannen als vrouwen. Misschien heb je als vrouwelijk ondernemer te maken met een hiërarchische cultuur, die ook gedomineerd wordt door mannen. Dan denk je misschien al gauw aan het Midden-Oosten. Maar ook in bijvoorbeeld Zuid-Europa zijn de verhoudingen anders dan in Nederland.
Vaak heb je in die culturen als vrouw in een vooraanstaande positie wél aanzien – als je die positie maar laat zien. Bijvoorbeeld door niet zelf je koffie in te schenken. Of door een (mannelijke) assistent mee te nemen.
Tips om je voor te bereiden
Wereldwijd zijn er veel meer voorbeelden van manieren om je positie te tonen. Van de plaats die je inneemt aan de vergadertafel tot de manier waarop je je visitekaartjes afgeeft. Maar wat je het beste kunt doen, verschilt van land tot land.
Laat je dus heel goed informeren:
-
Ga van tevoren na in hoeverre men verwacht dat je je positie en status laat zien. Informeer bijvoorbeeld bij een bekende in het land. Of bij een RVO-landenadviseur!
-
Vraag specifieke tips – hoe kleed je je netjes en hoe belangrijk is dat? Moet je je titel gebruiken? Is het not done om aan te komen op de fiets?
- Als je het nodig vindt, check dan zowel hoe de hiërarchische áls de man-vrouwverhoudingen zijn en houd daar rekening mee.
Hoe kunnen wij jou helpen?
Kijk bij de Do's-and-don'ts van het land van je keuze.
Met je vragen over cultuurverschillen kunnen onze adviseurs je verder helpen. Neem contact met ons op. Zo nodig kunnen wij je in contact brengen met cultuurexperts en het Nederlandse ambassadenetwerk ter plaatse.
Dit is de 2e editie van het blog over Cultuurverschillen. Deze blogs worden geschreven in samenwerking met verschillende adviseurs en cultuurexperts binnen en buiten RVO. In volgende edities gaan we verder in op andere aspecten van dit thema.
