Zonne-energie op gebouwen
Zonnepanelen op gebouwen zijn een belangrijke stap in de energietransitie. De Rijksoverheid en Regionale Energiestrategieën (RES) zetten flink in op deze zonnedaken. In een RES leggen regionale partijen vast welke keuzes zij maken.
Op deze pagina vindt u informatie over toepassingen voor zonne-energie op woningen, bedrijfsgebouwen, agrarische en publieke gebouwen en monumenten.

Woningen
Er zijn de afgelopen jaren miljoenen zonnepanelen op daken en aan gevels van woningen geïnstalleerd. Waar vindt u alle informatie over toepassingen voor zonne-energie op uw woning? Wij zetten het voor u op een rij:
- Veelgestelde vragen over het Energielabel: alles over het energielabel in combinatie met de Subsidie Coöperatieve Energie (SCE).
- Milieu Centraal; uitgebreide, onafhankelijke, betrouwbare en praktische informatie over zonnepanelen. Deze voorlichtingsorganisatie is in 1998 opgericht met steun van de Rijksoverheid. U kunt hier terecht als eigenaar van een woning, huurder, lid van een Vereniging van Eigenaren (VvE) of als midden- en kleinbedrijf (mkb).
- Zonnepanelen: informatie over zonnepanelen voor (bijna) energie-neutrale woningconcepten, energielabel of als gebouw-geïntegreerde toepassing. U kunt hier terecht als woningeigenaar, verhuurder, woningcorporatie of als u op een andere manier professional bent op de woningmarkt.
- Monitor Zon-pv 2022 in Nederland: informatie over hoeveel zonnepanelen in Nederland geïnstalleerd zijn en de marktontwikkelingen.
Meer oriëntatie?
- Meedoen in een zonnestroomproject of zelf een project starten
- De juiste netaansluiting, meter en energiecontract
- Vakmanschap, kwaliteit en het vinden van uw vakbekwaam zon-installateur
- Mooi en slim bouwen met zonne-energie - stichting bipv
Meer weten over financieringen en vergunningen?
- Wat is terugleveren en hoe werkt salderen?
- Salderingsregeling vanaf 2023
- Subsidies en financieringsregelingen
- Wanneer heb je een vergunning nodig?
Meer inspiratie?
- Voorbeelden van duurzame gebouwen in uw buurt
- Podium duurzame gebouwen
- Innovatieve toepassingen met zonne-energie
Besparingsmogelijkheden
Bent u op zoek naar andere besparingsmaatregelen? Milieu Centraal en Verbeter je huis bieden een verzameling van verduurzamingsmogelijkheden.
Bedrijfsgebouwen
Bent u ondernemer en oriënteert u zich op het plaatsen van zonnepanelen op uw kantoor, winkel, stal, loods of een ander bedrijfspand? Wat moet u verplicht doen als eigenaar, beheerder of gebruiker? Wat kunt u extra doen? En wie kan u helpen?
De 1e stap is weten wat uw energieverbruik is en wat u kunt doen om dat te verminderen. Met zonnepanelen kunt u voor uw eigen verbruik energie opwekken. Door energie terug te leveren aan het net, kunt u daarnaast mogelijk geld verdienen. Houd hierbij wel rekening met netcapaciteit en netcongestie.
Wetten, afspraken en regels
Zonnepanelen maken geen deel uit van de verplichte energiebesparende maatregelen en installatiekeuringen die voor veel gebouwen met een maatschappelijk doel (utiliteitsgebouw) gelden. Zonnepanelen tellen wel mee in het energielabel van uw gebouw. Gemeenten mogen vanaf 2023 zonnepanelen op industriële daken verplichten. En bij nieuwbouw van bijna energieneutrale gebouwen (BENG) bent u vanaf 2021 verplicht een deel hernieuwbare (duurzame) energie toe te passen, zoals zonnepanelen.
Veel verzekeraars vragen (eisen) een dakconstructieberekening en periodieke keuring. Lees meer in het rapport Constructieve beperkingen voor zon-op-dak in utiliteitsbouw. Om subsidie vanuit de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) te ontvangen, is sinds 2022 een berekening van de dakconstructie nodig. Lees meer op onze pagina Geschikte daken voor zonne-energie.
Ook netbeheerders stellen eisen aan zonnepanelen. De branchevereniging Holland Solar heeft daarom een Gedragcode Zon op daken opgesteld om de kwaliteit en verzekerbaarheid van zonne-energie op grote daken te vergroten.
In sommige gebieden in Nederland is het moeilijk om een netaansluiting te krijgen. Om zoveel mogelijk projecten aan te kunnen sluiten en netcongestie (onvoldoende capaciteit) te beperken, is in 2020 het convenant 'Meer ruimte voor zonnestroom op het net gesloten' afgesloten. Hierin staat de afspraak om grootschalige zoninstallaties aan te sluiten op maximaal 70% van het piekvermogen.
