U wekt vooral elektriciteit op
Wekt u vooral elektriciteit op? Bijvoorbeeld met een zonnepark of windpark? Dan levert u mogelijk minder elektriciteit terug aan het elektriciteitsnet door netcongestie. Daardoor is uw aantal geleverde kWh en bijbehorende vergoeding mogelijk lager.
Wilt u in de toekomst meer elektriciteit opwekken?
En heeft u hiervoor een nieuwe of zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet nodig? Houd dan rekening met netcongestie. Vraag of de netbeheerder u kan aansluiten op het net, voordat u de juiste investering doet (bij netcongestie kan een andere investering nodig zijn dan u eerst wilde). Zo weet u waar u aan toe bent. Voor een aansluiting op het elektriciteitsnet heeft u een transportovereenkomst (ATO) nodig. Deze vraagt u aan via de website van uw netbeheerder.
Wie is mijn netbeheerder?
Mogelijkheden voor uw situatie
Hieronder vindt u een overzicht van mogelijkheden die aansluiten bij uw antwoord(en). Vaak combineert u verschillende opties, afhankelijk van hoe uw bedrijf of instelling werkt. Wilt u persoonlijk advies? Neem contact op met een energieadviseur. De adviseur kijkt naar uw bedrijf en zoekt waar u meer flexibiliteit kunt toepassen. Ook helpt de adviseur met een plan voor de financiering van de vervolgstappen.
Zoek een energieadviseur bij u in de buurt
Kan uw organisatie door netcongestie niet (meer) groeien of verduurzamen? Laat met subsidie een scan maken om te weten hoe u flexibeler elektriciteit kunt gebruiken. Onderzoek of uw mogelijkheden haalbaar zijn. Of neem direct maatregelen. Vraag hiervoor subsidie aan met de regeling Flexibel elektriciteitsverbruik (Flex-e).
Let op: Flex-e is tijdelijk gesloten voor aanvragen. De volgende aanvraagronde staat gepland voor 2026.
Lees meer over de subsidie Flexibel elektriciteitsverbruik (Flex-e)
Stuur het overzicht naar uzelf
Onderaan de wegwijzer kunt u het overzicht naar uzelf mailen. Dit helpt u bij het gesprek met een energieadviseur, installateur of netbeheerder.
Voordat u start
Maak eerst een overzicht van uw huidige energieprofiel. Vraag bijvoorbeeld het bedrijf dat uw elektriciteitsverbruik meet naar uw verbruiksgegevens. U kunt hiervoor ook gebruikmaken van het Datastelsel Verduurzaming Utiliteit (DVU). Of vraag uw installateur om een analyse van uw verbruiks- en opwekgegevens. Kijk daarna waar in uw bedrijf of instelling energie kunt besparen en bepaal welke maatregelen nodig zijn. Zo maakt u de energievoorziening van uw bedrijf (nog) slimmer. Een energieadviseur helpt u hierbij.
Volg deze stappen voor een slimmere energievoorziening
Overzicht van maatregelen
Er zijn verschillende soorten maatregelen:
- maatregelen binnen uw bedrijf/instelling, bijvoorbeeld energieverbruik aanpassen, elektriciteit opslaan of zelf opwekken;
- samenwerken met andere bedrijven in de buurt, bijvoorbeeld een aansluiting of elektriciteit delen of samenwerken in een energiehub;
- samenwerken met de netbeheerder, bijvoorbeeld met congestiemanagement of alternatieve transportrechten.
Maatregelen binnen uw eigen bedrijf of instelling zijn vaak de snelste en eenvoudigste optie. Samenwerken met andere bedrijven of de netbeheerder kan ook, maar dit vraagt soms meer tijd en afstemming. Lees er hieronder meer over.
1. Pas uw energieverbruik aan
Met energiesturing past u het energieverbruik van uw apparaten aan op het moment dat u ze gebruikt. Dat noemen we ook wel slim energiegebruik. Dit doet u via een energiemanagementsysteem: een systeem dat het energieverbruik automatisch meet, monitort en aanstuurt. Start klimaatinstallaties zoals verwarming en ventilatie na elkaar op, en zet machines in een productiehal na elkaar aan in plaats van tegelijk. Zo spreidt u het verbruik beter over de dag en voorkomt u piekbelastingen van de elektriciteitsaansluiting. Daarnaast kunt u processen die veel energie vragen tijdelijk uitzetten om pieken van de elektriciteitsaansluiting te verminderen.
