Sinaïstekelmuis
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Muridae |
|---|---|
| Subfamilie | Deomyinae |
| Genus | Acomys |
| Soort | Acomys dimidiatus |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte | Kop-romp: 85-129 mm; Staart: 88-117 mm |
| Gewicht | 30-45 g |
| Dieet | Omnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 3 jaar |
| IUCN-status | “Least Concern” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse D
Bij de Sinaïstekelmuis zijn in drie risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactoren vastgesteld. Hierdoor valt de Sinaïstekelmuis in risicoklasse D.
Samenvatting beoordeling van de Sinaïstekelmuis
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van (zeer) hoogrisico zoönotische pathogenen, maar bij aanverwante Acomys soorten zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira spp., Yersinia pestis, Coxiella burnetii en Rickettsia typhi aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | In deze risicocategorie zijn geen risicofactoren van toepassing. |
|
| Ruimtegebruik/veiligheid | X | Sinaïstekelmuizen gebruiken een afgezonderde nestplaats. |
| Thermoregulatie | X | De Sinaïstekelmuis is aangepast aan een woestijnklimaat. |
| Sociaal gedrag | X |
|
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van (zeer) hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij aanverwante Acomys soorten zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Leptospira spp. (Mgode et al., 2014), Yersinia pestis (Dubyanskiy & Yeszhanov, 2016), Coxiella burnetii (Fiedler, 1988) en Rickettsia typhi (Fiedler, 1988) aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van de Sinaïstekelmuis is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De Sinaïstekelmuis is een omnivoor (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De Sinaïstekelmuis heeft geen hypsodonte gebitselementen (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de periode die Sinaïstekelmuizen dagelijks foerageren. Aanverwante soorten met overeenkomstige ecologie en voeding binnen het genus (Acomys) zijn gedragsmatig aangepast aan voedselschaarste en spenderen relatief weinig tijd aan foerageren (Denys et al., 2017; Gutman et al., 2007; Hoole et al., 2012; Wang et al., 2020). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V4 | Het dieet van Sinaïstekelmuizen bestaat uit krekels, zaden, groene vegetatie, en slakken (Denys et al., 2017; Ghadirian et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Sinaïstekelmuizen hebben een home range van 1 km2 (Shargal et al., 2000). Aanverwante soorten met overeenkomstige ecologie binnen hetzelfde genus (Acomys) gebruiken geurmarkering binnen de home range rondom de nestplaats (Rozenfeld et al., 1994). Vrouwtjes zijn agressief naar vreemde mannetjes die hun nestplaats binnendringen (Haughton et al., 2016). Home ranges overlappen extensief (Denys et al., 2017; Fleming & Nicolson, 2002; Shargal et al., 2000). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Sinaïstekelmuizen gebruiken een afgezonderde nestplaats als rustplaats (Denys et al., 2017; Rozenfeld et al., 1994; Tučková et al., 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Sinaïstekelmuizen reageren niet op predator stimuli en passen hun gedrag er niet op aan (Haughton et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | Sinaïstekelmuizen gebruiken geen zelf gegraven holen of kuilen (Müller & van Aken, 1990). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | Voor Sinaïstekelmuizen zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X | Sinaïstekelmuizen leven in een woestijnklimaat (Denys et al., 2017; Schultz, 2005). De gemiddelde minimumtemperatuur in het gebied waar de Sinaïstekelmuizen voorkomen is 16,6 °C en de gemiddelde maximumtemperatuur is 29,9 °C (Sarli et al., 2016). De gemiddelde jaarlijkse neerslag varieert, maar is maximaal 500 mm (Schultz, 2005). De Sinaïstekelmuis heeft nauwe tolerantiegrenzen (Denys et al., 2017).De Sinaïstekelmuis is aangepast aan een woestijnklimaat. Een gematigd zeeklimaat valt buiten het optimum waaraan de Sinaïstekelmuis fysiologisch is aangepast. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het gebruik van zoel-, koel-, of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht omdat Sinaïstekelmuizen nachtdieren zijn (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Sinaïstekelmuizen zijn jaarrond actief (Denys et al., 2017). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Sinaïstekelmuizen hebben een polygame leefwijze (Tučková et al., 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Sinaïstekelmuizen zijn sociale dieren en leven in familiegroepen bestaande uit een dominant mannetje, meerdere vrouwtjes en hun nageslacht. Binnendringende mannetjes worden weggejaagd door zowel het dominante mannetje als de vrouwtjes. Er is sprake van een despotische dominantiehiërarchie (Cížková et al., 2011; Denys et al., 2017; Frynta et al., 2011; Haughton et al., 2016; Maden & Varholick, 2020; Nováková et al., 2008). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | X | Sinaïstekelmuizen zijn vanaf 2 maanden geslachtsrijp. Vrouwtjes zijn 38-39 dagen drachtig en krijgen per worp gemiddeld 3 jongen. Sinaïstekelmuizen planten zich jaarrond voort (Tučková et al., 2016). Sinaïstekelmuizen hebben een grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
Verwijzingen
Cížková, B., Šumbera, R. & Frynta, D. (2011). A new member or an intruder: how do Sinai spiny mouse (Acomys dimidiatus) families respond to a male newcomer? Behaviour. 148. 889-908.
