Pas uw elektriciteitsverbruik aan (via een flexibel contract) en krijg een vergoeding of korting

Laatst gecontroleerd op:
30 oktober 2025

Met een flexibel contract past u binnen uw bedrijf uw elektriciteitsgebruik aan op de beschikbare ruimte op het elektriciteitsnet. U vermindert uw energieverbruik tijdens drukke momenten op het elektriciteitsnet. In ruil daarvoor krijgt u een financiële vergoeding of korting van uw netbeheerder. Op deze pagina leest u welke mogelijkheden u heeft.

Sluit een flexibel contract af met uw netbeheerder

Kijk eerst welk deel van uw elektriciteitsverbruik u kunt verplaatsen naar een ander moment. Dit is uw flexibel vermogen. Stelt u dit beschikbaar aan uw netbeheerder? Dan helpt u mee om het elektriciteitsnet beter te benutten. U sluit hiervoor een flexibel contract af met uw netbeheerder. Uw netbeheerder gebruikt uw flexibel vermogen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen. U ontvangt hiervoor een financiële vergoeding of korting. 

Welke flexibele contracten zijn er?

Er zijn 2 manieren om dit te doen: via congestiemanagement of via alternatief transportrecht (ATR). Bij congestiemanagement vermindert u op verzoek van de netbeheerder tijdelijk uw verbruik op drukke momenten. Dit is een tijdelijke oplossing, totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid. In sommige delen van Nederland kan dat nog jaren duren. Een ATR is een blijvende oplossing. Dit contract blijft geldig tot u het zelf beëindigt. U heeft dan onder bepaalde voorwaarden het recht om op afgesproken momenten elektriciteit te vervoeren.

Ontdek of uw bedrijf geschikt is met de flexibiliteitsscan

Weet u niet hoe uw bedrijf flexibel elektriciteit kan gebruiken? Via de regeling Flexibel elektriciteitsverbruik (Flex-e) vraagt u subsidie aan voor de flexibiliteitsscan om dit te ontdekken.

Bekijk de subsidie

Wat is congestiemanagement?

Met congestiemanagement vraagt de netbeheerder u tijdelijk uw elektriciteitsverbruik of -opwek te verminderen tijdens drukke momenten. Dit gebeurt binnen het gecontracteerd transportvermogen, het maximale vermogen dat uw organisatie volgens het contract met de netbeheerder mag gebruiken. U past uw verbruik of opwek dus nooit boven dit maximale vermogen aan. Door mee te doen met congestiemanagement helpt u overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen. U maakt hiervoor afspraken met de netbeheerder en ontvangt hiervoor vaak een financiële vergoeding.  

Is congestiemanagement interessant voor u?

Congestiemanagement kan interessant zijn als u flexibel bent in uw processen. Bijvoorbeeld:

  • een koelhuis dat tijdelijk koelmachines lager zet;
  • een fabriek die een deel van het productieproces uitstelt;
  • een bedrijf dat een batterij gebruikt om tijdelijk minder elektriciteit van het net te halen.

Soms bent u verplicht om mee te helpen

Heeft uw bedrijf meer dan 1 megawatt (MW) gecontracteerd transportvermogen? Soms verplicht de netbeheerder u dan om te onderzoeken of uw bedrijf flexibeler met energie om kan gaan. Bij problemen met het elektriciteitsnet kan de netbeheerder zo grootverbruikers en opwekkers verplichten om mee te helpen de druk op het elektriciteitsnet te verlagen.  

Bedrijven en instellingen die noodzakelijk zijn voor de veiligheid en gezondheid van Nederland hoeven niet mee te doen. Denk bijvoorbeeld aan energieleveranciers en ziekenhuizen.

Welke vormen van congestiemanagement zijn er?

U legt de afspraken voor congestiemanagement vast in een contract. Dit contract sluit u af via de netbeheerder. Er zijn verschillende contractvormen. Welke bij u past, hangt af van uw situatie. Hieronder leest u meer over de opties.

  1. Capaciteitsbeperkingscontract

Eén van de eerste contracten van de netbeheerder is het capaciteitsbeperkingscontract (CBC). Het afsluiten van een CBC kan alleen in een netcongestiegebied. Neem contact op met uw netbeheerder om de mogelijkheden te bespreken. Er zijn 2 soorten capaciteitsbeperkingscontracten:  

a. Capaciteitsbeperkingscontract met afroep

Wilt u uw elektriciteitsverbruik of -opwek aanpassen als dat nodig is? Met een capaciteitsbeperkingscontract met afroep spreekt u met de netbeheerder af om uw elektriciteitsverbruik of -opwek aan te passen wanneer dat nodig is. De netbeheerder vertelt u dan een dag van tevoren wanneer en hoeveel uw elektriciteitsverbruik aangepast moet worden. U maakt hierover duidelijke afspraken. Als u die accepteert, ontvangt u de afgesproken vergoeding. Bij klanten met een hoog verbruik is een Congestion Service Provider verplicht. Dit is een partij tussen een grootverbruiker en de netbeheerder die helpt om netcongestie te voorkomen.