Lees meer over energiesturing
2. Sla uw elektriciteit op
Heeft u elektriciteit over? Dan kunt u deze opslaan in een batterij voor later gebruik. Dit is handig als u zelf elektriciteit opwekt met zonnepanelen of windmolens. Wanneer u geen extra elektriciteit kunt afnemen door netcongestie, gebruikt u de elektriciteit uit uw batterij.
Een andere mogelijkheid, zonder eigen opwek, is de batterij laden via het elektriciteitsnet wanneer niet de volledige capaciteit nodig is. De batterij levert elektriciteit terug op momenten die gunstig zijn voor uw bedrijf of voor het elektriciteitsnet. Zo benut u de maximale capaciteit van uw eigen aansluiting beter en is een verzwaring van uw aansluiting vaak niet nodig.
Lees meer over energieopslag
Hulpmiddel: ontdek met ons stappenplan binnen enkele minuten welke registratieverplichtingen gelden voor batterijsystemen
3. Produceer zelf extra elektriciteit binnen uw eigen aansluiting
Neemt u overdag veel elektriciteit af? Of verbruikt u veel tijdens piekuren? U kunt uw elektriciteitsafname beperken door (meer) elektriciteit zelf te produceren. Dit kan bijvoorbeeld door (extra) zonnepanelen op uw dak te plaatsen. Zo verlaagt u uw elektriciteitskosten en heeft u minder last van netcongestie.
Let op: in sommige regio’s is er invoedingscongestie. Dan is het (tijdelijk) niet mogelijk om opgewekte elektriciteit terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Voor extra zonnepanelen heeft u soms ook een nieuwe terugleveringsovereenkomst nodig. Dit wordt gecontracteerd vermogen voor terugleveren (GTV-T) genoemd. Informeer bij uw netbeheerder of dit voor uw aansluiting geldt.
Lees meer over zonnepanelen op het dak
4. Doe mee aan congestiemanagement en krijg een vergoeding
Bij een bestaande aansluiting op het elektriciteitsnet heeft u een aansluit- en transportovereenkomst (ATO) met de netbeheerder. Dit betekent dat u recht heeft op een bepaalde hoeveelheid transportcapaciteit voor elektriciteit, oftewel uw transportrecht.
Wanneer u uw elektriciteitsverbruik tijdelijk aanpast, kunt u meedoen aan congestiemanagement. U sluit dan een contract met uw netbeheerder af over het aanpassen van uw elektriciteitsverbruik op drukke momenten. De netbeheerder voorkomt zo overbelasting van het elektriciteitsnet. U ontvangt hiervoor een financiële vergoeding.
Eén van de mogelijkheden is een capaciteitsbeperkingscontract (CBC). Daarmee stemt u in met een tijdelijke beperking van uw transportrecht. Bijvoorbeeld door piekverbruik te verplaatsen naar momenten met minder belasting. Of door verbruik blijvend te verlagen tijdens piekmomenten op het elektriciteitsnet. Dit contract is mogelijk als u voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Er is netcongestie op het elektriciteitsnet in uw regio.
- U kunt hoge pieken in uw elektriciteitsverbruik verplaatsen naar momenten waarop het net minder belast is. Of u kunt uw elektriciteitsverbruik blijvend verlagen op de piekmomenten van het net.
- U spreekt met de netbeheerder af dat uw volledige transportrecht hersteld wordt zodra er geen congestie meer is.
Een andere mogelijkheid is uw flexibiliteit aanbieden via redispatch. De netbeheerder vraagt u dan tijdelijk uw productie of verbruik aan te passen.
Let op: of deze maatregelen mogelijk zijn, hangt af van uw situatie en de capaciteit van het elektriciteitsnet in uw regio. Uw netbeheerder informeert u over de mogelijkheden.
Lees meer over congestiemanagement
Wie is mijn netbeheerder?
5. Kies voor alternatieve transportrechten en krijg korting
Is er in uw regio netcongestie en kunt u uw elektriciteitsgebruik flexibel aanpassen? Bijvoorbeeld door:
- hoge pieken in elektriciteitsverbruik te verplaatsen naar rustigere momenten op de dag;
- uw elektriciteitsverbruik blijvend te verlagen tijdens piekmomenten op het net.
