Gestreepte tenrek

Gepubliceerd op:
30 november 2023

Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.

Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.

Algemene informatie

Algemene informatie (Jenkins, 2018; Symonds, 1999)
Familie Tenrecidae
Subfamilie Tenrecinae
Genus Hemicentetes
Soort Hemicentetes semispinosus
Gedomesticeerd Nee
Kruising Nee
Volwassen grootte Kop-romp: 104-176 mm
Gewicht 76-108 g
Dieet Carnivoor
Natuurlijke leefomgeving
  • Verspreiding: Noordelijke en centrale hooglanden van Madagaskar en het oosten van Madagaskar.
  • Habitat: Tropische bossen, open bosland, gedegradeerde landschappen, landbouwgebieden en stedelijke gebieden. Van dicht bij zeeniveau tot 2050 m hoogte.
Levensverwachting 2,2 jaar
IUCN-status “Least Concern”
CITES Niet vermeld

Risicoklasse E

Bij de gestreepte tenrek zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de gestreepte tenrek in risicoklasse E.

Samenvatting beoordeling van de gestreepte tenrek

Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X). 

Gezondheid mens
Risicocategorie Van toepassing Toelichting
Zoönosen ! (signalerend) Bij de gestreepte tenrek is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira kirschneriaangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort de zwartkoptenrek (Hemicentetes nigriceps) is het hoog-risico zoönotische pathogeen Yersinia pestisaangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor.
Letselschade   De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing.

 

Gezondheid en welzijn dier
Risicocategorie Van toepassing Toelichting
Voedselopname X
  • Gestreepte tenreks moeten dagelijks langdurig foerageren.
  • De gestreepte tenrek is volledig afhankelijk van een nauwe bandbreedte aan voedingsmiddelen.
Ruimtegebruik/veiligheid X
  • Gestreepte tenreks gebruiken een afgezonderde nestplaats.
  • Gestreepte tenreks gebruiken uitsluitend zelfgegraven holen. 
Thermoregulatie X De gestreepte tenrek is aangepast aan een tropisch klimaat.
Sociaal gedrag X
  • Gestreepte tenreks hebben een dominantiehiërarchie.
  • Gestreepte tenreks hebben een grote kans op overbevolking.

Beoordeling per risicofactor

Risico's voor de mens

Zoönosen
Risicofactor Van toepassing Toelichting
LG1 ! (signalerend) Bij de gestreepte tenrek is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira kirschneri aangetoond (Dietrich et al., 2014) en bij de sympatrische en aanverwante soort de zwartkoptenrek (Hemicentetes nigriceps) is het hoog-risico zoönotische pathogeen Yersinia pestis aangetoond (Duplantier et al., 2005; Goodman et al., 2000). Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor.

 

Letselschade
Risicofactor Van toepassing Toelichting
LG2   Op basis van de grootte en morfologie van de gestreepte tenrek is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.

Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid

Voedselopname
Risicofactor Van toepassing Toelichting
V1   De gestreepte tenrek is een carnivoor (Marshall & Eisenberg, 1996). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
V2   De gestreepte tenrek heeft geen hypsodonte gebitselementen (Renvoisé & Michon, 2014). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
V3 X Gestreepte tenreks eten voornamelijk regenwormen en andere zachte invertebraten. De kleine, wijd verspreide prooidieren, die vaak uit het substraat moeten worden opgegraven, maken langdurig foerageren noodzakelijk (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing.
V4 X Het dieet van gestreepte tenreks bestaat voornamelijk uit regenwormen, maar ook uit andere zachte invertebraten. (Marshall & Eisenberg, 1996). Gestreepte tenreks hebben kleinere tanden dan andere tenrek genera en zijn morfologisch aangepast aan het eten van zachte invertebraten in de grond (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing.

 

Ruimtegebrek/veiligheid
Risicofactor Van toepassing Toelichting
R1   Gestreepte tenreks leven solitair of in familiegroepen. Familiegroepen van gestreepte tenreks hebben een home range van c.0,4 ha. Gestreepte tenreks vertonen markeergedrag, maar het is onbekend of het territoriale doeleinden heeft (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Gestreepte tenreks hebben een kleine home range. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
R2 X Gestreepte tenreks gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen en als rustplaats (Eisenberg & Gould, 1970, Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing.
R3   De gestreepte tenrek vlucht richting een lage verstopplek bij tekenen van gevaar. Als vluchten niet voldoende is, stelt de gestreepte tenrek zich defensief op door de stekels rechtop te zetten en met de puntige uiteinden richting het gevaar te rennen (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
R4 X Gestreepte tenreks gebruiken uitsluitend zelf-gegraven holen. Ze hebben goed ontwikkelde klauwen aan hun brede voorpoten waarmee ze goed kunnen graven (Eisenberg & Gould, 1970). Deze risicofactor is daarom van toepassing.
R5   Voor gestreepte tenreks zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Eisenberg & Gould, 1970). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.

