Kleefse Waard in Arnhem: duurzaamheid loont

Interview met Kevin Rijke, directeur Industriepark Kleefse Waard

Op weg naar het duurzaamste bedrijventerrein van Nederland

Kevin Rijke, directeur van Industriepark Kleefse Waard (IPKW), ontwikkelde samen met de eigenaar een future map voor het park. Daarop staan verschillende thema’s aangegeven waarop verduurzaming moet plaatsvinden. “Het idee voor deze kaart ontstond in 2015 in gesprek met collega’s”, herinnert hij zich. “We vonden allemaal dat we te weinig deden aan verduurzaming, maar ik merkte dat veel collega’s niet goed wisten waar ze moesten beginnen. De future map geeft daar richting in. We onderscheiden vijf werkgebieden: afval, mobiliteit, (her)ontwikkeling, mensen en energie. Vooral met dat laatste kunnen we een grote klap maken. We hebben grote en kleine projecten geïdentificeerd, partners gezocht en zijn stapje voor stapje gaan verduurzamen.” 

Herontwikkelen voor de eeuwigheid

De ontwikkeling van de future map was niet de eerste stap in de verduurzaming van het terrein. Rijke: “Bij de aankoop van het terrein heeft Schipper Bosch alle gebouwen beoordeeld en een code gegeven, van ‘herontwikkelen voor de eeuwigheid’ tot ‘niet interessant’. Het merendeel van de bruikbare panden behandelen we als monumenten. We herontwikkelen ze tot gebouwen die voldoen aan de moderne maatstaven, waarbij we ze visueel houden op het niveau zoals het was. Authentiek ogende gebouwen dus, maar dan met energielabel A.” 

Herontwikkeling van oude panden is relatief kostbaar en daarom geen vanzelfsprekende keuze. “Schipper Bosch zit niet op het park om het weer te verkopen”, legt Rijke uit. “We willen het succesvol maken op de zeer lange termijn. We zitten hier bij wijze van spreken voor de eeuwigheid. Dat geeft een bepaalde rust en de mogelijkheid om te investeren.”

“Begin klein”

Het kan een lastige en vooral grote opgave lijken om een bedrijventerrein te verduurzamen. “Begin daarom klein”, adviseert Rijke. “Geef jezelf niet het gevoel dat de opgave enorm is, maar probeer het leuk te maken en ga het gewoon doen. Toen wij in 2015 het duurzaamste bedrijventerrein van Nederland wilden worden, keken we vol bewondering naar alles wat er op andere terreinen al gebeurde. Er was voor ons nog zoveel werk te doen. Maar kijk nu eens!” 

IPKW is inmiddels, vijf jaar later, al zover dat ze zich het duurzaamste bedrijventerrein van Nederland mogen noemen. “Dat komt ook omdat we als parkmanagement en eigenaren nauw hebben samengewerkt met de huurders. Dat is dan ook mijn tweede advies: motiveer elkaar. Alleen kom je niet zo ver. Als je anderen aanmoedigt om mee te doen, zul je zien dat verduurzaming leuk is én dat het loont!” 

Projectsamenvatting

Industriepark Kleefse Waard in het kort

Locatie: Arnhem
Oppervlakte: 90 hectare
Bedrijven: 78
Startjaar: 2003

1. Wat houdt het project in 1 zin in?
   IPKW verduurzaamt haar terrein door middel van hergebruik van bestaande gebouwen, door het gebruik van reststromen voor de ontwikkeling van nieuwe producten en door groene energie op te wekken en te gebruiken.
2. Wie zijn er bij het project betrokken?
   De verduurzaming van IPKW wordt gerealiseerd door eigenaar Schipper Bosch, de parkmanagementorganisatie van IPKW en de huurders die met hun bedrijf op het terrein zitten. Daarnaast is er nauw contact met gemeente en provincie. 
3. Hoe wordt het project georganiseerd en gefinancierd?
   IPKW werkt samen met de verschillende bedrijven op het terrein om duurzamer te worden. Schipper Bosch financiert en investeert als het gaat om herontwikkeling van gebouwen en terrein. Als het gaat om hergebruik van reststromen is een organisatiemodel opgesteld, waarin de huurder bijdraagt aan de verwerking van het afval. Na productie met de grondstoffen die hieruit gehaald worden, koopt IPKW de gemaakte producten terug. Dit model van financiering is toereikend.  
4. Welke voordelen biedt het project? 
   • Verminderde CO₂-uitstoot 
     Bedrijventerreinen verbruiken veel energie en stoten vaak (door aanwezigheid van de maakindustrie) veel CO₂ uit. Door groene energie te gebruiken en bedrijven op een duurzame manier te laten werken, wordt die uitstoot drastisch verminderd. 
   • Aantrekkelijk vestigingsklimaat 
     De monumentale uitstraling, de vastigheid en langetermijnvisie die de eigenaar biedt en het duurzame, circulaire aspect van IPKW maken dat het park aantrekkelijk is voor zowel kleine als grote bedrijven die ook werken aan duurzaamheid.
   • Samenwerkingsprojecten
     IPKW werkt – samen met de gemeente Arnhem, de provincie Gelderland, het bedrijfsleven en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen – aan allerlei innovatieve projecten rondom duurzame energie. De partijen zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden en versterken elkaar op het gebied van financiering, kennis en organisatie. 
5. Wat zijn de belangrijkste lessen?
   De opgave moet niet meteen te groot worden: door klein te beginnen en overzicht te bewaren, kom je verder. Werk daarbij samen met andere partijen, want op die manier is er meer resultaat te bereiken. Daarnaast is het belangrijk om plannen goed door te rekenen; verduurzamingsprojecten zijn kostbaar, maar leveren op de lange termijn veel op.