Dan biedt een alternatief transportrecht (ATR) mogelijk uitkomst. Daarmee legt u afspraken vast met uw netbeheerder om elektriciteit af te nemen of terug te leveren op afgesproken momenten. Zo gebruikt u het elektriciteitsnet slimmer en kunt u korting krijgen op uw elektriciteitskosten.
Een ATR is alleen mogelijk als er nog voldoende ruimte is op het elektriciteitsnet. Er zijn verschillende vormen. Welke geschikt is, hangt af van uw aansluiting en situatie.
Tijdsduurgebonden transportrecht (TDTR)
Bedrijven die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet van TenneT krijgen met dit contract 50–65% korting op de nettarieven. In ruil daarvoor gebruikt u het net iets flexibeler: voor minimaal 85% van de uren heeft u recht op transport, en voor de overige 15% bepaalt de netbeheerder vooraf of er capaciteit beschikbaar is.
Dit contract is vooral interessant voor bedrijven die een deel van hun gebruik of teruglevering kunnen verschuiven, bijvoorbeeld met opslag van opgewekte elektriciteit in batterijen of hybride e-boilers.
Blokstroom (tijdsblokgebonden transportrecht)
Heeft uw bedrijf of instelling vooral elektriciteit nodig buiten piekuren, zoals ’s nachts? Dan is blokstroom misschien interessant voor u. Dan krijgt u op vaste tijden buiten de piek (bijvoorbeeld ‘s nachts) toegang tot transportcapaciteit.
Blokstroom is alleen mogelijk bij de regionale netbeheerder. U heeft dus een aansluiting op het middenspannings- of laagspanningsnet. Dit transportrecht geldt voor onbepaalde tijd. Blokstroom geeft u de mogelijkheid om op vooraf bepaalde tijdsblokken elektriciteit af te nemen.
Let op: alternatieve transportrechten zijn nog in ontwikkeling. Netbeheerders werken aan nieuwe contracten die het gebruik van het elektriciteitsnet flexibeler maken, zoals lagere tarieven wanneer het elektriciteitsnet minder belast is. Uw netbeheerder kan u vertellen wat er mogelijk is.
Lees meer over alternatieve transportrechten
Wie is mijn netbeheerder?
6. Deel uw aansluiting met een bedrijf in de buurt (cable pooling)
Wilt u dicht bij een bestaande installatie een nieuwe bouwen, maar is er te weinig ruimte op het elektriciteitsnet? Dan kunt u misschien aan cable pooling doen. U combineert dan (maximaal 4) meerdere installaties, zoals zonnepanelen, windmolens, batterijen of afname, op één aansluiting. Zo gebruikt u de ruimte op het elektriciteitsnet beter. Ook voorkomt u extra aansluitkosten en dubbele netbeheerderskosten.
Vanaf eind 2024 is cable pooling mogelijk voor alle typen soorten afnemers. Een aansluiting delen kan vanaf 100 kilovoltampère (kVA). Dit kan met maximaal 4 afzonderlijke panden of percelen met een eigen WOZ-registratie.
Hoe werkt het? Vind een bedrijf waarmee u de aansluiting deelt en zorg dat u voldoet aan de voorwaarden. Daarna maakt u afspraken met de partij die een aansluiting met u deelt. Ook meldt u de gedeelde aansluiting bij Autoriteit Consument & Markt (ACM) via het meldingsformulier.
Lees meer over cable pooling
7. Deel uw elektriciteit met een bedrijf in de buurt via een directe lijn
Wilt u uw gebruik van het elektriciteitsnet sterk verlagen? Dat kan met een directe lijn naar een bedrijf in uw buurt. Hiermee levert u uw opgewekte elektriciteit via een eigen kabel direct aan een bedrijf met een hoge energievraag. Zo gebruikt u het elektriciteitsnet niet, of veel minder.
De afnemer verbruikt de elektriciteit precies op het moment dat u deze opwekt. Is er tijdelijk minder opwek? Dan blijft de afnemer elektriciteit afnemen via het elektriciteitsnet. Ook opslag van opgewekte elektriciteit, bijvoorbeeld in een batterij, kan een oplossing zijn om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen.
Levert u elektriciteit via een directe lijn? Dan moet u dit melden bij ACM. Zoek eerst uit of u een directe lijn of een gesloten distributiesysteem (GDS) heeft. Een directe lijn is een rechtstreekse verbinding tussen een opwekker en een afnemer en mag u zelf beheren. Een gesloten distributiesysteem, ook wel privaat netwerk genoemd, is een elektriciteitsnetwerk waarop meerdere afnemers en/of opwekkers zijn aangesloten. Dit mag u alleen beheren met een ontheffing van de netbeheerder.