b. Capaciteitsbeperkingscontract met tijdsblokken

Wilt u zelf minder elektriciteit gebruiken op vaste momenten? Bij een capaciteitsbeperkingscontract zonder afroep beperkt u zelf uw elektriciteitsverbruik of levering op vaste momenten (tijdsblokken). U regelt de vergoeding en voorwaarden zelf met de netbeheerder. Er is geen oproep van de netbeheerder nodig; u houdt zich aan de afspraken in het contract.

  1. Redispatch  

Soms komt het voor dat het elektriciteitsnet op dezelfde dag bijgestuurd moet worden. De netbeheerder houdt het elektriciteitsnet de hele dag in de gaten om overbelasting te voorkomen. Wanneer bijsturing op dezelfde dag nodig is, noemen we dit ‘redispatch’. U doet mee aan redispatch door flexibel elektriciteitsverbruik of -opwek aan te bieden via GOPACS, het platform waar de netbeheerders deze flexibiliteit inkopen. De netbeheerder laat op dezelfde dag weten wanneer en hoeveel u moet aanpassen. Daarvoor ontvangt u een vergoeding via een energiehandelsplatform. Meedoen aan redispatch kan op 2 manieren:  

a. Biedplichtcontract

Wilt u zekerheid over uw vergoeding en vaste afspraken over wanneer u zich aanbiedt om extra of minder elektriciteit te gebruiken of leveren? Met een biedplichtcontract spreekt u met de netbeheerder af om bij netcongestie uw elektriciteitsverbruik of levering aan te passen. U maakt vaste afspraken over de voorwaarden en de vergoeding voor wanneer u zich aanbiedt. De afspraken kunnen variëren: dagelijks aanbieden, alleen in bepaalde periodes van het jaar (bijvoorbeeld in de zomer bij veel zon) of in vaste tijdsblokken. De netbeheerder vraagt u om uw aanbod in GOPACS te plaatsen. De netbeheerder vertelt u op dezelfde dag wanneer en hoeveel uw elektriciteitsverbruik aangepast moet worden.

b. Vrij aanbieden

Wilt u geen langdurige verplichtingen, maar wel af en toe extra of minder elektriciteit aanbieden? Met een redispatch contract biedt u extra of minder elektriciteit aan wanneer de netbeheerder dat vraagt. U reageert via GOPACS op een oproep van de netbeheerder om de energievraag aan te passen. Als u deze accepteert, ontvangt u de afgesproken vergoeding. De netbeheerder vertelt u op dezelfde dag wanneer en hoeveel u uw energieverbruik aan moet passen. 

Maak gebruik van een Congestie Service Provider bij redispatch

Bij een redispatch moet er vaak al binnen enkele uren actie worden ondernomen. Vanwege de korte tijd, is het verplicht een Congestie Service Provider (CSP) te gebruiken. Dit is een partij die congestiemanagementdiensten aanbiedt aan de netbeheerder. U kunt uzelf inschrijven als CSP, of hulp vragen van een bestaande CSP. Op de website van de landelijke netbeheerder TenneT vindt u meer informatie, inclusief een lijst van bestaande CSP’s.

Bekijk het overzicht 

Wat is een alternatief transportrecht?

Een ATR is een nieuwe manier om elektriciteit af te nemen of om opgewekte elektriciteit terug te leveren. Het biedt bedrijven de mogelijkheid om dit vooral in de daluren (rustige momenten op het elektriciteitsnet) te doen. Hiermee benutten we de bestaande infrastructuur beter.  Dit contract kan een oplossing zijn voor bedrijven in de wachtrij of voor bestaande klanten die hun verbruik of teruglevering naar een ander moment kunnen verplaatsen. Hiermee kunt u korting krijgen op uw elektriciteitskosten.

Omdat alternatieve transportrechten nieuw zijn, moet grootschalig gebruik nog op gang komen.

Welke vormen van alternatief transportrecht zijn er?

U legt de afspraken voor een ATR vast in een contract. Dit contract sluit u af via de netbeheerder. Er zijn verschillende contractvormen. Welke bij u past, hangt af van uw situatie. Hieronder leest u meer over de opties.

  1. Tijdsduurgebonden transportrecht (TDTR)

Heeft u een aansluiting op het hoogspanningsnet van TenneT? Met het TDTR krijgt u 50-65% korting op nettarieven voor elektriciteit, in ruil voor maximaal 15% flexibiliteit van het aantal uren in de overeenkomst. Dit betekent: voor minimaal 85% van het aantal uren in de overeenkomst heeft u recht op transport op het hoogspanningsnet (voor afname of teruglevering van elektriciteit). Voor de andere 15% laat de netbeheerder uiterlijk een dag van tevoren weten of en hoeveel transportvermogen beschikbaar is.  

