Interessepeiling nieuwe subsidie voor koolstofverwijdering

Waarom investeren in koolstofverwijdering?

Als overheid willen we een klimaatneutrale toekomst bereiken: zorgen dat het klimaat niet verder onder druk komt te staan. Dit moet door de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO₂, te verminderen. Hierna willen we toewerken naar een toekomst, waarin we meer koolstof verwijderen dan uitstoten (netto negatieve emissies).

Koolstofverwijdering speelt hierbij een belangrijke rol. Maar de technologie is op dit moment nog niet klaar om de grote hoeveelheid aan koolstofverwijdering die nodig is aan te kunnen. Daarom investeert het kabinet in onderzoek naar en ontwikkeling van technieken voor koolstofverwijdering. 

Voor wie is de subsidie?

Met een nieuwe subsidie stimuleren we ondernemers en onderzoeksorganisaties om innovaties te onderzoeken en ontwikkelen die CO₂ uit omgevingslucht, water of biomassa afvangen. Met deze innovaties willen we CO₂ permanent kunnen opslaan of hergebruiken in producten die lang meegaan. 

Uw innovatie op de markt

Om subsidie te krijgen, moet uw innovatie binnen 10 jaar klaar zijn voor de markt. Hiermee bedoelen we dat u de innovatie demonstreert in de omgeving waarvoor u het heeft ontwikkeld. Het is niet nodig dat u de innovatie dan al op grote schaal heeft uitgerold. Wel moet uw innovatie helpen bij de verdere uitrol van koolstofverwijdering in Nederland. Dit betekent dat toekomstige innovaties verder moeten kunnen bouwen op uw techniek. Zo kunnen we in Nederland uiteindelijk koolstofverwijdering op grote schaal uitvoeren. 

Algemene voorwaarden van de subsidie

Het is belangrijk dat u laat zien dat u bij de ontwikkeling en het gebruik van uw innovatie meer CO₂ verwijdert dan uitstoot (netto negatieve emissies). Als uw techniek niet gericht is op de permanente of langdurige opslag van CO₂ uit omgevingslucht, water of biomassa, krijgt u geen subsidie.

Bij alle technieken vragen we u ook om rekening te houden met deze punten: 

• Wat is de maatschappelijke impact? Wat zijn de positieve effecten voor bijvoorbeeld de werkgelegenheid, gezondheid en leefomgeving? En hoe worden negatieve effecten beperkt?
• Wat is het effect op het elektriciteitsnet? Is er een oplossing voor het beperken van netcongestie (overbelasting van het elektriciteitsnet)?  
• Hoe ziet het beleid van uw samenwerkingsverband eruit op het gebied van duurzaamheid? Hierbij kijken we naar punten als:
  • hoeveel water en land u gebruikt;
  • welke duurzame biomassa, schaarse materialen en toxische materialen u gebruikt;
• Hoe ziet het beleid van uw samenwerkingsverband eruit op het gebied van kennisdeling? Hierbij kijken we naar punten als:
  • of en hoe u open normen en standaarden ontwikkelt;
  • of en hoe u data openbaar maakt.

Voor welke onderdelen van koolstofverwijdering kunt u een aanvraag indienen?

1. Technieken voor het afvangen van CO₂

Deze technieken filteren CO₂ uit omgevingslucht, water of biomassa, zodat we het daarna kunnen opslaan.  

Voorbeelden van aanvragen die hieronder vallen zijn:

• Het verwijderen van CO₂ uit omgevingslucht via afvangtechnologieën. Dit kan met methoden die bijvoorbeeld gebruikmaken van temperatuur-, druk- of pH-verschil.
• Het ontwikkelen van materialen en het verbeteren van processen om het energieverbruik van afvanginstallaties zo klein mogelijk te houden. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van duurzame energiebronnen, zoals restwarmte, warmtepompen en elektrificatie (de overstap van fossiele brandstoffen naar hiernieuwbare elektriciteit).
• Het efficiënter gebruiken van water, land, (schaarse) materialen, energie en/of lagere kosten van afvang dan bestaande technieken voor CO₂-afvang. 

2. Technieken voor permanente koolstofverwijdering

Deze technieken slaan CO₂ op via mineralisatie of in geologische formaties onder de zeebodem. 

Voorbeelden van aanvragen die hieronder vallen zijn:

• Onderzoek naar technieken voor het bepalen van de verwachte hoeveelheid koolstofverwijdering. En hoe lang we deze koolstof kunnen opslaan.
• Onderzoek naar hoe we CO₂ efficiënter en tegen lagere kosten permanent kunnen opslaan.
• Onderzoek naar manieren om het proces van mineralisatie van CO₂ te versnellen. En de kosten en het energievebruik van dit proces te verlagen.
• Onderzoek naar de verbetering van de techniek voor opslag van CO₂ in aardgasvelden die geen gas meer bevatten of lagen onder de zee die water kunnen vasthouden en CO₂ kunnen opslaan (watervoerende lagen).
• Onderzoek naar en ontwikkeling van technieken om opgeslagen CO₂ te monitoren.

3. Technieken voor langdurige opslag van CO₂ in producten

Deze producten moeten een minimale levensduur van 35 jaar hebben. Of u moet aan kunnen tonen dat de opgeslagen CO₂ ten minste 35 jaar niet vrijkomt in de atmosfeer. 

Voorbeelden van aanvragen die hieronder vallen zijn:

• De opslag van CO₂ uit omgevingslucht, water of biomassa in producten via de formatie van carbonaten of chemische reacties.
• De opslag van CO₂ uit omgevingslucht in materialen die bestaan uit biomassa (biobased).
• De opslag van CO₂ in producten, zoals duurzame plastics, bouwmaterialen en infrastructuurnetwerken.