Kameel
Dit dier staat op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Camelidae |
|---|---|
| Subfamilie | - |
| Genus | Camelus |
| Soort | Camelus bactrianus |
| Gedomesticeerd |
Gedomesticeerde kameel: ja, De gedomesticeerde kameel (Camelus bactrianus) is verwant aan, maar stamt niet af van de wilde kameel (C. bactrianus ferus). Archeologisch onderzoek toont aan dat de kameel ongeveer 5.000-6.000 jaar geleden in Mongolië en China werd gedomesticeerd, van een nu uitgestorven vorm van de kameel. Tegen het 3e millennium voor Christus was de kameel verspreid over een groot deel van Centraal-Azië. Een recente genoomstudie van wilde en gedomesticeerde individuen Jirimutu, et al., 2012 suggereerde dat een kenmerk dat tijdens het domesticatieproces is geselecteerd, een verbeterde reuk is. Wilde kameel: nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | 450-500 kg |
| Dieet | Herbivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | Ca. 35 jaar |
| IUCN-status | “Critically endangered” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse F
Gedomesticeerde kamelen: Kamelen zijn in staat ernstige letselschade te veroorzaken bij de mens. Daarnaast zijn in drie risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Om deze redenen valt de gedomesticeerde kameel onder risicoklasse F.
Wilde kamelen: Kamelen zijn in staat ernstige letselschade te veroorzaken bij de mens. Daarnaast zijn in drie risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Om deze redenen valt de wilde kameel onder risicoklasse F.
Samenvatting beoordeling van de gedomesticeerde kameel en de wilde kameel
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | ! (signalerend) | Bij de kameel zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus, Brucella spp. en Mycobacterium bovis aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | XF | XF | Bij kamelen is er gevaar op zeer ernstig letsel bij de mens, waardoor de kameel direct onder risicoklasse F valt. |
| Risicocategorie | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Voedselopname | ! (signalerend) | ! (signalerend) |
|
| Ruimtegebruik/veiligheid | In deze risicocategorie zijn geen risicofactoren van toepassing. | ||
| Thermoregulatie | X | X | De kameel is aangepast aan een droog klimaat met koude periodes. |
| Sociaal gedrag | X | X | Kamelen hebben een despotische dominantiehiërarchie. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Fok | Wildvang | Toelichting |
|---|---|---|---|
| LG1 | 0 | ! (signalerend) | Bij de kameel zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus (Liu, et al., 2016), Brucella spp. (Radwan et al., 1992) en Mycobacterium bovis (Cousins, 2001) aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| LG2 | XF | XF |
De kameel weegt 450-500 kg (Franklin, 2011). Kamelen vertonen tijdens het paarseizoen agressief gedrag naar elkaar, waarbij zij schoppen, bijten en spugen (Franklin, 2011; Kain & Arya, 2015). Dit gedrag vertonen zij ook richting mensen, waarbij het gezicht en de nek vaak worden aangevallen en ernstig letsel kunnen veroorzaken (Kain & Arya, 2015). Gezien de grootte, morfologie en het gedrag van kamelen kunnen ze zeer ernstig letsel bij de mens veroorzaken, waardoor de kameel direct onder risicoklasse F valt. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| V1 | De kameel is een mixed feeder (Feranec, 2003). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| V2 | X | X | De kameel heeft hypsodonte kiezen (Mendoza & Palmqvist, 2007). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V3 | X | X | Kamelen leven in woestijngebieden, waar voedsel en water beperkt beschikbaar zijn (Mengli et al., 2006), en moeten derhalve geregeld grote afstanden van 50-100 km afleggen om voedsel en water te bereiken (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van kamelen bestaat uit verschillende kruidachtige en struikachtige planten (Abaturov et al., 2016; Mengli et al., 2006). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| R1 | Kamelen hebben een home range van meer dan 12.000 km2 (Kaczensky et al., 2014). Er is geen sprake van exclusieve home ranges (Kaczensky et al., 2014). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| R2 | Kamelen gebruiken geen afgezonderde nestplaats (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| R3 | Wilde kamelen zijn erg schuw en vluchten voor geluiden en bewegingen op meer dan een kilometer afstand (Kaczensky et al., 2014; Tulgat & Schaller, 1992). Kamelen zijn stevig gebouwd (Franklin, 2011), waardoor letsel bij vluchtreacties onwaarschijnlijk zijn. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| R4 | Kamelen gebruiken geen holen of kuilen (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| R5 | Voor kamelen zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| T1 | X | X |
Kamelen leven in een droog klimaat met koude periodes (Hare, 2008; Schultz, The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere, 2005). De gemiddelde minimum temperatuur ligt tenminste 1 maand onder het vriespunt. De gemiddelde temperatuur in de warmste maand ligt maximaal drie maanden boven de 20 °C met maandelijkse maximumtemperaturen van 30 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid ligt onder de 400 mm (Schultz, 2005). De kameel kan in noordelijke klimaten last krijgen van frostbite in de oren (Agnew, 2018). De kameel is aangepast aan een droog klimaat met koude periodes. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat kamelen gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| T3 | Kamelen zijn jaarrond actief (Franklin, 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Gedomesticeerd | Wild | Toelichting |
|---|---|---|---|
| S1 | Kamelen hebben een polygame leefwijze (Franklin, 2011; Wemmer & Murtaugh, 1980). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | ||
| S2 | X | X | Kamelen leven in kuddes van vier tot zeven kamelen (Franklin, 2011; Tulgat & Schaller, 1992). Rond paringstijd vormen mannetjes harems en worden jonge mannetjes uit de groep verdreven (Franklin, 2011). Er is sprake van een despotische dominantiehiërarchie. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 4 jaar oud geslachtsrijp (Wemmer & Murtaugh, 1980) en krijgen één worp per 2-3 jaar (Franklin, 2011). Vrouwtjes zijn tussen de 390-430 dagen drachtig en krijgen per worp één jong (Franklin, 2011). Kamelen hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Abaturov, B., Kazmin, V., & Kolesnikov, M. (2016). Nutrition of Bison (Bison bison), Camels (Сamelus bactrianus), and Horses (Equus caballus) from Their Joint Grazing on an Isolated Steppe Pasture. Biology Bulletin, 43(8), 918-925.
