Exportregels en producteisen in Zwitserland
Wilt u de Zwitserse markt op met uw product? Bij het exporteren naar Zwitserland heeft u te maken met exportdocumenten, producteisen en mogelijk met invoerrechten. Wij helpen u met informatie over de exportregels.
Producteisen in Zwitserland
Voordat u uw producten naar Zwitserland exporteert, moet u controleren of ze aan alle eisen voldoen. Dit kunnen zowel eisen aan uw product zelf zijn, als eisen aan de verpakking en etikettering. Voldoen uw producten niet aan de Zwitserse eisen? Dan mag u ze daar niet op de markt brengen.
Het onderscheid tussen normen en certificaten
Als u een product naar Zwitserland exporteert, moet het aan verschillende producteisen voldoen. Daarbij is er een onderscheid tussen normen en exportcertificaten:
- Normen zijn specifieke, vaak technische producteisen, bijvoorbeeld voor de samenstelling van verf.
- Exportcertificaten tonen aan dat een product aan de juiste eisen voldoen. Hierbij gaat het vaak om bredere producteisen, zoals de veilige werking van een boormachine.
Uw product moet aan de vereiste normen voldoen én het juiste exportcertificaat hebben.
Voldoen aan de juiste normen
Wilt u weten aan welke normen u moet voldoen om uw product te kunnen exporteren naar Zwitserland? Kijk in de Access2Markets Portal (vul eerst de HS-code en het land in). Heeft u niet eerder met de Access2Market Portal gewerkt? Bekijk dan ons stappenplan Access2Markets.
Uitzondering voor sommige productsectoren
Producteisen in de EU en Zwitserland lijken vaak sterk op elkaar. Toch kunnen er ook verschillen zijn. Dit betekent dat u in sommige gevallen uw product moet aanpassen om toegang te krijgen tot de Zwitserse markt.
Om dit te voorkomen, hebben de EU en Zwitserland voor sommige productsectoren afspraken gemaakt op het gebied van wederzijdse erkenning. Voor die sectoren erkennen ze elkaars certificeringen/vergunningen. Dit wordt een Mutual Recognition Agreement (MRA) genoemd. Hierdoor mag een product dat aan de EU-eisen voldoet, ook als zodanig in Zwitserland verkocht worden. En andersom. Ook als het niet helemaal voldoet aan de nationale eisen.
De MRA is van toepassing op belangrijke productsectoren zoals machines, elektrische apparatuur, bouwmateriaal en biociden. Hierdoor hebben Europese en Zwitserse producenten dezelfde concurrentiepositie op elkaars markt.
Zwitserland stopte in mei 2021 de onderhandelingen met de EU over juridische regels voor alle overeenkomsten tussen Zwitserland en de EU.
Dit heeft ook gevolgen voor de sectoren onder MRA. Zo verstreek op 26 mei 2021 de overeenkomst over de wederzijdse erkenning voor medische hulpmiddelen. Deze overeenkomst kon niet worden bijgewerkt. Hierdoor is sindsdien de wederzijdse erkenning en conformiteit van medische hulpmiddelen niet meer gegarandeerd. Nu geldt de Zwitserse verordening medische hulpmiddelen (MedDO). Omdat de erkenning van bestaande certificaten hieronder valt, is de toegang voor buitenlandse producenten nog verzekerd.
Voor nieuwe toetreders op de Zwitserse medische markt zijn er meer vereisten dan onder het MRA. Er gelden overgangsperiodes (tot maximaal 14 maanden), afhankelijk van de product-risicoclassificatie. In het Swissmedic-document vindt u meer informatie.
De juiste certificaten regelen
Zonder de juiste exportcertificaten wordt uw product mogelijk niet toegelaten in Zwitserland.
In Nederland geeft een aantal organisaties export- en keuringscertificaten af.
Specifieke eisen voor veterinaire en fytosanitaire certificaten
- Voor de uitvoer van bepaalde levende dieren of dierlijke producten heeft u een veterinair certificaat nodig. Eventuele specifieke eisen voor uw product vindt u in de Exportassistent van de NVWA voor dieren, dierlijke producten en diervoeder.
- Bij de export van planten, zaden, groenten, fruit en plantaardige producten kan een fytosanitair certificaat vereist zijn. Eventuele specifieke eisen voor uw product vindt u in de Exportassistent van de NVWA voor planten, groenten, fruit en plantaardige producten.
