Kleine egeltenrek
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Tenrecidae |
|---|---|
| Subfamilie | Tenrecinae |
| Genus | Echinops |
| Soort | Echinops telfairi |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | 50-95 g |
| Dieet | Carnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 7,7 jaar gevangenschap |
| IUCN-status | “Least Concern” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse D
Bij de kleine egeltenrek zijn in drie risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de kleine egeltenrek in risicoklasse D.
Samenvatting beoordeling van de kleine egeltenrek
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij de sympatrische en aanverwante soorten binnen dezelfde subfamilie (Tenrecinae) de gewone tenrek (Tenrec ecaudatus) en de grote egeltenrek (Setifer setosus) zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira interrogans en Yersinia pestis aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X | Kleine egeltenreks moeten dagelijks langdurig foerageren. |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De kleine egeltenrek is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | In deze risicocategorie zijn geen risicofactoren van toepassing. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij de sympatrische en aanverwante soorten binnen dezelfde subfamilie (Tenrecinae) de gewone tenrek (Tenrec ecaudatus) en de grote egeltenrek (Setifer setosus) zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira interrogans (Desvars et al., 2012; Sigaud et al., 2009) en Yersinia pestis (Duplantier et al., 2001; Migliani et al., 2001; Richard et al., 2015) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte en morfologie van de kleine egeltenrek is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De kleine egeltenrek is een carnivoor (Peveling et al., 2003). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De kleine egeltenrek heeft geen hypsodonte gebitselementen (Renvoisé & Michon, 2014). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
|
| V3 | X | Kleine egeltenreks eten voornamelijk invertebraten en kleine vertebraten. De kleine, wijd verspreide prooidieren, die vaak uit het substraat moeten worden opgegraven, maken langdurig foerageren noodzakelijk (Gould & Eisenberg, 1966; Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van de kleine egeltenrek bestaat uit geleedpotigen (vooral termieten, kevers, krekels, insectenlarven, duizendpoten en miljoenpoten) en hagedissen (Peveling et al., 2003). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de home range grootte van de kleine egeltenrek. De home range van de aanverwante en sympatrische grote egeltenrek (Setifer setosus) is 6,7-13,7 ha groot en overlapt zowel binnen als tussen beide geslachten (Levesque et al., 2012). Kleine egeltenreks doen aan geurmarkering, maar er is geen indicatie dat het territoriale doeleinden heeft (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Kleine egeltenreks gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen en als rustplaats (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | De kleine egeltenrek vlucht richting een lage verstopplek bij tekenen van gevaar. Als vluchten niet voldoende is, stelt de kleine egeltenrek zich defensief op door de stekels rechtop te zetten en zich op te rollen (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | Kleine egeltenreks gebruiken geen zelf-gegraven holen, maar wel natuurlijke holen zoals boomholtes (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | X | Kleine egeltenreks leven semi-arboreaal (Gould & Eisenberg, 1966; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Kleine egeltenreks leven in een tropisch klimaat (Eisenberg & Gould, 1970; Jenkins, 2018; Schultz, 2005). De gemiddelde minimumtemperatuur in het tropische deel van het leefgebied van kleine egeltenreks (Madagaskar) is 18 °C (met een uiterste minimumtemperatuur van 10 °C). De gemiddelde maximumtemperatuur is 30 °C (met een uiterste maximumtemperatuur van 40 °C). De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid is 500-1500 mm en de luchtvochtigheid is 90-100% (Schultz, 2005). Kleine egeltenreks kunnen geen temperaturen boven 37°C en onder 10 °C doorstaan (Scholl, 1974). De kleine egeltenrek is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing |
| T2 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het gebruik van zoel-, koel- of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht omdat kleine egeltenreks nachtdieren zijn (Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Kleine egeltenreks gaan in torpor, afhankelijk van de buitentemperatuur, maar houden geen obligate winterslaap (Dausmann et al., 2020; Eisenberg & Gould, 1970; Lovegrove & Génin, 2008). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Kleine egeltenreks hebben een polygame leefwijze (Eisenberg & Gould, 1970). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | Kleine egeltenreks leven solitair, maar kunnen soortgenoten tijdelijk tolereren tijdens de wintertorpor. Mannetjes reageren agonistisch naar elkaar. Er is geen sprake van een dominantiehiërarchie (Eisenberg & Gould, 1970; Gould & Eisenberg, 1966; Jenkins, 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S3 | Vrouwtjes zijn geslachtsrijp vanaf één jaar en kunnen eens per jaar werpen. Vrouwtjes zijn 50-79 dagen drachtig en krijgen per worp gemiddeld 3-5 (max. 1-10) jongen. Kleine egeltenreks hebben een paarseizoen van oktober t/m april, afhankelijk van wanneer ze uit torpor komen (rond oktober) (Jenkins, 2018; Künzle, 1998; Thompson et al., 2017). Kleine egeltenreks hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Dausmann, K. H., Levesque, D. L., Wein, J. & Nowack, J. (2020). Ambient Temperature Cycles Affect Daily Torpor and Hibernation Patterns in Malagasy Tenrecs. Front Physiol. 11(522). 1-14.