Dit contract is alleen voor bedrijven die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet van TenneT. Het contract is vooral geschikt voor bedrijven die structureel in staat zijn 15% van hun transportvermogen flexibel in te zetten. Bijvoorbeeld omdat u energie opslaat in een batterij of gebruik maakt hybride e-boilers.  

  1. Blokstroom of tijdsblokgebonden transportrecht

Gebruikt u het regionale laag of -middenspanningsnet? Met blokstroom stelt u vaste tijden in waarop u extra energie verbruikt boven op uw aansluit- en transportovereenkomst (ATO). Buiten deze momenten heeft u geen recht op extra vervoer van elektriciteit. Heeft u op deze momenten al een ATO? Dan behoudt u dit vermogen.  

Dit contract is vooral geschikt voor bedrijven die op vaste tijden energie nodig hebben. Bijvoorbeeld om ’s nachts een wagenpark op te laden.  

Mogelijkheden met meerdere gebruikers  

Naast alle genoemde contracten kunt u in de toekomst ook samen met meerdere gebruikers flexibel vermogen aanbieden. Vaak moeten deze gebruikers dan bij elkaar in de buurt zitten. Er zijn hiervoor 2 soorten contracten:  

  1. Groepstransportovereenkomst (Groeps-TO)

Met een Groeps-TO sluit u samen met meerdere bedrijven één transportovereenkomst af. Zo verdeelt u de elektriciteit binnen in de groep. U kunt hierdoor tijdelijk meer elektriciteit verbruiken bij één bedrijf, zonder dat het totale transportvermogen van uw groep wordt verhoogd.  

Deze overeenkomst is nog in ontwikkeling. De overeenkomst is geschikt voor een groep bedrijven die dicht bij elkaar in de buurt zitten, ook wel een energiehub genoemd. Lees meer over energiehubs.

  1. Groepscapaciteitsbeperkingscontract (Groeps-CBC)

Met een Groeps-CBC verlaagt u met meerdere bedrijven het energieverbruik wanneer dat nodig is. De netbeheerder geeft uw groep hiervoor een vergoeding. U maakt gezamenlijk afspraken over wie op welk moment zijn gebruik beperkt. Zo kunt u de capaciteitsbeperking onderling verdelen. Er worden op dit moment proefprojecten met zo’n contract uitgevoerd.  

Namen en beschikbaarheid van contracten kunnen verschillen

Het kan zijn dat uw netbeheerder andere namen gebruikt voor de contracten hierboven. De netbeheerders werken eraan om de namen overal hetzelfde te maken. Sommige contracten worden nog ontwikkeld en zijn niet bij alle netbeheerders beschikbaar.

Bekijk het overzicht 

Welke stappen neemt u?  

Het aanbieden van uw flexibel vermogen regelt u in 8 stappen:

  1. Breng uw energieprofiel in kaart. Bekijk hoeveel energie u gebruikt en opwekt, nu en in het verleden. Zo krijgt u inzicht in uw energieverbruik en -aanbod. Denk hierbij ook na over mogelijke veranderingen in de toekomst.  
  2. Controleer of u een grootverbruiker bent. U bent een grootverbruiker als uw elektriciteitsaansluiting groter is dan 3x80 Ampère. Dit is meer dan 55 kilowatt (kW).
  3. Bekijk waar u binnen uw bedrijf elektriciteit kunt besparen.  
  4. Bekijk welke processen in uw bedrijf u (tijdelijk) kunt aanpassen. Een energieadviseur kan u hierbij helpen. Of gebruik de Flex-e-subsidie om inzicht te krijgen in uw flexibel vermogen.  
  5. Ga in gesprek met een energieadviseur over een flexibel contract. Bespreek of dit past bij uw situatie en bedrijfsvoering. Ga daarna in gesprek met uw netbeheerder om het contract af te sluiten.  
  6. Overweeg een Congestie Service Provider (CSP) in te schakelen. Een CSP helpt u met congestiemanagement. Zo benut u de mogelijkheden van flexibel vermogen zo goed mogelijk en loopt u geen vergoeding mis.  
  7. Installeer en gebruik een energiemanagementsysteem. Hiermee stuurt u de elektriciteitsvraag volgens de afspraken in het contract.
  8. Houd uw energieverbruik goed in de gaten. Zo controleert u het effect van uw maatregelen. U kunt dan opnieuw bepalen of er meer mogelijkheden zijn voor een slimmere energievoorziening. 
In opdracht van:
  • Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Bent u tevreden over deze pagina?