Gambiahamsterrat
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Nesomyidae |
|---|---|
| Subfamilie | Cricetomyinae |
| Genus | Cricetomys |
| Soort | Cricetomys gambianus |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | 05,-1,5 kg |
| Dieet | Omnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | Tot 14 jaar |
| IUCN-status | "Least concern" |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse D
Bij de gambiahamsterrat zijn in drie risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de gambiahamsterrat in risicoklasse D.
Samenvatting beoordeling van de gambiahamsterrat
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Bij de gambiahamsterrat zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira interrogans en het Nairovirus aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | In deze risicocategorie zijn geen risicofactoren van toepassing. | |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De gambiahamsterrat is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Gambiahamsterratten hebben een dominantiehiërarchie. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Bij de gambiahamsterrat zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira interrogans (Machang’u et al., 2003) en het Nairovirus (Kemp et al., 1974; Steele & Nuttall, 1989) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van de gambiahamsterrat is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De gambiahamsterrat is een omnivoor (Ajayi, 1977a; Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De gambiahamsterrat heeft geen hypsodonte gebitselementen (Lacher et al., 2016; Lazzari et al., 2008). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | De gambiahamsterrat heeft twee pieken in activiteit, beide rond de schemering, en slaat voedsel op in het hol (Duplantier & Granjon, 2013; Ewer, 1967). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V4 | Het dieet van gambiahamsterratten bestaat uit een grote variëteit aan wortelgewassen, vruchten, zaden, mollusken en insecten (Ajayi, 1977a; Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Gambiahamsterratten hebben een home range van gemiddeld 5 ha. Populatiedichtheden kunnen hoog oplopen in optimale omgevingen, waarbij home ranges sterk overlappen (Duplantier & Granjon, 2013; Goodman & Monadjem, 2017). Geurmarkering binnen de subfamilie (Cricetomyinae) komt voor, maar zelden met territoriale doeleinden (Choate, 1972; Ewer, 1967; Freeman & Ophir, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Gambiahamsterratten gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van de jongen (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Bij gevaar vluchten gambiahamsterratten hun hol in (Ewer, 1967; Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | X | Gambiahamsterratten gebruiken zelf gegraven holen (Ajayi, 1977a; Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R5 | Voor gambiahamsterratten zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Gambiahamsterratten leven in een tropisch klimaat (Cooper, 2008; Schultz, 2005). De gemiddelde maandelijkse minimumtemperatuur komt niet onder de 18 °C. In sommige hoger gelegen gebieden kan in het droge seizoen de minimumtemperatuur onder het vriespunt komen en gambiahamsterratten komen tot op een hoogte van 2000 meter voor (Kennerley, 2019). In de warmste maanden ligt de gemiddelde temperatuur rond de 30 °C met maximum temperaturen van boven de 40 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid ligt tussen de 500-1500 mm (Schultz, 2005). De gambiahamsterrat heeft een thermoneutrale zone tussen de 21-34°C (Dzenda et al., 2011). Verder hebben gambiahamsterratten een erg laag vetgehalte, waardoor zij slechter tegen de kou kunnen (Ajayi, 1977b). Gambiahamsterratten zijn aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Er zijn geen aanwijzingen in de wetenschappelijke literatuur gevonden voor het gebruik van zoel-, koel-, of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt niet aannemelijk geacht omdat gambiahamsterratten nachtdieren zijn en een hol gebruiken (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Er zijn geen aanwijzingen in de wetenschappelijke literatuur gevonden voor het gebruik van zoel-, koel-, of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt niet aannemelijk geacht omdat gambiahamsterratten nachtdieren zijn en een hol gebruiken (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Gambiahamsterratten hebben een solitaire leefwijze (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Gambiahamsterratten leven solitair, maar hebben overlap in home ranges (Goodman & Monadjem, 2017). Tijdens het paarseizoen ontstaat er een dominantiehiërarchie tussen de mannetjes, waarbij de voortplanting van andere mannetjes wordt onderdrukt (Ewer, 1967; Freeman & Ophir, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 5 maanden geslachtsrijp. Ze hebben een dracht van 27-42 dagen en hebben een gemiddelde nestgrootte van 3 jongen. Omdat Gambiahamsterratten solitair leven, hebben ze geen grote kans op overbevolking (Goodman & Monadjem, 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Ajayi, S. (1977a). Field observations on the African giant rat Cricetomys gambianus Waterhouse in southern Nigeria. East African Wildlife Journal. 15(3). 191-198.
