Mentawai eekhoorn
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Sciuridae |
|---|---|
| Subfamilie | Callosciurinae |
| Genus | Callosciurus |
| Soort | Callosciurus melanogaster |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | c.292,3 g |
| Dieet | Omnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 5 jaar wild, 10-20 jaar gevangenschap. |
| IUCN-status | "Least concern" |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse E
Bij de Mentawai eekhoorn zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de Mentawai eekhoorn in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de mentawai eekhoorn
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Er is op diersoortniveau geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij meerdere sympatrische en aanverwante soorten zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira spp. en VSBV-1 aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X | Mentawai eekhoorns moeten dagelijks langdurig foerageren. |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De Mentawai eekhoorn is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Mentawai eekhoorns hebben een lineaire dominantiehiërarchie. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Er is op diersoortniveau geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij meerdere sympatrische en aanverwante soorten zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira spp. (Suut et al., 2018; Thayaparan et al., 2013) en VSBV-1 (Hoffmann et al., 2015; Schlottau et al., 2017ab; Tappe et al., 2017) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van de Mentawai eekhoorn is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Koprowski et al., 2016). Deze risicocategorie is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De Mentawai eekhoorn is een omnivoor (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De Mentawai heeft geen hypsodonte gebitselementen (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | X | De Mentawai eekhoorn is dagactief met piekmomenten in activiteit in de ochtend en avond. De middagdip is essentieel voor de spijsvertering doordat na het foerageren in de ochtend de maximale capaciteit van het spijsverteringskanaal is behaald (Koprowski et al., 2016). De actieve tijd van boomeekhoorns uit de subfamilie Callosciurinae wordt voornamelijk besteed aan foerageren (53,9 +/- 9,2 %) (Bertolino et al., 2004). Het is onbekend of de Mentawai eekhoorn meer scatterhoarder of larderhoarder is, maar verwante soorten binnen de subfamilie Callosciurinae met overeenkomsten in gedrag en ecologie zijn scatterhoarders (Hafidzi, 1998; Kobayashi et al., 2019; Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van de Mentawai eekhoorn bestaat voornamelijk uit fruit en arthropoden, maar eet ook schors en jonge bladeren (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de home range grootte van de Mentawai eekhoorn. De Mentawai eekhoorn heeft overlappende home ranges (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Mentawai eekhoorns gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen en als nachtrustplaats (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | De Mentawai eekhoorn is door zijn arboreale levensstijl erg behendig en vlucht doelgericht naar hoge schuilplekken (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | Mentawai eekhoorns gebruiken geen holen of kuilen (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | X | Mentawai eekhoorns leven arboreaal (Koprowski et al., 2016; Payne et al., 1985). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Mentawai eekhoorns leven in een tropisch klimaat (Koprowski et al., 2016; Schultz, 2005). De gemiddelde minimumtemperatuur in de tropische bossen van Zuidoost-Azië waar Mentawai eekhoorns voorkomen is 20 °C (met een uiterste minimumtemperatuur van 17 °C) en de gemiddelde maximumtemperatuur is 26 °C (met een uiterste maximumtemperatuur van 40 °C). De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid is 4000 mm en de gemiddelde luchtvochtigheid is 85% (Schultz, 2005). De Mentawai eekhoorn is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat Mentawai eekhoorns gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Koprowski et al., 2016). Bovendien leven Mentawai eekhoorns in een gebied met weinig temperatuurfluctuaties gedurende de dag en het jaar. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Mentawai eekhoorns zijn jaarrond actief (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de leefwijze van de Mentawai eekhoorn. Verwante soorten in de subfamilie (Callosciurinae) zijn promiscue en solitair (Koprowski et al., 2016; Tamura et al., 2018). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de dominantiehiërarchie van de Mentawai eekhoorn. Verwante soorten in de subfamilie (Callosciurinae) leven solitair en hebben vaak overlappende home ranges. Bij deze soorten is er sprake van een lineaire dominantiehiërarchie, die het meest prominent aanwezig is tijdens het paarseizoen (Farentinos, 1972; Koprowski et al., 2016; Tamura et al., 1988). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de voortplanting van Mentawai eekhoorns. Verwante soorten in de subfamilie (Callosciurinae) zijn binnen het eerste levensjaar geslachtsrijp en kunnen 2-3 keer per jaar werpen. Vrouwtjes zijn 39-44 dagen drachtig en krijgen per worp 1-2 jongen. Ze planten zich jaarrond voort. Mentawai eekhoorns hebben geen grote kans op overbevolking (Koprowski et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Bertolino, S., Mazzoglio, P. J., Vaiana, M. & Currado, I. (2004). Activity budget and foraging behaviour of introduced Callosciurus finlaysonii (Rodentia, Sciuridae) in Italy. Journal of Mammalogy. 85(2). 254-259.
Farentinos, R. C. (1972). Social dominance and mating activity in the tassel-eared squirrel (Sciurus aberti ferreus). Anim. Behav. 20. 316-326.
Hafidzi, M. N. (1998). Plantain squirrel Callosciurus notatus in a plantation habitat. Pertanika J. Trop. Agric. Sci. 21(1). 23-28.
Hoffmann, B., Tappe, D., Höper, D., Herden, C., Boldt, A., Mawrin, C., Niederstraßer, O., Müller, T., Jenckel, M., van der Grinten, E., Lutter, C., Abendroth, B., Teifke, J. P., Cadar, D., Schmidt-Chanasit, J., Ulrich, R. G. & Beer, M. (2015). A Variegated Squirrel Bornavirus Associated with Fatal Human Encephalitis. N Engl J Med. 373. 154-162.
Kobayashi, S., Placksanoi, J., Taksin, A., Aryuthaka, C., Denda, T. & Izawa, M. (2019). Resource use among sympatric Callosciurus spp. (Sciuridae) in tropical seasonal forests during the dry season in northeastern Thailand. Mammal Study. 44(1). 23-32.
Koprowski, J. L., Goldstein, E. A., Bennett, K. R. & Pereira Mendes, C. (2016). Family Sciuridae (Squirrels). In D. E. Wilson, T. E. Lacher Jr. & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world. 6. Lagomorphs and Rodents I (pp. 648-837). Barcelona: Lynx Edicions.
Lee, B. (2016). Callosciurus melanogaster. The IUCN Red List of Threatened Species 2016. Opgehaald van IUCN: https://www.iucnredlist.org/species/3598/22254282.
Payne, J., Francis, C.M. & Phillipps, K. (1985). A field guide to the mammals of Borneo. Malaysia: The Sabah Society and WWF Malaysia, Kota Kinabalu and Kuala Lumpur.
Schlottau, K., Jenckel, M., van den Brand, J., Fast, C., Herden, C., Höper, D., ... & Hoffmann, B. (2017). Variegated squirrel bornavirus 1 in squirrels, Germany and the Netherlands. Emerging infectious diseases, 23(3), 477-481.
Schlottau, K., Hoffmann, B., Homeier-Bachmann, T., Fast, C., Ulrich, R. G., Beer, M. & Hoffmann, D. (2017b). Multiple detection of zoonotic variegated squirrel bornavirus 1 RNA in different squirrel species suggests a possible unknown origin for the virus. Arch Virol. 162. 2747–2754.
Schultz, J. (2005). The Ecozones of the World: The Ecological Divisions of the Geosphere (2nd ed.). Stuttgart: Springer.
Suut, L., Azim Mazlan, M. N., Arif, M. T., Katip, T., Nor Aliza, A. R. & Haironi, Y. (2018). Serovar diversity of Leptospira sp. infecting wild rodents in Sarawak, Malaysia. Tropical Biomedicine. 35(1). 252-258.
Tamura, N., Hayashi, F. & Miyashita, K. (1988). Dominance hierarchy and mating behaviour of the Formosan squirrel, Callosciurus erythraeus thaiwanensis. Journal of Mammalogy. 69(2). 320-331.
Tamura, N., Boonkhaw, P., Prayoon, U., Kachanasaka, B. & Hayashi, F. (2018). Mating calls are a sensitive indicator of phylogenetic relationships in tropical tree squirrels (Callosciurus spp.). Mammalian Biology. 93. 198-206.
Tappe, D., Schmidt-Chanasit, J., Reusken, C. B. E. M., Beer, M. & Hoffmann, B. (2017). Variegated Squirrel Bornavirus 1 in Squirrels, Germany and the Netherlands. Emerging Infectious Diseases. 23(3). 477-481.
Thayaparan, S., Robertson, I., Amraan, F., Su’ut, L. & Abdullah, M.T. (2013). Serological Prevalence of Leptospiral Infection in Wildlife in Sarawak, Malaysia. Borneo J. Resour. Sci. Tech. 2(2). 79-82.