Desvars, A., Naze, F., Benneveau, A., Cardinale, E. & Michault, A. (2013). Endemicity of leptospirosis in domestic and wild animal species from Reunion Island (Indian Ocean). Epidemiology & Infection. 141(6). 1154-1165.
Duplantier, J. M., Duchemin, J. B., Ratsitorahina, M., Rahalison, L. & Chanteau, S. (2001). Résurgence de la peste dans le district d’Ikongo à Madagascar en 1998. Bull Soc Pathol Exot. 94(2). 119-122.
Eisenberg, J. & Gould, E. (1970). The Tenrecs: a study in mammalian behavior and evolution. Washington: Smithsonian Insitution Press.
Gould, E. & Eisenberg, J. F. (1966). Notes on the biology of the Tenrecidae. Journal of Mammalogy. 47(4). 660-686.
Harrison, T. M. & Harrison, S. H. (2017). Evaluation of husbandry and mortality in lesser hedgehog tenrecs (Echinops telfairi). Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 48(2). 440-445.
Jenkins, P. D. (2018). Family Tenrecidae. In D. E. Wilson & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world (Vol. 8, pp. 48 - 71). Barcelona: Lynx Edicions.
Künzle, H. (1998). Care and breeding of the Madagascan hedgehog tenrec, Echinops telfairi, under laboratory conditions. Der Tierschutzbeauftragte. 1(98). 5-12.
Levesque, D. L., Rakotondravony, D., & Lovegrove, B. G. (2012). Home range and shelter site selection in the greater hedgehog tenrec in the dry deciduous forest of Western Madagascar. Journal of Zoology. 287(3). 161-168.
Lovegrove, B. G. & Génin, F. (2008). Torpor and hibernation in a basal placental mammal, the Lesser Hedgehog Tenrec Echinops telfairi. J Comp Physiol B. 178(6). 691-698.
Migliani, R., Ratsitorahina, M., Rahalison, L., Rakotoarivony, I., Duchemin, J. B., Duplantier, J. M., Rakotonomenjanahary, J. & Chanteau, S. (2001). Résurgence de la peste dans le District d'Ikongo à Madagascar en 1998. Bull Soc Pathol Exot. 94(2). 115-118.
Peveling, R., McWilliam, A. N., Nagel, P., Rasolomanana, H., Rakotomianina, L., Ravoninjatovo, A., Dewhurst, C. F., Gibson, G., Rafanomezana, S. & Tingle, C. C. D. (2003). Impact of locust control on harvester termites and endemic vertebrate predators in Madagascar. Journal of Applied Ecology. 40(4). 729-741.
Renvoisé, E. & Michon, F. (2014). An Evo-Devo perspective on ever-growing teeth in mammals and dental stem cell maintenance. Frontiers in Physiology. 5. 324.
Richard, V., Riehm, J. M., Herindrainy, P., Soanandrasana, R., Ratsitoharina, M., Rakotomanana, F., Andrianalimanana, S., Scholz, H. C. & Rajerison, M. (2015). Pneumonic plague outbreak, northern Madagascar, 2011. Emerging Infectious Diseases. 21(1). 8.
Scholl, P. (1974). Temperaturregulation beim madegassischen Igeltanrek Echinops telfairi (Martin, 1838). Journal of Comparative Physiology. 89(2). 175-195.
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, The Ecological Divisions of the Geosphere (2 ed.). Berlin: Springer.
Sigaud, M., Caceres, S., Picard, M., Desvars, A. & Michault, A. (2009). Le tanrec (Tenrec ecaudatus): réservoir animal de leptospires? Bulletin de la Société de pathologie exotique. 102(1). 19.
Thompson, K. A., Agnew, D., Nofs, S. A. & Harrison, T. M. (2017). Obstetrical and postpartum complications in lesser Madagascar hedgehog tenrecs (Echinops telfairi): Four cases. Journal of Zoo and Wildlife Medicine. 48(2). 446-452.
