Innovatieprogramma voor koolstofverwijdering: subsidies en ondersteuning

Laatst gecontroleerd op:
30 oktober 2025

Bent u actief op het gebied van koolstofverwijdering? Het Innovatieprogramma Koolstofverwijdering ondersteunt ondernemers en kennisinstellingen die technieken voor koolstofverwijdering onderzoeken, ontwikkelen én voor het eerst uitrollen. Bekijk welke subsidies en andere ondersteuning u kunt krijgen. 

Voor wie is dit innovatieprogramma?

Dit innovatieprogramma is bedoeld voor ondernemers en kennisinstellingen die innovatieve technieken voor koolstofverwijdering onderzoeken, ontwikkelen en voor het eerst uitrollen.

© Loes Spruijt-van der Meer

Wat is koolstofverwijdering?

Onder koolstofverwijdering vallen alle activiteiten die u uitvoert om CO2 uit de buitenlucht, het water of biogene (punt)bronnen te halen, en vervolgens op te slaan. Een puntbron is een plek waar een hoge concentratie CO2 vrijkomt, zoals bij een schoorsteen van een fabriek. Als zo'n fabriek in haar proces gebruikmaakt van biomassa (zoals hout, mest of biologisch restafval), noemen we dat een biogene puntbron. 

De CO2 die vrijkomt, kunt u afvangen en vervolgens blijvend opslaan in reservoirs. Dit doet u onder de grond van de zee of boven de grond via mineralisatie (dit is het binden van CO2 door een mineraal). Ook kunt u CO2 tijdelijk opslaan in producten. 

CO2 verwijderen, opslaan en hergebruiken

Het verwijderen van CO2 heet ook wel Carbon Dioxide Removal (CDR). Naast het verwijderen van CO2 kunt u het ook afvangen en opslaan. Dit noemen we Carbon Capture and Storage (CCS). Ook kunt u CO2 afvangen en hergebruiken. Dit heet Carbon Capture and Utilisation (CCU). 

Lees meer over het opslaan, hergebruiken en verwijderen van CO2

Kick-off van het innovatieprogramma 

Tijdens de kick-off op donderdag 11 december 2025 in Eenhoorn meetingcenter in Amersfoort, hoort u meer over de verschillende vormen van ondersteuning die u vanuit het innovatieprogramma kunt krijgen. Er is voldoende ruimte om vragen te stellen. Én u kunt andere ondernemers ontmoeten met wie u mogelijk kunt samenwerken. Bent u er ook bij? 

Aanmelden

In de praktijk

Bouwmateriaal dat CO2 bindt

Met steun van de subsidie Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) ontwikkelde start-up Paebbl een bouwmateriaal dat CO2 bindt op basis van olivijn. Het bedrijf gebruikt dit om cement en beton te maken. Hiermee slaat het 2 vliegen in één klap. Olivijn slaat CO2 op en er is minder CO2-uitstoot bij de cementproductie.

Lees het praktijkverhaal

Welke ondersteuning kunt u krijgen?

Via het innovatieprogramma kunt u op verschillende manieren ondersteuning krijgen. Bijvoorbeeld via subsidies. Maar we werken ook aan een CO2-verwijderingshub, stimuleren internationale samenwerking en brengen kennis in kaart over de randvoorwaarden die nodig zijn om technieken voor koolstofverwijdering te ontwikkelen en op te schalen. 

Subsidies

U kunt subsidie krijgen vanuit regelingen die energie-innovaties stimuleren: 

CO2-verwijderingshub

In een CO2-verwijderingshub kijken we welke mogelijkheden er zijn om samen technieken voor koolstofverwijdering te ontwikkelen. Een hub is een knooppunt waar partijen, kennis, ideeën en middelen samenkomen. Wij zetten de hub op in samenwerking met marktpartijen, zoals technologieontwikkelaars, kennisinstellingen, en leveranciers en afnemers van CO2. Zodra we meer informatie over deze CO2-verwijderingshub hebben, leest u dat op deze pagina. 

Internationale samenwerking

Via innovatieprogramma's van andere landen kijken we of er internationale samenwerking mogelijk is. Ook sluiten we ons aan bij internationale organisaties. Nederland is bijvoorbeeld al lid van de Mission Innovation CDR. 

In kaart brengen van randvoorwaarden

Koolstofverwijdering moet aan verschillende randvoorwaarden voldoen om technieken op een verantwoorde manier te kunnen opschalen. Het is belangrijk dat deze voorwaarden duidelijk zijn. Om dit in kaart te brengen, laten we externe partijen onderzoek doen. Deze partijen brengen onder andere de milieueffecten, veiligheid, gebruik, effectiviteit en ruimtegebruik van de technieken in kaart. Ook kijken zij naar het maatschappelijke effect van koolstofverwijdering op de samenleving. 

Het eerste onderzoek is afgerond. Dit gaat over het gebruik en het potentieel van biochar als techniek voor koolstofverwijdering. De eindconclusie is dat een route die op korte termijn relatief goedkoop voor koolstofverwijdering kan zorgen, sterk afhankelijk is van de beschikbaarheid van duurzame biomassa. Lees meer over dit onderzoek.

Over dit innovatieprogramma

Als overheid willen we een klimaatneutrale toekomst bereiken. Dat wil zeggen: zorgen dat het klimaat niet verder onder druk komt te staan. Dit doen we door de uitstoot van broeikasgassen, zoals koolstofdioxide (CO2), te verminderen. Ook willen we koolstof verwijderen, om uitstoot die overblijft te compenseren. En we willen toewerken naar een toekomst, waarin we meer koolstof verwijderen dan uitstoten (netto negatieve emissies). 

Koolstofverwijdering speelt hierbij een belangrijke rol. Maar de technologie voor het verwijderen van koolstof is op dit moment nog niet klaar om de grote hoeveelheid aan koolstofverwijdering die nodig is, aan te kunnen. Daarom investeert de overheid in het onderzoeken, ontwikkelen en voor het eerst uitrollen van technieken voor koolstofverwijdering. 

Meer weten?

In opdracht van:
  • Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Bent u tevreden over deze pagina?