Vanaf 2022 geldt voor de SDE++-subsidie de voorwaarde: aansluiting op maximaal 50% van het piekvermogen. Bekijk ook de veelgestelde vragen over de aansluitvoorwaarden binnen de SDE++.
Stimuleringsregelingen voor ondernemers
Veel ondernemers kunnen en mogen dezelfde regelingen als consumenten gebruiken. Toch zijn er ook regelingen die specifiek voor bepaalde ondernemers, Verenigingen van Eigenaren (VvE's) en instellingen zijn. Wij maakten voor u een compact overzicht van onze regelingen en subsidies.
Klein- of grootverbruikaansluiting
Het merendeel van de bedrijven in Nederland heeft een zogenaamde kleinverbruikaansluiting (tot maximaal 3 x 80A). Daarop kunnen maximaal circa 150 zonnepanelen aangesloten worden. Het precieze aantal hangt af van het vermogen per paneel. Maar ook van de oriëntatie (hoe 'staan of liggen' de panelen), de dakhelling en eventueel toegepaste opslag of direct verbruik. Veel grotere daken kunnen zoveel panelen kwijt dat al snel een grootverbruikaansluiting nodig is. Hiermee veranderen ook de subsidieregelingen die daarvoor gelden.
In het eancode-boek of bij uw netbeheerder kunt u nagaan welk soort aansluiting u heeft.
Dak verhuren
Heeft u er al aan gedacht om uw dak te verhuren, in plaats van zelf uw zoninstallatie op of aan uw bedrijfsgebouw te realiseren? U investeert dan niet zelf in de zoninstallatie en komt dus ook niet zelf in aanmerking voor de subsidies. De financiële opbrengst van de geproduceerde stroom door de zonnepanelen is voor de zonexploitant of energiecoöperatie die op uw dak zonnepanelen realiseert en exploiteert. De huurvergoeding (retributie) die u afspreekt voor het gebruik van uw dak, zorgt dan voor uw inkomsten. Hiervoor stelt u als dakverhuurder met de dakhuurder een 'recht van opstal' op. Er is een model opstalovereenkomst van de Nederlandse Vereniging van Banken die u hiervoor kunt gebruiken. Dit kan alleen als de zonnepanelen aangemerkt zijn als onroerend goed. Daarnaast regelt u in aparte overeenkomsten vaak nog andere zaken, zoals afspraken over:
- aansluiting op het elektriciteitsnet;
- sanering en (constructieve) aanpassing van het dak;
- tussentijdse wijzigingen in het gebruik van de gebouwen en de consequenties daarvan voor de exploitatie van de zonnepanelen;
- huurders/gebruikers (als de eigenaar van het gebouw niet de gebruiker is).
Informeert u ook altijd vooraf bij uw hypotheekverstrekker en uw opstalverzekeraar. Zij kunnen extra eisen stellen. Een zoninstallatie kan voor een verzekeraar aanleiding zijn voor premieverhoging van uw opstalverzekering. Doe ook vooraf een vergunningcheck of raadpleeg uw gemeente hierover.
Agrarische gebouwen
De agrarische sector heeft veelal haar eigen regel- en wetgeving. Heeft u een bedrijfsgebouw met een agrarische functie? Bekijk onderstaande informatie hoe u dit kunt aanpakken.
Publieke gebouwen
Gemeentes, provincies en waterschappen hebben een voorbeeldrol in het verduurzamen van hun vastgoed. Wij ondersteunen deze lokale overheden op verschillende manieren:
- ICS Adviseurs onderzocht op ons verzoek de knelpunten die voorkomen bij zon-PV op maatschappelijk vastgoed.
- Wij vroegen Energy Indeed een zonnestroomtool voor maatschappelijk vastgoed op te stellen.
- Het Expertise Centrum Aanbesteden, PIANOo, ondersteunt overheden bij maatschappelijk verantwoord inkopen en professionaliseren van het aanbesteden.
- Wij voeren de Subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) uit.
- Wij voeren provinciale ontzorgingsprogramma's voor maatschappelijk vastgoed uit.
Monumenten
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed geeft gemeenten, eigenaren en huurders informatie over de mogelijkheden voor zoninstallaties op monumenten en beschermde dorps- en stadsgezichten. Bekijk de richtlijnen:
- Infographic zonnepanelen op erfgoed
- Advieslijn zonnepanelen op rijksmonumenten
- Zonne-energie wegwijzer voor monumenten voor eigenaren en huurders
- Zonne-energie wegwijzer voor monumenten voor vergunningverleners
Inspirerende voorbeelden
Heeft u vragen over zonne-energie?
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat