Zakendoen in IJsland

Inwoners en maatschappij

IJsland is een eiland in Noordwest-Europa en ligt tussen Noorwegen en Groenland. Pas in de 9^e eeuw landden de eerste kolonisten uit Noorwegen, Ierland en Schotland op de IJslandse kusten. In 1944 werd IJsland onafhankelijk.

Nu is IJsland een parlementaire republiek en is de macht van de president beperkt. Het land heeft 0,4 miljoen inwoners (2021), waarvan de helft in en rond de hoofdstad Reykjavik woont. Er wordt vooral IJslands gesproken, maar ook Engels, Duits en andere Scandinavische talen.

Hoofdstad Reykjavik staat bekend als een internationaal georiënteerde stad, met een rijk aanbod aan cultuur. Ook is het in IJsland verplicht om mannen en vrouwen gelijk te belonen voor hetzelfde werk. In de Human Development Index staat IJsland op de 3^e plaats (2022). Ruim 60% van de bevolking is lid van de IJslandse Evangelisch-Lutherse Kerk.

Economie van IJsland

De economie van IJsland draait met name om toerisme, visserij en het smelten van aluminium. De export van IJsland bestaat vooral uit vis en aluminium. Nederland is de belangrijkste exportpartner. Meer dan een kwart van de IJslandse export ging in 2022 naar ons land.

IJsland is sterk in opkomst als locatie voor datacenters. Voor die datacenters is het belangrijk dat het land (relatief) goedkope geothermische energie en elektriciteit uit waterkrachtcentrales heeft. De dienstensector in IJsland heeft het grootste aandeel in bruto binnenlands product (bbp) en werkgelegenheid. 

Economische ontwikkelingen 

Volgens Statistics Iceland (maart 2024) gaat het IJslandse bbp in 2024 met 2,1% groeien, na een groei van 4,1% in 2023. De inflatie steeg aan het begin van 2023 en daalde daarna langzaam tot gemiddeld 8,7% over het gehele jaar. Voor 2024 verwacht Statistics Iceland een verdere daling naar 5,6%. De bedrijfsinvesteringen stegen in 2021 en 2022 snel, maar vertraagden naar 1,7% in 2023. De export groeide in 2023 met 6,2%. 

Huishoudens gaven aan het begin van 2023 meer uit, ondersteund door loonstijgingen en een hoge bevolkingsgroei. Volgens Statistics Iceland groeide de particuliere consumptie in 2023 met 2,3%. 

Meer weten?

• Op de website van het IJslandse Statistics Iceland vindt u meer cijfers en statisteken.
• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over IJsland.

Handel Nederland - IJsland

In 2023 was de export van Nederlandse goederen naar IJsland € 1,2 miljard.

Nederland is voor IJsland de 2^e belangrijkste goederenleverancier, na Denemarken. In 10 jaar tijd is het Nederlandse aandeel in de IJslands import bijna verdubbeld.

Meer weten? De volgende bronnen bieden meer handelscijfers:

• Bekijk het overzicht van de handel tussen IJsland en Nederland op Trademap van het International Trade Center (ITC). Via criteria kunt u 'import' of 'export' aanpassen.
• Bekijk de website van het Centraal Bureau voor Statistiek voor informatie over de handel met IJsland.
• U vindt het bruto nationaal product, economische groei, demografische gegevens en meer in onze factsheet over IJsland.

Handelsrelatie EU-IJsland

De Europese Unie (EU) vormt met Noorwegen, Liechtenstein en IJsland de Europese Economische Ruimte (EER). Binnen de EER is er vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal. Bovendien hebben de EER-landen veel van de regels van de Europese Unie overgenomen. Lees meer over de Europese Economische Ruimte op de website van het Europees Parlement.

IJsland valt onder de Pan-Euromed landen. De EU heeft een handelsakkoord met deze landen. Om voordeel van dit akkoord te hebben, moet u bepaalde bewijsstukken van uw export opsturen. 

Zakelijke kansen in IJsland

Voor Nederlandse ondernemers bieden vooral de volgende sectoren mogelijkheden:

• ICT
• Duurzame energie (geothermisch)
• Watersector
• Toerisme

De toeristische sector is de afgelopen jaren sterk gegroeid. IJsland heeft de laatste jaren ook een leidende positie ingenomen op gebieden als mariene technologie, visserij-uitrusting, navigatietechnologie en visopsporingsinstrumenten. 

Op de website Invest in Iceland vindt u meer informatie over kansrijke sectoren.

Aanbestedingen, subsidies en financiering

Heeft u een zakelijke kans gevonden in IJsland? Onze adviseurs kunnen u adviseren welke financiering bij u past. Daarnaast komen er kansen uit de aanbestedingen van grote internationale organisaties, zoals de Wereldbank en de Europese Unie. Kijk ook in onze subsidiewijzer welke subsidies er voor IJsland mogelijk zijn.

Bedrijf starten in IJsland

Ease of Doing Business

Bij de Wereldbank vindt u informatie over alle praktische zaken die komen kijken bij het starten van een eigen bedrijf in IJsland. In de rubriek 'Ease of Doing Business' van de Wereldbank vindt u informatie over bouwvergunningen, het registreren van onroerend goed en het betalen van belastingen. IJsland staat op plaats 26 in de Ease of Doing Business 2020.

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. Met de nieuwe methode Business Ready (B-Ready) wil de Wereldbank opnieuw een betrouwbare ranglijst maken. In 2024 lanceerde de bank een pilot met informatie over 50 landen. Bekijk de pilot B-Ready op de website van de Wereldbank.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke MVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het MVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exporteren naar IJsland

IJsland is lid van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA). De douaneprocedures bij handel tussen EU- en EVA-landen zijn hetzelfde als bij handel tussen EU-lidstaten. U kunt dus hetzelfde systeem (NCTS) gebruiken als bij uitvoer naar een ander EU-land.

Access2Markets

De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor IJsland. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden u informatie over exportregels:

• De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.

Tijdelijke invoer

U kunt bij tijdelijke invoer meestal een ATA-carnet gebruiken. Lees meer over het ATA-carnet op de website van de KVK.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Hulp van de ambassade

De ambassade in Oslo (Noorwegen) staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen over IJsland. De medewerkers kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven.

Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten.

Bekijk de contactinformatie van de ambassade in Oslo op de website van Nederland Wereldwijd. 

Tips over de zakencultuur in IJsland

Als u zaken doet in IJsland krijgt u te maken met een andere cultuur en met andere gebruiken. Zo is er in IJsland bijna geen hiërarchie en is ruim op tijd komen heel belangrijk. Bekijk onze do's-and-don'ts met tips over de IJslandse zakencultuur.