Agnew, D. (2018). Camelidae. In K. Terio, D. McAloose, & J. St. Leger, Pathology of Wildlife and Zoo Animals (pp. 185-205). Academic Press. doi:10.1016/B978-0-12-805306-5.00007-9
Cousins, D. (2001). Mycobacterium bovis Infection and Control. Rev. sci. tech. Off. int. Epiz., 20(1), 7185.
Feranec, R. (2003). Stable isotopes, hypsodonty, and the paleodiet of Hemiauchenia (Mammalia: Camelidae): a morphological specialization creating ecological generalization. Paleobiology, 29(2), 230-242.
Franklin, W. (2011). Family Camelidae (Camels). In D. Wilson, & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World, vol. 2: Hoofed Mammals (pp. 48-71). Barcelona: Lynx Edicions.
Hare, J. (2008). Bactrian Camel. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T63543A12689285.en
Ji R, Cui P, Ding F, Geng J, Gao H, Zhang H, Yu J, Hu S, and Meng H. 2009. Monophyletic origin of domestic bactrian camel (Camelus bactrianus) and its evolutionary relationship with the extant wild camel (Camelus bactrianus ferus). Animal Genetics 40(4):377-382.
Jirimutu, Wang Z, Ding G, Chen G, Sun Y, Sun Z, Zhang H, Wang L, Hasi S et al. (The Bactrian Camels Genome Sequencing and Analysis Consortium) 2012. Genome sequences of wild and domestic bactrian camels. Nature Communications 3:1202.
Kaczensky, P., Adiya, Y., von Wehrden, H.Mijiddorj, B., Walzer, C., Güthlin, D., . . . Reading, R. (2014). Space and habitat use by wild Bactrian camels in the Transaltai Gobi of Southern Mongolia. Biological Conservation, 169, 311-318. doi:10.1016/j.biocon.2013.11.033
Kain, R., & Arya, S. (2015). Camel bite: An uncommon mode of maxillofacial injury, its mechanism and fatality: Case series and review of literature. National Journal of Maxillofacial Surgery, 6(2), 172175. doi:10.4103/0975-5950.183868
Liu, Y., Zhang, H.-P., Zhang, S.-F., Wang, J.-X., Zhou, H.-N., Zhang, F., . . . Hu, R.-L. (2016). Rabies Outbreaks and Vaccination in Domestic Camels and Cattle in Northwest China. PLoS Neglected Tropical Diseases, 10(9). doi:10.1371/journal.pntd.0004890
Mendoza, M., & Palmqvist, P. (2007). Hypsodonty in ungulates: an adaptation for grass consumption or for foraging in open habitat? Journal of Zoology, 134-142. doi:10.1111/j.14697998.2007.00365.x
Mengli, Z., Willms, W., Guodong, H., & Ye, J. (2006). Bactrian Camel Foraging Behaviour in a Haloxylon ammodendron (C.A. Mey) Desert of Inner Mongolia. Applied Animal Behaviour Science, 99, 330343.
Radwan, A., Bekairi, S., & Prasad, P. (1992). Serological and Bacteriological Study of Brucellosis in Camels in Central Saudi Arabia. Rev. sa. tech. Off. int. Epiz., 11(3), 837-844.
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere. Aachen, Germany: Springer.
Tulgat, R., & Schaller, G. (1992). Status and Distribution of Wild Bactrian Camels Camelus bactrianus ferus. Biological Conservation, 62, 11-19.
Wemmer, C., & Murtaugh, J. (1980). Olfactory Aspects of Rutting Behavior in the Bactrian Camel (Camelus bactrianus ferus). In D. Müller-Schwarze, & R. Silverstein, Chemical Signals (pp. 107124). Boston, MA: Springer. doi:10.1007/978-1-4684-1027-3_8
Wilson, D., & Reeder, D. (2005). Mammal species of the world. A taxonomic and geographic reference (3rd ed). Opgehaald van Mammal species of the world: https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/