 

Thermoregulatie
Risicofactor Van toepassing Toelichting
T1 X Gestreepte tenreks leven in een tropisch klimaat (Jenkins, 2018; Schultz, 2005). De gemiddelde minimumtemperatuur in het tropische deel en tropisch gebergte tot 2050 m hoogte van het leefgebied van gestreepte tenreks (Madagaskar) is 18 °C (met een uiterste minimumtemperatuur van 0 °C). De gemiddelde maximumtemperatuur is 30 °C (met een uiterste maximumtemperatuur van 40 °C). De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid varieert van 500-1500 mm in gebieden met een regenseizoen in de zomer tot 2000-4000 mm intropisch regenwoudgebieden met jaarrond regen. De luchtvochtigheid is 90-100% (Schultz, 2005). De gestreepte tenrek is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing.
T2   Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het gebruik van zoel-, koel- of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht omdat gestreepte tenreks gebruik maken van een hol (Eisenberg & Gould, 1970). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
T3   Gestreepte tenreks gaan in torpor, afhankelijk van de buitentemperatuur, maar houden geen obligate winterslaap (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.

 

Sociaal gedrag
Risicofactor Van toepassing Toelichting
S1   Gestreepte tenreks hebben een polygame leefwijze (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing.
 
S2 X Gestreepte tenreks leven in complexe familiegroepen van tot wel 20 individuen uit 3 generaties (Jenkins, 2018; Stephenson, 2003). Zulke familiegroepen zijn gestructureerd door een dominantiehiërarchie, al is de exacte structuur in gestreepte tenreks niet beschreven in de wetenschappelijke literatuur. Deze risicofactor is daarom van toepassing.
S3 X Vrouwtjes zijn geslachtsrijp vanaf 35-40 dagen en kunnen meerdere keren per jaar werpen. Vrouwtjes zijn 57-63 dagen drachtig en krijgen per worp 2-11 jongen. Gestreepte tenreks kunnen zich jaarrond voortplanten onder een ideale omgevingstemperatuur en voedselbeschikbaarheid (Eisenberg & Gould, 1970; Eisenberg & Gould, 1984; Jenkins, 2018). Gestreepte tenreks hebben een grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom van toepassing.

Verwijzingen

Dietrich, M., Wilkinson, D. A., Soarimalala, V., Goodman, S. M., Dellagi, K. & Tortosa, P. (2014). Diversification of an emerging pathogen in a biodiversity hotspot: Leptospira in endemic small mammals of Madagascar. Molecular ecology. 23(11). 2783-2796.

Duplantier, J. M., Duchemin, J. B., Chanteau, S. & Carniel, E. (2005). From the recent lessons of the Malagasy foci towards a global understanding of the factors involved in plague reemergence. Veterinary Research. 36(3). 437-453.

Eisenberg, J. & Gould, E. (1970). The Tenrecs: a study in mammalian behavior and evolution. Washington: Smithsonian Institution Press. 

Eisenberg, J. F. & Gould, E. (1984). The insectivores. In A. Jolly, P. Oberle & R. Albignac, Key environments: Madagascar (pp. 155-165). Exeter: A. Wheaton & Co ltd.

Goodman, S. M., Rakotondravony, D., Soarimalala, V., Duchemin, J. B. & Duplantier, J. M. (2000). Syntopic occurrence of Hemicentetes semispinosus and H. nigriceps (Lipotyphla: Tenrecidae) on the central highlands of Madagascar. Mammalia. 64(1). 113-116.

Jenkins, P. D. (2018). Family Tenrecidae. In D. E. Wilson & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world (Vol. 8, pp. 48 - 71). Barcelona: Lynx Edicions.

Marshall, C. D. & Eisenberg, J. F. (1996). Hemicentetes semispinosus. Mammalian Species. 541. 1-4.

Renvoisé, E. & Michon, F. (2014). An Evo-Devo perspective on ever-growing teeth in mammals and dental stem cell maintenance. Frontiers in physiology. 5. 324.

Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, The Ecological Divisions of the Geosphere (2 ed.). Berlin: Springer.

Stephenson, P. J. (2003). Hemicentetes, Streaked Tenrecs. In S. M. Goodman & J. P. Benstead, The Natural History of Madagascar (pp. 1281-1283). Chicago & London: University of Chicago Press.

Symonds, M. R. (1999). Life histories of the Insectivora: the role of phylogeny, metabolism and sex differences. Journal of Zoology. 249(3). 315-337.

Bent u tevreden over deze pagina?