Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3/MEE)

Gepubliceerd op:
8 september 2017
Laatst gecontroleerd op:
18 april 2023

Sinds 1992 zijn er in het Nederlandse energiebeleid energiebesparingsconvenanten. De MJA3- en MEE-convenanten stammen uit respectievelijk 2008 en 2009 en kregen concreet vorm in energie-efficiëntie plannen (EEP’s), die bedrijven elke 4 jaar opstelden.

De deelnemers vertegenwoordigden samen ongeveer 80% (809 PJ) van het industriële energiegebruik en bij benadering een kwart van het totale energiegebruik in Nederland. Elk jaar bekeken overheid en bedrijfsleven of de energiebesparing op koers lag; 2020 was het laatste jaar van beide convenanten. In 2021 vond de monitoring over het laatste jaar plaats.

Beëindiging convenanten en behaalde resultaten

  • Meerjarenafspraak Energie-efficiëntie 2001-2020 (MJA3-convenant) - Voor de periode 2017-2020 hebben 859 bedrijven uit 33 sectoren aan het MJA3-convenant deelgenomen en in die periode gezamenlijk 43,9 PJ bespaard. Hun minimale besparingsambitie van 29,7 PJ (uit hun energiebesparingsplannen) werd daarmee ruimschoots behaald.
     
  • Meerjarenafspraak Energie-efficiëntie ETS ondernemingen (MEE-convenant) - De 111 deelnemende bedrijven uit zeven sectoren die hebben deelgenomen aan het MEE-convenant hebben in deze periode gezamenlijk 37 PJ bespaard waarmee ook zij hun minimale besparingsambitie van 33,5 PJ hebben behaald.

Met deze positieve resultaten zijn beide convenanten beëindigd en wordt een periode van bijna 30 jaar afgesloten die voor het bedrijfsleven, ministeries en ook RVO (en voorgangers) startte met de ondertekening van de eerste MJA1 afspraak in 1992.

Meer informatie over het aflopen van de energieconvenanten vindt u op Gevolgen aflopen van de bestaande energieconvenanten.

Tweede Kamer geïnformeerd over het resultaat

Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius (Economische Zaken en Klimaat - Klimaat en Energie) informeerde op 26 november 2021 de Tweede Kamer over het resultaat van de energieconvenanten tot en met 2020. Zowel in de Kamerbrief als in de Resultatenbrochure 2020 wordt inzicht gegeven in de resultaten over 2020, de resultaten over de hele vierjaarlijkse EEP periode (2017-2020) en de convenantperiode vanaf 2008 (MJA3) en 2009 (MEE).

Addendum MEE

De Staatssecretaris informeert de Kamer op korte termijn over de stand van zaken rondom het nog lopende Addendum op het MEE-convenant. De looptijd van het Addendum MEE is met 1 jaar verlengd, waardoor MEE-bedrijven tot eind 2021 hebben om de daarin vastgelegde opgave te realiseren.

Jaarkalender en resultaten MJA3/MEE

Ieder jaar rapporteren wij over de resultaten van MJA3/MEE. Bekijk de resultatenbrochure en de infographic. Wilt u brochures van voorgaande jaren bekijken? Die vindt u terug op onze pagina Documenten en publicaties: 

Afspraken en deelnemers

Deelname aan de Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3/MEE) bracht een aantal verplichtingen met zich mee. Die stonden in de gesloten convenanten. Bedrijven gingen aan de slag met energiebesparing, energiemanagement, een energie-efficiëntieplan en monitoring van de resultaten. Brancheorganisaties maakten een meerjarenplan voor de totale branche.

Voortgangsverklaring

Wanneer de gemaakte convenantafspraken per monitoringjaar zijn nagekomen sturen wij naar het betreffende MJA3- of MEE-bedrijf een voortgangsverklaring (VGV). De verzending is ieder jaar in juni.   

De gemaakte convenantafspraken per monitoringjaar zijn:

  • De monitoringrapportage voor 1 april indienen in het Elektronisch milieujaarverslag (e-MJV).
  • Het realiseren van de voorgenomen zekere maatregelen. Voor MEE gaat dit om maatregelen in de proces- en ketenefficiëntie. Voor MJA3 gaat het ook om opwekking of inkoop van duurzame energie.
  • Wanneer een geplande zekere maatregelen niet gerealiseerd wordt moet de deelnemer een andere maatregel treffen met een vergelijkbaar besparingseffect of goed/uitgebreid onderbouwen waarom de maatregel niet genomen kan worden.
  • Rapporteren over/Aangeven wat is gedaan om de belemmeringen voor de geplande voorwaardelijke maatregelen op te lossen.
Binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar moet uw bedrijf de voortgangsverklaring indienen bij het Energieteam van de Belastingdienst om gebruik te kunnen maken van de Teruggaveregeling energiebelasting.