CITES-certificaat
Als u beschermde dieren en planten verhandelt, vervoert, verzamelt of bezit kunt u een CITES-certificaat nodig hebben. In Nederland vraagt u CITES-documenten en EU-certificaten aan bij RVO.
Hieronder vindt u een aantal Zwitserse instanties die certificaten uitgeven:
Schweizerische Normen-Vereinigung
De Schweizerische Normen-Vereinigung (SNV) helpt u aan producteisen en verdere voorschriften te voldoen. Houd er rekening mee dat de SNV een commerciële partij is en een vergoeding vraagt voor de dienstverlening.
Eidgenössisches Büro für Konsumentenfragen
De 'Eidgenössisches Büro für Konsumentenfragen' geeft meer informatie over productaansprakelijkheid. Er zijn daarnaast regionale consumentenorganisaties voor de 3 verschillende taalgebieden (Italiaans, Frans en Duits):
Zwitserse kantons en producteisen
Zwitserland is ingedeeld in verschillende regio's (kantons). In vergelijking met de Nederlandse provincies, zijn de Zwitserse kantons vrij zelfstandig met eigen regels en instanties. Maar de Zwitserse 'Wet op de binnenmarkt' bepaalt dat producten die in één kanton op de markt mogen worden gebracht, in heel Zwitserland zijn toegestaan. U hoeft dus niet per kanton aan specifieke producteisen te voldoen.
Denk ook aan de verpakkings- en etiketteringseisen
Naast de normen en certificaten, krijgt u bij het exporteren van uw product te maken met verpakkings- en etiketteringseisen. Deze eisen zijn vaak specifiek en verschillen per land. Denk aan informatie over de taal op het etiket, informatie over het land van oorsprong of de uiterste houdbaarheidsdatum.
Kijk hiervoor in de database Access2Markets van de Europese Unie. Voer uw HS-code en land in en bekijk onder 'overzicht' welke 'labelling' en 'packaging' er voor uw producten gelden.
Exportdocumenten voor Zwitserland
U moet uw exportdocumenten goed regelen. Veel exportdocumenten zijn niet verplicht, maar wel sterk aan te raden. Het kan ook zijn dat uw klant erom vraagt. Welke documenten u nodig heeft, ligt aan uw situatie en het soort producten dat u levert.
Tijdelijk een product invoeren met het ATA-carnet
Bij tijdelijke invoer van goederen kunt u een ATA-carnet gebruiken. Dit document heeft u bijvoorbeeld nodig bij het tijdelijk invoeren van reclamemateriaal, muziekinstrumenten of gereedschappen voor onderhoud of reparatie.
Met een ATA-carnet kunt u een jaar lang bepaalde producten onbeperkt invoeren, uitvoeren en doorvoeren. U hoeft geen douaneaangifte te doen en betaalt geen btw, invoerrechten of borgsommen. Daarnaast bespaart u met het carnet veel tijd bij de grensovergang. U moet er wel voor zorgen dat u de producten alleen zakelijk gebruikt, en dat ze in dezelfde staat weer naar de EU terugkeren.
U kunt een ATA-carnet aanvragen bij de KVK. Voor welke producten u het ATA-carnet precies kunt gebruiken, verschilt van land tot land.
Regels bij tijdelijk werken in Zwitserland
"Wij krijgen regelmatig vragen over de regels rondom tijdelijke werkzaamheden in Zwitserland. Dat is begrijpelijk omdat het land geen lid is van de Europese Unie (EU), waardoor regels net even anders zijn. De belangrijkste reglementen vindt u op de pagina Tijdelijk werken in Zwitserland? Denk aan de regels!"
Korting of vrijstelling van invoerrechten met de EUR.1 of EUR-MED
Sinds 1 januari 2024 zijn Zwitserse invoertarieven voor veel producten verlaagd of afgeschaft. Voor sommige productcategorieën moet u nog wel invoerrechten betalen. Bijvoorbeeld voor landbouwproducten en voedingsmiddelen.
Valt uw product onder een categorie waarvoor u wel invoerrechten moet betalen? Met een EUR.1 of EUR-MED certificaat kunt u in aanmerking komen voor korting of vrijstelling. Dan moet u wel aantonen dat het product helemaal of voor het grootste deel in de EU is gemaakt of bewerkt. Dit heet 'preferentiële oorsprong'. Lees daar meer over op de website van de KVK.