Ajayi, S. (1977b). Live and carcass weights of giant rat Cricetomys gambianus Waterhouse and domestic rabbit Oryctolagus cuniculus L. East African Wildlife Journal. 15. 223-227.
Choate, T. S. (1972). Behavioural studies on Some Rhodesian Rodents. Zoologica Africana. 7(1). 103-118.
Cooper, R. (2008). Care, husbandry and diseases of the African giant rat (Cricetomys gambianus). Journal of the South African Veterinary Association. 79(2). 62-66.
Duplantier, J.-M. & Granjon, L. (2013). Cricetomys gambianus Gambian Giant Pouched Rat. In D. Happold, Mammals of Africa. Volume III: Rodents, Hares and Rabbits (pp. 159-161). London: Bloomsbury Publishing.
Dzenda, T., Ayo, J., Lakpini, C. & Adelaiye, A. (2011). Diurnal, seasonal and sex variations in rectal temperature of African giant rats (Cricetomys gambianus, Waterhouse). Journal of Thermal Biology. 36(5). 255-263.
Ewer, R. (1967). The Behaviour of the African Giant Rat (Cricetomys gambianus Waterhouse). Zeitschrift fur Tierpsychologie. 24(1). 6-79.
Freeman, A. R. & Ophir, A. G. (2018). Scent-marking behavior of the southern giant pouched rat (Cricetomys ansorgei). Journal of Mammalogy. 99(6). 1430-1435.
Goodman, S. & Monadjem, A. (2017). Family NESOMYIDAE (POUCHED RATS, CLIMBING MICE AND FAT MICE). In D. Wilson, T. Lacher & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World. Vol 7. Rodents II (pp. 156-204). Barcelona: Lynx Edicions.
Kemp, G., Causey, O., Setzer, H. & Moore, D. (1974). Isolation of viruses from wild mammals in West Africa, 1966-1970. Journal of Wildlife Diseases. 279-293.
Kennerley, R. (2019). Cricetomys gambianus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016. Opgehaald van IUCN: doi:10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T112169507A50534302.en
Lacher Jr., T., Murphy, W., Rogan, J., Smith, A. & Upham, N. (2016). Evolution, phylogeny, ecology and conservation of the Clade Glires: Lagomorpha and Rodentia. In D. Wilson, T. Lacher Jr. & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World. Vol. 6. Lagomorphs and Rodents I (pp. 15-28). Barcelona: Lynx Edicions.
Lazzari, V., Charles, C., Tafforeau, P., Vianey-Liaud, M., Aguilar, J., Jaeger, J., Micheaux, J. & Viriot, L. (2008). Mosaic Convergence of Rodent Dentitions. PLoS ONE. 3(1). e3607.
Machang'u, R. S., Mgode, G. F., Asenga, J., Mhamphi, G., Hartskeerl, R. A., Goris, M., Cox, C., Weetjens, B. & Verhagen, R. (2003). Characterisation of Leptospira isolates from captive giant African pouched rats, Cricetomys gambianus. In G. Singleton, L. Hinds, C. Krebs & M. Spratt, Rats, Mice, and People, Rodent Biology and Management (pp. 40-42). Canberra: Australian Centre for International Agricultural Research.
Schultz, J. (2005). The Ecozones of the World. Berlin: Springer Verlag.
Steele, G. & Nuttall, P. (1989). Difference in vector competence of two species of sympatric ticks, Amblyomma variegatum and Rhipicephalus appendiculatus, for Dugbe virus (Nairovirus, Bunyaviridae). Virus Research. 14. 73-84.