2 keer geen voortgangsverklaring

Als binnen de EEP-periode (2017 t/m 2020) 2 keer geen voortgangsverklaring wordt afgegeven aan een MJA3- of MEE bedrijf wordt hun deelname aan het convenant heroverwogen. Dit is een besluit uit 2015, genomen in het Platform MJA3 en de Commissie MEE. Hierin zijn de deelnemende convenantspartijen vertegenwoordigd. Deelnemende ondernemingen worden door hen vertegenwoordigd. Het opstarten van een uitzettingsprocedure behoort tot de mogelijke vervolgstappen.

Onderbouwen inkoop duurzame elektriciteit

Neemt u deel aan het convenant Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3)? Dan kunt u duurzame energie inzetten als energiebesparingsmaatregel. Het gebruik van fossiele brandstof neemt af als u groen gas, biomassa of duurzame elektriciteit gebruikt. U kunt duurzame energie zelf opwekken of inkopen. Veel MJA3-bedrijven kopen duurzame elektriciteit in. In 2020 was dat ongeveer 65 TJ. Inkoop van duurzame elektriciteit is daarmee de grootste energiebesparingsmaatregel in het MJA3.

Voor de goedkeuring van deze besparingsmaatregel moet u onderbouwen dat de ingekochte elektriciteit duurzaam is opgewekt. Daarvoor moet u aan het e-MJV een van de volgende documenten toevoegen:

  • Een CertiQ cancellation statement op naam van uw bedrijf. Het statement gaat over het rapportagejaar en er staat het aantal ingekochte MWh in.
  • Een certificaat van uw energieleverancier met de volgende informatie:
    • de naam van uw bedrijf
    • het rapportagejaar
    • het aantal ingekochte MWh  
    • de bron van de duurzame elektriciteit.

Bedrijfsspecifieke afspraken

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) maakte met een aantal bedrijven specifieke afspraken voor energie-efficiëntiemaatregelen die verder gaan dan de afspraken uit het MEE-convenant. Het kan gaan over uiteenlopende maatregelen, zoals:

  • het benutten van restwarmte;
  • projecten waarbij apparatuur wordt vervangen door state-of-the-art energiezuinige apparatuur; of
  • innovatieve projecten waarbij een nieuwe energiebesparende technologie wordt gedemonstreerd.

Uitgangspunt is dat de maatregelen aanvullende energie-efficiëntiewinst opleveren.

Dit zijn de bedrijven die hierover afspraken hebben:

  • Shell Nederland Raffinaderij B.V.
  • Warmtebedrijf Infra N.V. en Havenbedrijf Rotterdam N.V.
  • Dow B.V. en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat
  • Het Groene Net, USG en de Provincie Limburg

Addendum MEE

Het Addendum Meerjarenafspraak Energie-efficiëntie ETS-ondernemingen (Addendum MEE) houdt in dat individuele MEE-bedrijven een aanvullende individuele verplichting aangaan om samen 9 PJ aanvullende finale energiebesparing te realiseren. Dit gebeurt in het kader van de afspraken uit het Energieakkoord voor Duurzame Groei van 6 september 2013. De MEE-bedrijven gaven eind juni 2017 hun akkoord op hun individuele besparingsopgaven. Lees meer over Addendum MEE.

Bedrijfsbezoeken

Jaarlijks bezochten wij 100 bedrijven voor de controle van de aangeleverde monitoringsgegevens. De selectie van de bedrijven was steekproefsgewijs.

In het najaar, na het indienen van de gegevens, toetsten wij de verstrekte monitoringgegevens aan de praktijk. Daar waar nodig  pasten we deze aan om de kwaliteit zo hoog mogelijk te houden. Bij afwijkingen benoemden wij acties om herhaling te voorkomen. Bij grote afwijkingen traden wij op. In het uiterste geval leidde dat tot intrekking van de voortgangsverklaring.

Maatregelen en uw rendement berekenen

Voor elke MJA3-sector is er een lijst met energiebesparende maatregelen: de MJA3-maatregellijsten. Wij ontwikkelden een rekenmethode om te ontdekken of de energiebesparende maatregelen voor uw bedrijf rendabel zijn. Hiermee berekent u het rendement op de investering die u doet om de maatregel te nemen.

In de praktijk

Ruim 1.000 MJA3- en MEE-bedrijven werken aan een slimmere energiehuishouding. Hun successen en leerervaringen zijn te lezen in praktijkverhalen.

Meer weten?

Vragen over MJA3/MEE?

Neem contact met ons op

In opdracht van:
  • Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Bent u tevreden over deze pagina?