Biologische noten

Teelt: hoe goreien biologische noten?

gebieden en soorten

Een noot is een dopvrucht die bestaat uit een harde vruchtwand met daarin één zaad. Voorbeelden zijn:

• walnoten
• hazelnoten
• cashewnoten
• paranoten
• pistachenoten
• macadamia’s  

Ook amandelen rekenen we vaak tot de noten, al zijn het officieel steenvruchten. De populairste biologische soorten zijn hazelnoten en amandelen. Hazelnoten komen vooral uit Turkije, amandelen voor het grootste deel  uit Spanje.

Noten groeien aan bomen of struiken die jarenlang blijven staan. De teler hoeft daardoor de bodem niet elk jaar opnieuw te bewerken . Dat maakt de bomen  extra waardevol op hellingen waar de grond gevoelig is voor erosie.

Enten op goede eigenschappen

In de biologische teelt is genetische modificatie niet toegestaan . Dit is een techniek waarbij erfelijke eigenschappen (het DNA) van een plant, dier of micro-organisme worden aangepast. Telers kiezen in plaats daarvan voor enten. Hierbij wordt een jonge scheut verbonden met een sterke onderstam. Daarbij selecteren telers op eigenschappen, zoals groeikracht, vorm en vruchtgrootte. Telers kiezen vooral rassen die van nature sterk zijn tegen ziekten en plagen.

Voordelen van enten

Enten  zorgt voor een sterkere boom, een versnelde groei en de mogelijkheid om specifieke kenmerken van een 'moederboom' te behouden. Ook de eigenschappen van de ent blijven bewaard, zoals veel noten produceren of een gladde dop. Daarmee zijn ze makkelijker te pellen. Met enten kan een teler sterke bomen kweken, zonder het DNA te veranderen. Deze techniek wordt al eeuwenlang gebruikt in de notenteelt.

Diversiteit en natuurlijke bescherming 

Biologische telers gebruiken geen kunstmest en geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen. In plaats daarvan vergroten ze de biodiversiteit in het notenbos.

Diversiteit in de boomgaard

Biologische telers streven naar variatie in hun boomgaarden. Tussen de notenbomen planten ze bijvoorbeeld perzik- of carobebomen (Johannesbroodboom). Dit zijn windvangers, die extra diversiteit brengen.  Zo ontstaat een omgeving waarin plagen minder kans krijgen zich uit te breiden.

Leefgebied voor natuurlijke vijanden

Telers maaien de begroeing tussen de bomen en struiken laat. En ze laten stammen zo veel mogelijk begroeid. Zo blijft er genoeg ruimte voor vogels, insecten en kleine dieren. In zo’n boomgaard leven onder andere:

• spreeuwen
• mezen
• wespen
• loopkevers
• lieveheersbeestjes
• vleermuizen
• reptielen
• amfibieën

Deze dieren helpen als natuurlijke vijanden om bladluizen, motten en rupsen te bestrijden.

Een van de grootste bedreigingen in de hazelnootteelt is de larve van de notenboorder. Dit insect boort een gaatje in de noot, waardoor er plekjes of lege doppen ontstaan. In een diverse boomgaard is de kans veel kleiner dat deze plaag zich ontwikkelt. Omdat natuurlijke vijanden de insectenpopulatie beperken.

Schimmels en ziekten

Ook schimmels kunnen schade veroorzaken. Biologische telers verwijderen aangetaste bladeren en zorgen voor voldoende ventilatie tussen de bomen. Ook gebruiken ze waar nodig natuurlijke middelen, zoals brandnetelextract. Zo blijven de bomen gezond en kunnen de bladeren voldoende zonlicht en water opnemen.

Klimaatverandering: een harde noot om te kraken

Noten hebben warme, droge zomers nodig om goed te rijpen. In de winter hebben ze juist koude, droge dagen nodig om in kiemrust te komen. Extremen door klimaatverandering vormen de grootste bedreiging voor notentelers, zoals:

• vorst tijdens de bloesem;
• langdurige extreme droogte;
• bosbranden die hele boomgaarden kunnen verwoesten.

Oogst

In september of oktober is het oogsttijd. Vlak daarvoor maait de teler het gras tussen de bomen. Zo kan de oogstmachine beter bij de stammen. En kunnen gevallen noten makkelijker opgeraapt worden.

Bewaring : houdbaar met natuurlijke methoden

Na de oogst verwijdert een machine de harde buitenschil. Daarna worden de noten verpakt. Chemische behandelingen zijn verboden. Biologische noten worden daarom langer houdbaar gemaakt met natuurlijke methoden. Vaak gebeurt dat door de noten onder stikstof te verpakken: zuurstof in de verpakking wordt vervangen door stikstof. Dit remt bacteriën en schimmels en voorkomt dat de noten oxideren. Zo blijven ze langer vers en knapperig.

Stel uw vraag

Wilt u meer weten over biologisch ondernemen? Bijvoorbeeld over biologische landbouw of over hoe u communiceert over biologische producten? Laat uw vraag en uw gegevens achter en wij nemen contact met u op.

Stel uw vraag