Aramis
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft van Aramis (bestaande uit de initiatiefnemers: EBN, Gasunie, Shell en TotalEnergies), L10CCS/Neptune Energy (Eni) store en CO2 next (bestaande uit Vopak en Gasunie) een verzoek ontvangen voor het realiseren van een grootschalige CO2-transportinfrastructuur die opslag van CO2 in lege gasvelden op zee mogelijk maakt.
Op deze pagina vindt u informatie over de procedure van dit project. U leest welke stappen nodig zijn voordat de bouw/aanleg van het project kan starten.
Wilt u meer informatie over de inhoud van dit project, bezoek dan de website van de initiatiefnemer: www.aramis-ccs.com.
Projectinformatie
Aramis is een CCS-project. CCS staat voor Carbon Capture and Storage (CO2- afvang en opslag). Het project Aramis richt zich op het realiseren van een nieuwe infrastructuur voor transport van CO2 vanaf de afvang op land naar platforms op zee. Daar wordt de CO2 in lege gasvelden van Shell (K14), TotalEnergies (L04) en Neptune Energy (Eni) (L10), diep in de ondergrond, opgeslagen. De infrastructuur kan in de toekomst verder worden uitgebreid voor nieuwe CO2-leveranciers (industrie waar CO2 wordt afgevangen) en naar meer lege gasvelden op zee.
CO2 next is een terminal voor vloeibare CO2 in de haven van Rotterdam. Deze CO2-terminal is één van de onderdelen van de Aramis CO2-transportinfrastructuur. Dit is een initiatief voor het realiseren van een open infrastructuur voor de tijdelijke opslag en overslag van vloeibare CO2.
Onderstaande afbeelding geeft een schematische weergave van Aramis. In de beschrijving van de onderdelen wordt verwezen naar de nummering uit deze afbeelding.
Het project bestaat uit de volgende onderdelen:
- Aanlevering van CO2 per schip of via transportleiding (2) aan een centraal verzamelpunt dat voorzien is op de Maasvlakte;
- Bij het verzamelpunt (3) wordt de CO2 samengevoegd en op de juiste temperatuur en druk gebracht voor verder transport naar de platforms. Hiervoor worden nieuwe installaties aangelegd: installaties om CO2 uit de schepen te pompen, opslagtanks voor tijdelijke opslag, een compressor en een hogedruk pomp;
- Aanleg van een nieuwe pijpleiding (4) om de CO2 vanaf het verzamelpunt naar de platforms op de Noordzee te brengen. Deze bevindt zich deels op het land (Maasvlakte) en grotendeels op de bodem van de Noordzee.
- Platform om CO2 te injecteren in gasvelden.
De eerste en de laatste schakels van CCS-keten (de afvang van CO2 bij de industrie (1) en de ondergrondse opslag (5)) maken geen onderdeel uit van Aramis.
Voor de aanlevering van CO2 werkt Aramis samen met:
- CO2next, een samenwerking tussen Vopak en Gasunie, voor het ontwikkelen van een terminal voor de ontvangst en levering van vloeibare CO2 via schepen.
- Porthos, een CCS-initiatief van EBN, Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam, voor het transport via een CO2-pijpleiding in het Rotterdams havengebied en een compressorstation.
Projectfase
In onderstaande afbeelding ziet u de fase waarin het project zich op dit moment bevindt.
Stand van zaken
De minister voor Klimaat en Energie heeft het voorkeursalternatief (VKA) gekozen en daarmee vastgesteld. In een eerdere fase van het project is in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) bepaald welke alternatieven onderzocht moesten worden in de milieueffectrapportage. Hierin zijn de milieueffecten van de alternatieven in beeld gebracht.
Wat zijn de vervolgstappen?
Nu het VKA is gekozen kunnen de vergunningaanvragen worden ingediend, waarna een ontwerpprojectbesluit en ontwerpvergunningen worden opgesteld. Deze liggen naar verwachting in juni 6 weken ter inzage. Iedereen kan op de ontwerpbesluiten reageren. Daarna worden de reacties verwerkt en de definitieve vergunningen opgesteld. Tegen de definitieve vergunningen kan beroep worden ingediend.
Het VKA kunt u hieronder inzien.
Actualisatie participatieplan
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Aramis vinden participatie erg belangrijk. De manier waarop EZK en Aramis participatie inzetten, staat beschreven in het participatieplan. Dit plan wordt bij elke fase van het project opnieuw vastgesteld voor de komende periode. Deze nieuwe versie gaat over participatie in de fase concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau tot Voorkeursalternatief.
Informatiepagina jaaroverzicht
Het jaaroverzicht met grote energieprojecten geeft inzicht in hoe het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) hier als coördinerend ministerie mee omgaat. Het volledige, meest recente jaaroverzicht (2023) staat op de pagina: Bureau Energieprojecten: jaaroverzicht projecten.
Hieronder vindt u de informatie over dit specifieke project.
Voorgeschiedenis
Hieronder vindt u meer informatie over de voorgeschiedenis van dit project.
De minister voor Klimaat en Energie heeft de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor Aramis vastgesteld. Op basis van de NRD worden de benodigde onderzoeken uitgevoerd voor het opstellen van een milieueffectrapportage (MER).
De concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD) heeft van vrijdag 10 juni 2022 tot en met donderdag 21 juli 2022 ter inzage gelegen. Iedereen heeft in die periode een zienswijze kunnen indienen op de concept-NRD. Op 18 augustus 2022 heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie m.e.r.) advies uitgebracht over de concept-NRD. Er zijn in totaal 8 zienswijzen ingediend op de concept-NRD. De antwoorden op de zienswijzen kunt u lezen in de Nota van Antwoord.
Het besluit vaststelling Notitie Reikwijdte en Detailniveau Aramis en de Nota van Antwoord op de concept-NRD zijn samen in een document hieronder te raadplegen. Hier vindt u ook de concept-NRD en de inspraakbundel op de concept-NRD.
Op dinsdag 21 juni 2022 werd een informatiebijeenkomst georganiseerd. Op deze avond was gelegenheid om vragen te stellen over het initiatief en de procedure. De posters die op deze avond gebruikt zijn kunt u hieronder terugvinden.
Het voornemen en voorstel voor participatie, de inspraakbundel en de Nota van Antwoord kunt u hieronder bekijken.
Op woensdag 26 januari 2022 vond een online informatiebijeenkomst plaats. Tijdens deze online informatiebijeenkomst was er gelegenheid om vragen te stellen.
Hieronder vindt u de presentaties die zijn gegeven en de lijst met antwoorden op de vragen die tijdens de bijeenkomst zijn gesteld.
Presentatie Aramis - Voornemen en participatieplan - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Presentatie EZK - Voornemen en participatieplan deel 1 - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Presentatie EZK - Voornemen en participatieplan deel 2 - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Vragen en antwoorden - Voornemen en participatieplan - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
MIEK project
Dit project valt onder het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). In dit programma staan energieprojecten die een belangrijke basis vormen voor de energie-infrastructuur op de lange termijn. De overheid wil deze samen met betrokken partijen zo snel mogelijk realiseren. Meer informatie over het MIEK vindt u op de website van de Rijksoverheid: Grote energieprojecten voor duurzame energie.
