Rotsmoko / rotscavia
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Caviidae |
|---|---|
| Subfamilie | Hydrochoerinae |
| Genus | Kerodon |
| Soort | Kerodon rupestris |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte | Kop-romp: kleiner dan 400 mm |
| Gewicht | Gemiddeld 612 g tot een maximaal gewicht van 1 kg |
| Dieet | Herbivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 5 jaar |
| IUCN-status | “Least Concern” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse E
Bij de rotsmoko zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de rotsmoko in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de rotsmoko
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Bij de rotsmoko is het hoog-risico zoönotische pathogeen Yersinia pestis aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X |
|
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De rotsmoko is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Rotsmoko’s hebben een lineaire en despotische dominantiehiërarchie. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Bij de rotsmoko is het hoog-risico zoönotische pathogeen Yersinia pestis aangetoond (Mackenzie, 1972). Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van rotsmoko’s is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | X | De rotsmoko is een herbivore browser (Lacher, 2016; Miller Derrickson et al., 1996). Rotsmoko’s eten gebladerte, bloemen, knoppen, schors, vruchten, en wortels (Lacher, 2016, de Rosa et al., 2017). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V2 | X | De rotsmoko heeft hypsodonte kiezen en hypselodonte snijtanden (de Aro et al., 2019; Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V3 | X | Rotsmoko’s zijn schemeractief. Om te foerageren, klimmen ze in bomen om bij de jonge bladeren te komen (Lacher, 2016). Rotsmoko’s zijn aangepast aan een vezelrijk dieet. Zij zijn monogastrisch en fermenteren het meest in hun cecum (de Aro et al., 2019). Om voldoende voedingstoffen uit hun voedsel te halen, doen zij aan coprofagie (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van rotsmoko’s bestaat uit gebladerte, bloemen, knoppen, schors, vruchten en wortels (Lacher, 2016; de Rosa et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Rotsmoko mannetjes hebben een home range van een aantal rotsblokken. Patrouilleergedrag is onwaarschijnlijk, gezien zij een zeer kleine home range hebben (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Rotsmoko’s gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen (Lacher, 2016; Miller Derrickson et al., 1996). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Rotsmoko’s gebruiken diepe kloven en rotsblokken als schuilplaatsen en zijn behendige springers (de Aro et al., 2019; Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | Rotsmoko’s gebruiken natuurlijke schuilplaatsen tussen rotsen of niet zelf gegraven burchten (Lacher, 2016; Miller Derrickson et al., 1996). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | X | Rotsmoko’s leven in een habitat met rotsen en bomen (Lacher, 2016; de Souza Portella & Vieira, 2016). Zij zijn aangepast aan het klimmen en leven op rotsen, gezien hun leerachtige voetzolen en foerageergedrag (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Rotsmoko’s leven in een tropisch klimaat (Catzeflis et al., 2016; Schultz, 2006). In het semi-aride gebied waar rotsmoko’s voorkomen is de gemiddelde jaartemperatuur 28 °C (Ferrari dos Santos et al., 2017; Labruna et al., 2016). Jaarlijks is er een regenseizoen vanaf oktober tot en met april (Ferrari dos Santos et al., 2017). De rotsmoko is aangepast aan hitte en langdurige droogte (de Aro et al., 2019). De rotsmoko is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat rotsmoko’s gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Catzeflis et al., 2016; Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Rotsmoko’s zijn jaarrond actief (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Rotsmoko’s hebben een polygame leefwijze (Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Rotsmoko’s leven in harems, met een dominant mannetje wat meerdere vrouwtjes beheerst. De vrouwtjes onderhouden een sterke lineaire dominantiehiërarchie binnen de harem (Lacher, 2016). Er is sprake van een despotische en lineaire dominantiehiërarchie. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn 75-76 dagen drachtig en krijgen per worp gemiddeld 1,4 jong. Rotsmoko’s planten zich jaarrond voort (Lacher, 2016). Rotsmoko’s hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Catzeflis, F., Patton, J., Percequillo, A. & Weksler, M. (2016). Kerodon rupestris. The IUCN Red List of Threatened Species 2016. Opgehaald van IUCN: 10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T10988A22190269.en
de Aro, M. M., dos Santos, A. C., da Silveira, E. E., da Silva Lisboa Neto, A. F., de Oliveira, M. F. & de Assis Neto, A. C. (2019). Morphological tools to evaluate the digestory apparatus in rocky cavy (Kerodon rupestris). Microscopy Research and Technique. 82(6). 696-708.
de Rosa, C. A., de Almeida Curi, N. H., Puertas, F. & Passamani, M. (2017). Alien terrestrial mammals in Brazil: current status and management. Biological Invasions. 19. 2101-2123.
de Souza Portella, A. & Vieira, E. M. (2016). Diet and trophic niche breadth of the rare acrobatic cavy Kerodon acrobate (Rodentia: Caviidae) in a seasonal environment. Mammal Research. 61. 279-287.
Ferrari dos Santos, L., Guimarães, M. F., de Souza, G. O., Gomes da Silva, I. W., Santos, J. R., Azevedo, S. S., Labruna, M. B., Heinemann, M. B. & Horta, M. C. (2017). Seroepidemiological survey of Leptospira spp. infection in wild and domestic mammals in two distinct areas of the semi-arid region of northeastern Brazil. Tropical Animal Health and Production. 49. 1715-1722.
Labruna, M. B., Nava, S., Marcili, A., Barbieri, A. R., Nunes, P. H., Horta, M. C. & Venzal, J. M. (2016). A new argasid tick species (Acari: Argasidae) associated with the rock cavy, Kerodon rupestris Wied-Neuwied (Rodentia: Caviidae), in a semiarid region of Brazil. Parasites and Vectors. 9(1). 15 pp.
Lacher Jr., T. (2016). Family Caviidae (Cavies, Capybaras and Maras). In D. Wilson, T. Lacher Jr. & R. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world vol. 6 Lagomorphs and Rodents I (pp. 406-440). Barcelona: Lynx Edicions.
Mackenzie, R. B. (1972). Public health importance of rodents in South America. Bulletin of the World Health Organization. 47. 161-169.
Miller Derrickson, E., Jerrard, N. & Oftedal, O. (1996). Milk composition of two precocial, arid-dwelling rodents, Kerodon rupestris and Acomys cahirinus. Physiological Zoology. 69(6). 1402-1418.
Schultz, J. (2005). The Ecozones of the World. Berlin: Springer Verlag.
