Rolstaartbeer
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Procyonidae |
|---|---|
| Subfamilie | - |
| Genus | Potos |
| Soort | Potos flavus |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | 1,4-4,5 kg |
| Dieet | Frugivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 20-40 jaar |
| IUCN-status | "Least concern" |
| CITES | Bijlage C (Honduras) |
Risicoklasse E
Bij de rolstaartbeer zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de rolstaartbeer in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de rolstaartbeer
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Bij de rolstaartbeer zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus en Leptospira spp. aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X | Rolstaartberen moeten langdurig foerageren. |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De rolstaartbeer is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Rolstaartberen hebben een dominantiehiërarchie. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Bij de rolstaartbeer zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus (Dell’Armelina, 2020; Vargas-Linares, 2014) en Leptospira spp. (Lilenbaum et al., 2002) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van rolstaartberen (Kays, 2009) is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De rolstaartbeer is voornamelijk frugivoor (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De rolstaartbeer heeft geen hypsodonte gebitselementen (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | X | Rolstaartberen foerageren in bomen en zijn actief van zonsondergang tot zonsopgang. Het dieet van rolstaartberen bestaat voornamelijk uit fruit. Daarnaast eten zij in het droge seizoen, bij afwezigheid van rijp fruit, insecten en bladeren (Kays, 2009). Rolstaartberen hebben een hoge passeersnelheid van 2,5 uur (Lambert et al., 2014), waardoor frequent foerageren noodzakelijk is. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van rolstaartberen bestaat uit fruit van 78 soorten planten, nectar, bladeren en mieren (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | X | Rolstaartberen hebben een home range van 10-50 ha (Kays, 2009). Rolstaartberen leven in groepen. Homeranges van individuen overlappen binnen dezelfde groep, maar overlappen niet tussen verschillende groepen. Rolstaartberen verdedigen hun territorium en gebruiken geurmarkering (Kays & Gittleman, 1995; Kays & Gittleman, 2001). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R2 | X | Rolstaarberen gebruiken een afgezonderde nestplaats als dagrustplaats (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over een sterke, blindelingse vluchtreactie, maar het bestaan hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht gezien zij ’s nachts actief zijn en te groot zijn voor predatoren die tegelijkertijd actief zijn (Kays & Gittleman, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | Rolstaartberen gebruiken holen in bomen of maken hun nest in bomen (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | X | Rolstaartberen leven arboreaal (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Rolstaartberen leven in een tropisch klimaat (Ford & Hoffmann, 1988; Helgen et al., 2016; Schultz, 2005). De gemiddelde maandelijkse temperatuur komt niet onder de 18 °C. In sommige hoger gelegen gebieden kan in het droge seizoen de minimumtemperatuur onder het vriespunt komen en rolstaartberen komen tot op een hoogte van 2500 meter voor (Helgen et al., 2016; Schultz, 2005). In de warmste maanden ligt de gemiddelde temperatuur rond de 30 °C met maximumtemperaturen van boven de 40 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid varieert van 500-1500 mm in gebieden met een regenseizoen in de zomer tot 2000-4000 mm in tropisch regenwoudgebieden met jaarrond regen. Het tropisch regenwoud heeft een zeer hoge luchtvochtigheid van 90-100% (Schultz, 2005). De rolstaartbeer is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat rolstaartberen gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Ford & Hoffmann, 1988; Kays, 2009). Bovendien zijn rolstaartberen nachtdieren (Ford & Hoffmann, 1988). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Rolstaartberen zijn jaarrond actief (Ford & Hoffmann, 1988). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Rolstaartberen hebben een polygame leefwijze (Kays & Gittleman, 2001; Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Rolstaartberen leven vaak in groepen bestaande uit twee mannetjes, een vrouwtje, een jongvolwassen dier en een jong van de laatste worp (Kays, 2009). Er is sprake van een dominantiehiërarchie (Kays, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 2,25 jaar oud geslachtsrijp en zijn poly-oestrisch. Vrouwtjes zijn 100-120 dagen drachtig en krijgen per worp meestal 1 jong. Rolstaartberen planten zich jaarrond voort (Kays, 2009). Rolstaartberen hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Dell’Armelina Rocha, P. R. (2020). Unexpected rabies variant identified in kinkajou (Potos flavus), Mato Grosso, Brazil. Emerging microbes & infections, 9(1), 851-854.
Ford, L. S., & Hoffmann, R. S. (1988). Potos flavus. Mammalian species, (321), 1-9.
Helgen, K., Kays, R. & Schipper, J. (2016). Potos flavus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016. Doi: 10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T41679A45215631.en.
Kays, R. W. (2009). Family Procyonidae (Raccoons). In D. Wilson & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World: Vol. 1. Carnivores (pp. 504-531). Barcelona: Lynx.
Kays, R. W. & Gittleman, J. L. (1995). Home Range Size and Social Behavior of Kinkajous (Potos flavus) in the Republic of Panama. Biotropica. 27(4). 530-534.
Kays, R. W. & Gittleman, J. L. (2001). The social organization of the kinkajou Potos flavus (Procyonidae). Journal of Zoology. 253(4). 491-504.
Lambert, J. E., et al. (2014). Binturong (Arctictis binturong) and kinkajou (Potos flavus) digestive strategy: implications for interpreting frugivory in Carnivora and Primates. PloS one, 9(8), e105415.
Lilenbaum, W., Monteiro, R. V., Ristow, P., Fraguas, S., Cardoso, V. S., & Fedullo, L. P. L. (2002). Leptospirosis antibodies in mammals from Rio de Janeiro Zoo, Brazil. Research in Veterinary Science, 73(3), 319-321.
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere. Aachen, Germany: Springer.
Vargas-Linares, E., et al. (2014). Rabia en Potos flavus identificados en el departamento de madre de dios, Perú. Revista Peruana de Medicina Experimental y Salud Pública, 31, 88-93.
Wilson, D., & Reeder, D. (2005). Mammal species of the world. A taxonomic and geographic reference. Https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?id=13001…. Geraadpleegd: 31 juli 2020.