Het is niet verplicht om een EUR.1 of EUR-MED aan te vragen, maar zonder dit certificaat moet u het normale invoertarief betalen. U kunt een EUR.1 of EUR-MED digitaal aanvragen via de KVK. Hier zijn kosten aan verbonden.
Let op: in sommige situaties krijgt u weinig korting en moet u nog wel betalen voor de EUR.1 of EUR-MED. Het is mogelijk dat u daardoor geen voordeel haalt uit de korting.
Op de website van de Zwitserse overheid vindt u meer (Engelstalige) informatie over de afschaffing en verlaging van invoertarieven.
Gebruik Access2Markets: de bron over exportregels en producteisen
De online portal Access2Markets van de Europese Commissie is dé bron voor informatie als u wilt exporteren naar landen buiten de EU. Denk daarbij aan:
- Producteisen
- Registratie van de exportproducten
- Benodigde exportdocumenten
- Vergunningen
- Invoerrechten
Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Gebruik dan ons stappenplan Exporteren buiten de EU: Access2Markets.
Wilt u graag weten of er invoerrechten gelden voor uw product? Kijk dan op de speciale sectie over tarieven op Access2Markets. Vul dan ook eerst uw HS-code en het land in.
Producten direct naar eindlocatie of goederen doorvoeren: T2-transitdocument
Met een T2-transitdocument mag u exportproducten direct naar de eindlocatie in Zwitserland brengen. Bijvoorbeeld naar Basel of Bern. U hoeft de producten dan dus niet aan de grens in te klaren. Inklaren betekent dat u de nodige douaneformulieren invult en de nodige invoerrechten, heffingen en btw betaalt.
Een T2-document is niet verplicht, maar het kan u tijd besparen bij de grens. U kunt het T2-document ook gebruiken voor doorvoer naar andere landen. Dan heeft u geen extra papierwerk.
Uitvoeraangifte in Nederland bij exporteren (EX-A document)
Als u uw producten gaat exporteren buiten de Europese Unie, moet u aangifte doen bij de Nederlandse douane. Deze aangifte geldt voor alle goederen die in Europa zijn gemaakt (of op de gemeenschappelijke Europese markt zijn gebracht) en die de gemeenschappelijke markt verlaten. Dit heet de 'uitvoeraangifte' of exportaangifte (EX-A). Deze aangifte hoeft u alleen te doen als u goederen definitief gaat exporteren, niet bij tijdelijke invoer.
Zorg ervoor dat u op tijd aangifte doet. U moet namelijk eerst toestemming van de Douane krijgen voordat u goederen mag exporteren naar Zwitserland. U kunt deze aangifte zelf doen, maar u kunt hem ook uitbesteden aan een douane-expediteur. Weet u niet wat de beste keuze voor u is? Lees meer over het zelf regelen of uitbesteden van exportverplichtingen.
Wilt u de aangifte zelf doen? Lees meer over de uitvoeraangifte op de website van de Douane.
Andere exportdocumenten
Kijk op de website van ondernemersvereniging evofenedex voor een overzicht van de meest voorkomende exportdocumenten.
Andere regels bij export naar Zwitserland
Houd ook rekening met de regels rondom logistiek en btw bij het exporteren naar Zwitserland.
Om de goederen daadwerkelijk bij uw klant te krijgen, moet u het logistieke proces regelen. Hierbij kunt u de internationaal bekende Incoterms gebruiken. Dat zijn afspraken over het transport, de verzekering en de plaats van aflevering van de goederen.
Bekijk de informatie over Incoterms (KVK) en het eventueel uitbesteden van logistiek (evofenedex).
Bent u actief in Zwitserland en heeft u een wereldwijde jaaromzet van meer dan CHF 100.000? Dan moet u btw afdragen aan de Zwitserse overheid. U moet de btw-aangifte online doen via de website van de Zwitserse overheid.
Voor de btw-aangifte:
- heeft u een fiscaal vertegenwoordiger nodig met een verblijfplaats of vestiging in Zwitserland.
- moet u een waarborg ('Kaution') betalen bij uw inschrijving in het btw-register. Deze kunt u meestal contant betalen, of met behulp van een bankgarantie van een bank die in Zwitserland is gevestigd.