Lees meer over een directe lijn
8. Laad uw elektrische voertuigen bij een bedrijf in de buurt
Laad uw elektrisch voertuig via een andere aansluiting dan die van uw eigen bedrijf. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de laadinfrastructuur van een bedrijf in de buurt.
Dit heeft voordelen, zoals beter gebruik van bestaande ruimte op het net en flexibiliteit in laadtijden.
Lees meer over het laden van elektrische voertuigen
9. Groepscapaciteitsbeperkingscontract
Met een groepscapaciteitsbeperkingscontract (Groeps-CBC) verlaagt u in samenwerking met meerdere bedrijven het elektriciteitsgebruik wanneer dat nodig is. De netbeheerder geeft uw groep hier een vergoeding voor. U maakt gezamenlijk afspraken over wie op welk moment zijn energiegebruik beperkt. Zo kunt u de capaciteitsbeperking onderling verdelen.
Let op: Deze mogelijkheid is in ontwikkeling. Kunt u geen individuele oplossing vinden voor uw bedrijfssituatie bij netcongestie? Kijk dan naar oplossingen met buurtondernemers. In sommige regio's wordt al geëxperimenteerd met groepsoplossingen, zoals een Groeps-CBC. Uw netbeheerder vertelt u graag wat er mogelijk is.
Lees meer over een groepscapaciteitsbeperkingscontract
Wie is mijn netbeheerder?
10. Werk samen met andere bedrijven in een energiehub
Is een oplossing voor uw eigen aansluiting niet mogelijk? Bijvoorbeeld omdat u nog steeds uw afname wil vergroten – maar dat niet lukt door netcongestie? Dan kan een samenwerking van aansluitingen een oplossing zijn. Dit noemen we ook wel een energiehub.
Een energiehub kan bijvoorbeeld gevormd worden door met andere bedrijven een groepstransportovereenkomst (Groeps-TO) af te sluiten met de netbeheerder. Samen gaat u dan ‘slim’ om met energieopwek en -verbruik. U stemt vraag en aanbod beter op elkaar af. Houd er rekening mee dat samenwerken met andere ondernemers extra tijd, geld en moeite kost.
Met een groepstransportovereenkomst deelt u samen met andere bedrijven de beschikbare elektriciteit van het elektriciteitsnet (transportcapaciteit) en stemt u het gebruik van elektriciteit (in tijd en hoeveelheid) met elkaar af. Niet elk bedrijf of instelling heeft altijd op hetzelfde moment veel elektriciteit nodig. Het vermogen dat een bedrijf niet gebruikt is dan beschikbaar voor andere bedrijven in de groep. Dit zorgt voor een slimmer gebruik van het energienet en bespaart u mogelijk kosten.
Let op: deze mogelijkheid is in ontwikkeling. Kunt u zelf geen passende oplossing vinden voor uw bedrijfssituatie bij netcongestie? Kijk dan naar oplossingen met buurtondernemers. Sommige regio's experimenteren al met groepsoplossingen, zoals een Groeps-TO. Uw netbeheerder vertelt u wat er mogelijk is.
Lees meer over samenwerken in een energiehub
Wie is mijn netbeheerder?
11. Vraag subsidie(s) aan
Er zijn subsidies die u helpen bij netcongestie. Ze geven ruimte om te blijven groeien en verduurzamen, ook als het elektriciteitsnet vol is. Zo vraagt u met de regeling Flexibel elektriciteitsverbruik (Flex-e) subsidie aan voor 3 onderdelen:
- Flexibiliteitsscan: onderzoek hoe u elektriciteit flexibeler gebruikt.
- Haalbaarheidsstudie: onderzoek of uw maatregelen haalbaar zijn.
- Flexibiliteitsmaatregelen: voer maatregelen uit met subsidie.
Let op: Flex-e is tijdelijk gesloten voor aanvragen. De volgende aanvraagronde staat gepland voor 2026.
Via de link hieronder vindt u ook andere landelijke subsidies die helpen bij netcongestie. Soms bieden gemeenten en provincies extra financiële steun.
Bekijk een overzicht van onze subsidies
Of bekijk of er in uw gemeente of provincie financiële regelingen zijn