Denys, C., Taylor, P., Burgin, C., Aplin, K., Fabre, P.-H., Haslauer, R., . . . Menzies, J. (2017). Family MURIDAE (TRUE MICE AND RATS, GERBILS AND RELATIVES). In D. Wilson, T. Lacher Jr. & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World. Vol. 7. Rodents II (pp. 536-886).
Barcelona: Lynx Edicions.
Dubyanskiy, V. & Yeszhanov, A. (2016). Ecology of Yersinia pestis and the Epidemiology of Plague. In R. Yang, & A. Anisimov, Yersinia pestis: Retrospective and Perspective (pp. 101-170). Dordrecht, Nederland: Springer.
Fiedler, L. (1988). Rodent problems in Africa. In I. Prakash, Rodent Pest Management (pp. 35-65). Boca Raton, Florida: CRC Press, Inc.
Frynta, D., Fraňková, M., Cížková, B., Skarlandtová, H., Galeštoková, K., Průšová, K., Šmilauer, P. & Šumbera, R. (2011). Social and life history correlates of litter size in captive colonies of precocial spiny mice (Acomys). Acta Theriol. 56. 289-295.
Ghadirian, T., Mohamedi, S., Ashrafzadeh, M., Najafabadi, M., Shahi, T. & Hamidi, A. (2011). Distribution and taxonomic status of the eastern spiny mouse (Acomys dimidiatus)(Rodentia: Muridae) in Iran. Acta Zoologica Lituanica. 21(3). 244-249.
Gutman, R., Yosha, D., Choshniak, I. & Kronfeld-Schor, N. (2007). Two strategies for coping with food shortage in desert golden spiny mice. Physiology & Behavior. 90. 95-102.
Haughton, C., Gawriluk, T. & Seifert, A. (2016). The Biology and Husbandry of the African Spiny Mouse (Acomys cahirinus) and the Research Uses of a Laboratory Colony. Journal of American Association for Laboratory Animal Science. 55(1). 9-17.
Hoole, C., Oosthuizen, M., Chimimba, C. & Bennett, N. (2012). The locomotory activity rhythm of the spiny mouse, Acomys spinosissimus from southern Africa: light entrainment and endogenous circadian rhythms. Journal of Zoology. 288. 93-102.
Fleming, P. A. & Nicolson, S. W. (2002). Opportunistic breeding in the Cape spiny mouse (Acomys subspinosus). African Zoology. 37(1). 101-105.
Maden, M. & Varholick, J. A. (2020). Model systems for regerenation: the spiny mouse, Acomys cahirinus. Development. 147. 1-10.
Mgode, G. F., Katakweba, A. S., Mhamphi, G. G., Fwalo, F., Bahari, M., Mdangi, M., Kilonzo, B. S. & Mulungu, L. S. (2014). Prevalence of leptospirosis and toxoplasmosis: A study of rodents and shrews in cultivated and fallow land, Morogoro rural district, Tanzania. Tanzania Journal of
Health Research. 16(3). 250-255.
Müller, E. & van Aken, R. (1990). Thermoregulation and evaporative water loss in Spiny mice (Acomys
cahirinus Desmarest, 1819). Zeitschrift für Säugetierkunde. 55. 244-252.
Nováková, M., Palme, R., Kutalová, H., Janský, L. & Frynta, D. (2008). The effects of sex, age and
commensal way of life on levels of fecal glucocorticoid metabolites in spiny mice (Acomys
cahirinus). Physiology & Behavior. 95. 187-193.
Rozenfeld, F. M., Rasmont, R. & Haim, A. (1994). Home site scent marking with urine and an oral
secretion in the golden spiny mouse (Acomys russatus). Israel Journal of Zoology. 40(2). 161-
172.
Sarli, J., Lutermann, H., Alagaili, A., Mohammed, O. & Bennett, N. (2016). Seasonal reproducation in the
Arabian spiny mouse, Acomys dimidiatus (Rodentia: Muridae) from Saudi Arabia: The role of
rainfall and temperature. Journal of Arid Environments. 124. 352-359.
Schultz, J. (2005). The Ecozones of the World. Berlin: Springer Verlag.
Shargal, E., Kronfeld-Schor, N. & Dayan, T. (2000). Population biology and spatial relationships of
coexisting spiny mice (Acomys) in Israel. Journal of Mammalogy. 81(4). 1046-1052.
Tučková, V., Šumbera, R. & Čížková, B. (2016). Alloparental behaviour in Sinai spiny mice Acomys
dimidiatus: a case of misdirected parental care? Behavioural Ecology and Sociobiology. 70. 437-
447.
Wang, C., Guerriero, L. E., Huffman, D. M., Ajwad, A. A., Brooks, T. C., Sunderam, S., Seifert, A. W. &
O’Hara, B. F. (2020). A comparative study of sleep and diurnal patterns in house mouse (Mus
musculus) and Spiny mouse (Acomys cahirinus). Scientific Reports. 10(10944). 1-16.
Wildscreen. (2016, Oktober 9). Arabian spiny mouse (Acomys dimidiatus). Opgehaald van Arkive:
web.archive.org/web/20161009211123/http://www.arkive.org/arabian-spiny-mouse/acomysdimidiatus/