Let op: voor bepaalde diensten hoeft u geen btw af te dragen. Een overzicht van deze diensten vindt u op de website van de Belastingdienst.
Meer informatie hierover vindt u op de website van de Zwitserse belastingdienst (zie ook het kopje 'Publication'). Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen met de Zwitserse belastingdienst.
Handelsakkoorden en handelsbelemmeringen
Ook al heeft u uw handel goed georganiseerd, economische ontwikkelingen kunnen hier invloed op hebben. Zo kunt u handelsbarrières of andere maatregelen tegenkomen tijdens het exporteren. Aan de andere kant kunnen nieuwe handelsverdragen voordelig zijn voor u.
Lees meer over handelsakkoorden en handelsbelemmeringen.
Handelsakkoord Zwitserland en EU
De EU heeft al sinds 1972 een handelsakkoord met Zwitserland, met daarin afspraken over douanerechten, import en export. Zo zijn de tarieven bij het handelen met Zwitserland verlaagd. Voor een Nederlands bedrijf is dat fijn, want lagere kosten zorgen voor een sterkere concurrentiepositie. Daarnaast zijn er minder douaneregels. Dit vermindert het papierwerk van Nederlandse ondernemers die handel drijven met Zwitserland. Uiteindelijk kan dat zorgen voor een goedkoper, beter en sneller proces.
Exportverplichtingen: zelf regelen of uitbesteden?
De douaneregelgeving in het buitenland is af en toe ingewikkeld. Ook kunt u de omgang met overheidsinstellingen als moeizaam ervaren. Soms is het daarom prettiger als een gespecialiseerde partij de douane- en importformaliteiten voor u afhandelt. Hiervoor zijn verschillende opties.
Douane-expediteur
Een douane-expediteur is een tussenpersoon die bij het exporteren van producten alle douaneformaliteiten voor u afhandelt. Deze persoon adviseert over of regelt het in- en uitklaren, zowel bij de Nederlandse als bij de buitenlandse douane. Een douane-expediteur is verder niet betrokken bij het logistieke proces, ofwel het vervoer naar het afnemer. Dit doet u zelf of laat u doen door een vervoerder.
Expediteur
Wilt u niet alleen de douaneformaliteiten, maar ook het logistieke proces uitbesteden? Kies dan voor een expediteur. Een expediteur is een tussenpersoon die voor u het vervoer regelt én alle verplichtingen die bij het exporteren van uw product komen kijken. Afhankelijk van uw wensen kan een expediteur ook zorgen voor verzekeringen, eventuele verplichte exportdocumenten en het hele logistieke proces van u naar de koper. Deze uitgebreide dienstverlening brengt wel de nodige kosten met zich mee.
Wat is de beste keuze voor u?
Het hangt af van uw situatie of u de afhandeling van douaneprocedures het beste kunt uitbesteden of in eigen hand houden. Exporteert u niet vaak en/of veel verschillende producten? Dan kan uitbesteden beter zijn, gezien de ingewikkelde regels rond douane- en importregels.
Bent u echter van plan om veel te exporteren of exporteert u een specifiek product naar een vaste afnemer? Dan kan het handig zijn om de zaken rond exporteisen en douaneregels zelf af te handelen. Zo bouwt u waardevolle kennis op en houdt u de volledige controle over het exportproces.
Onze adviseurs denken graag met u mee over wat het beste bij uw situatie past. Neem contact met ons op voor een gratis adviesgesprek.
Douaneproces en systeem gelijk aan EU
Zwitserland is geen lid van de Europese Unie (EU). Toch is het douaneproces en systeem (NCTS) bij handel met Zwitserland hetzelfde als bij handel tussen EU-lidstaten. Dit komt door het samenwerkingsverband Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) met Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland. U vindt de lijst van EU-lidstaten en EVA-landen op de site van de Belastingdienst.
Meer informatie en persoonlijk advies
Voordat u gaat exporteren naar Zwitserland, raden wij aan om meer informatie op te zoeken op de websites van de Zwitserse overheid:
Heeft u na het lezen van deze pagina nog vragen? Neem dan contact op met een van onze adviseurs. Samen met de Nederlandse ambassade in Bern kunnen zij u gratis adviseren bij uw export naar Zwitserland.
- Ministerie van Buitenlandse Zaken
Uitgelicht
