Octrooiblog: Octrooicentrum Nederland loopt hard deze zomer
De Olympische Spelen in Tokio zijn in volle gang. Voor het onderdeel atletiek staan weer allerlei loopafstanden op het programma. Zoals de 100 metersprint voor het knallende vuurwerk en de marathon voor de kilometervreters. Bij de marathon lopen de mannen en vrouwen voor een olympisch record achtereenvolgens onder de 2:06:32 en 2:23:07. Erg snel, maar toch staan deze tijden nog ongeveer 5 en 10 minuten van de officiële wereldrecords af.

Hoe helpt technologie de atleten in de buurt te komen van deze tijden?
Koplopers onder de ontwikkelaars van sportschoenen
Een aantal schoenenfabrikanten timmert flink aan de weg om sportschoenen beter te maken. Verschillende grote merken dienden sinds 2017 een octrooiaanvraag voor sportief schoeisel in. Grotere merken dienden meer in, met Nike als enorme uitschieter. Maar ook Adidas, Mizuno, Asics en Under Armour vragen veel aan.

De grafiek laat zien dat Nike sinds 2017 meer dan 200 octrooien heeft aangevraagd op sportieve schoenen. Adidas, Under Armour, Mizuno en Asics vragen tussen de 30 en 50 octrooien aan. De aantallen van Puma, Saucony, New Balance en On Clouds zaten tussen de 17 en 3 aanvragen.
Gebruik carbonplaatjes in zolen lijkt te dalen
In 2019 liep marathonloper Kipchoge de ongelooflijke tijd van 1:59:40. Maar hij had het relatief makkelijk door een mooie kolonne aan topfitte hazen die voor hem liep, een vlak parcours en eten 'on demand'. Bovendien droeg hij een paar schoenen die hem misschien wel 4 procent efficiënter liet lopen door een extra dikke zool met 3 carbonplaatjes. Dit octrooi vroeg Nike aan. Wereldbond voor atletiek IAAF zag de bui al hangen en veranderde in 2020 snel de regels. Niet meer dan één carbonplaat in de zool om een stortvloed aan records te voorkomen. Gaat de technologie daarmee overboord? Het is te vroeg om te zeggen. Wel lijkt het te leiden tot een stop voor nieuwe octrooien op verende zolen met carbonplaatjes.

De grafiek toont het verloop van het aantal octrooien op carbonzolen in sportschoenen sinds 2013:
- 2013: 6 aanvragen;
- 2014: 8 aanvragen;
- 2015: 3 aanvragen;
- 2016: 8 aanvragen;
- 2019: 13 aanvragen;
- 2020: 3 aanvragen;
- 2021: 5 aanvragen.
Innovatie sportschoenen neemt hoge vlucht
Sinds 2017 vragen topmerken nog altijd driftig octrooien aan op sportschoenen. Voor allerlei typen schoenen en onderdelen: gym-, hardloop- voetbal- én sportieve schoenen. Maar ook de zool, de manier van maken of de bovenkant van de schoen. Wat kunnen we de komende jaren zoal verwachten?
Carbon in zolen wordt nog wel gebruikt
Saucony laat zien dat het merk nog steeds werkt met carbon in zolen, want het mag nog wel. On Clouds is bekend van de halfopen zolen. Dit merk ontwerpt een stugge (carbon-)fiber zool. De zool helpt om de energie die in de hak vrijkomt tijdens de landing, over te brengen naar de voorvoet bij het afzetten.

Een afbeelding van de stugge carbonzool uit het octrooi van On Clouds.
Veel aandacht voor complexe zolenAdidas ontwikkelde een schoen met complexe zool (mesh-like) én de methode om hem te maken: met 3D-printing. Deze methode maakt meer mogelijk. Dat zien we dus ook terug bij een octrooi van Under Armour die complexe netwerken print van 'verende kussentjes'.
Afbeelding uit de octrooien van Adidas en Under Armour. Deze laat de 3D-structuren van schoenzolen zien, gemaakt met 3D-printing.
10 jaar geleden hoorde nog niemand over de term 'voorvoetlanding'. Tegenwoordig hoor je er niet meer bij als je nog ploffend op je hakken landt: "hup, naar die voorvoeten!". Lastig, maar niet met Mizuno. Dit merk ontwikkelde een zool die het wisselen van looptechniek makkelijker maakt.

Een afbeelding uit het octrooi van Mizuno. Hierop is de nieuwezool te zien in combinatie met de 4 verschillende fases uit een loopbeweging.
De sprintschoen verandert van uiterlijkFabrikanten zijn niet alleen druk bezig met het verbeteren van de zool. Ook de hele schoen krijgt een ander uiterlijk. We noemen een paar van die veranderingen.
Nu ook hóge sprintschoenen van Asics
Deze schoen van Asics wordt misschien wel dé verrassing van de komende tijd. Waar we altijd lage sprintschoenen gewend zijn: deze vallen juist hoog. Ze voorkomen het overmatige buigen van het enkelgewricht naar boven. Zo vermindert het contact met de grond en loop je efficiënter.

Het voorstel van de schoen volgens het octrooi van Asics.
Nike richt zich op asymmetrische schoen
Ondertussen is Nike bezig met asymmetrische schoenen. Als je bij de baanafstand van 10 km voortdurend linksom loopt, dan raak je de baan juist wat minder met de binnenkant van je linkervoet én de buitenkant van je rechtervoet. De druk per voet is dus asymmetrisch. Het kan dat daar een asymmetrische schoen bij hoort, die hopelijk niet nadelig loopt op de rechte stukken.
Kleur van schoen Puma past zich aan snelheid aan
Tot slot is Puma bezig met een eyecatcher: van kleur veranderende schoenen door de snelheid die je loopt. Bijvoorbeeld: rood bij 30 km per uur, groen bij 34 km per uur en geel bij 38 km per uur. Dit is mogelijk door kleurstoffen in de schoen die veranderen bij een temperatuurverandering. Natuurlijk loop je er niet sneller door, maar voor de kijker is het interessant om te zien hoe een hardloper zijn of haar race indeelt.
Meer weten over de markt?
Bovenstaande octrooien laten de verwachtingen voor de komende jaren zien op sportief gebied. Voor mkb’ers in de techniek is het heel interessant wat concurrenten of andere marktpartijen ontwikkelen. Informatie vind je in octrooiregisters en in octrooidatabank Espacenet. Octrooicentrum Nederland helpt je graag bij het zoeken. Volg onze webinar 'Slim ondernemen met informatie uit IE-databanken' of de webinar 'Zoeken naar octrooien in databank Espacenet'.
Vragen over octrooien?
Bel 088 042 42 42 (keuze 2, optie 3)