Programma VAWOZ in Zuid-Holland
Programma Verbindingen Aanlanding Wind Op Zee (VAWOZ) doet in meerdere regio’s onderzoek naar aanlandingen voor windenergie op zee. Op deze pagina vindt u informatie over wat dit voor de regio Zuid-Holland betekent. U leest welke participatie-activiteiten wij hebben gepland, welke activiteiten al zijn afgerond, en hoe u kunt deelnemen (participeren). Wij informeren de omgeving ook via verschillende media over de activiteiten.
Wij doen onderzoek in de volgende regio’s: Zuid-Holland, Noord-Nederland, Noord-Holland, Noord-Brabant, Limburg, Zeeland en Noordzee.
Wat doet VAWOZ in Zuid-Holland?

Programma VAWOZ onderzoekt in Zuid-Holland mogelijke aanlandlocaties voor elektrische verbindingen van windenergie op zee op hoogspanningsstations in Bleiswijk, Wateringen, Europoort en Simonshaven. We onderzoeken mogelijke ondergrondse routes naar deze hoogspanningsstations via Noordwijk, Wassenaar, Kijkduin, Hoek van Holland, Voorne aan Zee en de Maasvlakte.
Waterstof
Het programma onderzoekt ook de mogelijke aanlanding van waterstof die op zee is geproduceerd met windenergie. Waterstof ontstaat door water met hulp van elektriciteit te splitsen in water en zuurstof. Dit proces heet elektrolyse en dat gebeurt in een elektrolyser. De waterstofroutes lopen mogelijk vanaf 2 aanlandingszones (Maasvlakte-Noord en Maasvlakte-Zuid) naar het Waterstofnetwerk Nederland. De waterstofroute via de Haringvlietmonding naar Voorne Putten gaat niet mee naar de volgende fase van het onderzoek. De route lijkt technisch niet haalbaar.
Verder onderzoekt Programma VAWOZ in Zuid-Holland mogelijke locaties voor een elektrolyser op land die groene waterstof produceert met behulp van elektriciteit van windenergie. Voor de aanlandlocaties Wateringen en Simonshaven onderzoeken we grootschalige elektrolyse niet verder in de volgende fase van het onderzoek. Grootschalige elektrolyse is daar technisch niet mogelijk omdat er onvoldoende aansluitcapaciteit beschikbaar is op het hoogspanningsstation.
Welke projecten lopen er naast VAWOZ?
In Zuid-Holland zijn er verschillende ontwikkelingen die samenhangen met Programma VAWOZ:
- Mogelijke routes voor het project Net op zee Nederwiek 3 richting Moerdijk/Geertruidenberg lopen ook door Zuid-Holland. Dit is een ondergrondse verbinding die windenergiegebied Nederwiek vanaf de Noordzee verbindt met een hoogspanningsstation op land.
- Mogelijke routes voor de Delta Rhine Corridor lopen ook door Zuid-Holland. Dit is een initiatief om ondergrondse buisleidingen en gelijkstroomkabels aan te leggen tussen Rotterdam, de industrie in Zuid-Limburg en de Duitse grens.
- Ook is de Maasvlakte zoekgebied voor de bouw van een 2 kerncentrales.
Deelnemen aan participatie-activiteiten?
We organiseren participatie-activiteiten die voor iedereen toegankelijk zijn. Ook zijn er activiteiten voor betrokken overheden en organisaties, zoals provincies en gemeenten. U vindt hier de geplande en de afgeronde activiteiten.
Geplande activiteiten voor iedereen
Hieronder vindt u een overzicht van de geplande participatie-activiteiten. De datum en/of locatie voor geplande activiteiten kunnen nog veranderen. Controleer daarom altijd van tevoren de informatie op deze pagina.
- Voorjaar 2026 – Terinzagelegging Ontwerp Programma
Tijdens de terinzagelegging kunt u een formele reactie indienen.
Locatie: Programma VAWOZ + Inloopbijeenkomsten
Datum: nog niet bekend
Afgeronde activiteiten voor iedereen
Hieronder vindt u een overzicht van de participatie-activiteiten die we organiseerden in de afgelopen periode. Iedereen kon hieraan deelnemen.
Van 23 februari tot en met 4 april 2024 lag de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) van dit Programma ter inzage. Dit is het onderzoeksplan van het programma, met kansrijke kabelroutes en aansluitlocaties voor windenergie op zee. Iedereen kon schriftelijk (digitaal of per post) of telefonisch reageren. De terinzagelegging leverde 2273 reacties op.
In de Nota van Antwoord geven wij aan of en hoe wij de formele reacties op de concept-NRD verder meenemen in het Programma VAWOZ.
Onder meer overheden, bewonersgroepen, belangenorganisaties en individuele bewoners reageerden op het onderzoeksplan. Die reacties waren heel divers. Een aantal voorbeelden:
- Er is begrip voor de energietransitie (de overstap van fossiele naar duurzame brandstoffen) en betrokkenheid bij de directe woonomgeving.
- Er zijn vragen over (aandacht) de effecten van de maatregelen op bijvoorbeeld landschap, natuur, de identiteit van gebieden en geluid.
- Diverse respondenten vragen om aandacht voor gebieden waar veel energieprojecten en -programma's samenkomen.
- Respondenten vragen zich ook af wat de gevolgen zijn voor het gebruik van de gebieden, bijvoorbeeld voor landbouw en recreatie.
Op basis van de reacties heeft het programma aan een Nota van Antwoord gewerkt. Hierin staan de gebundelde antwoorden over de onderwerpen waarop reacties binnenkwamen. De Nota van Antwoord verscheen in oktober 2024 samen met het definitieve onderzoeksplan. Degenen die reageerden op het conceptplan kregen hiervan bericht.
- 2 juni 2025 – Webinar
- Voorjaar 2025 – Inloopbijeenkomsten
- Juli 2024 - Omgevingsupdate
- 19 maart 2024 – Webinar
- Maart 2024 - Inloopbijeenkomsten terinzagelegging concept-NRD
- 23 februari - 4 april 2024 - Terinzagelegging concept-NRD en inloopbijeenkomsten
- 23 februari 2024 - Publicatie concept-NRD
Geplande activiteiten voor overheden en organisaties
Zodra we nieuwe participatie-activiteiten plannen voor betrokken overheden en organisaties, vindt u die hieronder.
Afgeronde activiteiten voor overheden en organisaties
Hieronder vindt u een overzicht van de participatie-activiteiten die we organiseerden voor betrokken overheden en maatschappelijke organisaties.
- 17 oktober 2024 - Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO)
- 16 september 2024 - Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO)
- 9 juli 2024 - Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO)
- 4 juli 2024 – Regiosessie Zuid-Holland Zuid
- 1 juli 2024 – Regiosessie Zuid-Holland Zuid
- 25 juni 2024 – Informerend Regionaal Ambtelijk Overleg (RAO)
- 22 januari 2024 – Focussessie mogelijke aanlanding Bleiswijk