Soemmerringgazelle
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Bovidae |
|---|---|
| Subfamilie | Antilopinae |
| Genus | Nanger |
| Soort | Nanger soemmerringii |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte |
|
| Gewicht | 29-39 kg |
| Dieet | Herbivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 14 jaar |
| IUCN-status | “Vulnerable” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse F
Soemmerringgazelles zijn in staat ernstige letselschade te veroorzaken bij de mens. Daarnaast zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Om deze redenen valt de Soemmerringgazelle onder risicoklasse F.
Samenvatting beoordeling van de Soemmerringgazelle
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij meerdere sympatrische en aanverwante soorten binnen de subfamilie (Antilopinae) zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Mycobacterium bovis, Chlamydia abortus, Brucella abortus/melitensis, Rift Valley fever virus en Coxiella burnetii aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | XF (zeer hoog risico) | Bij Soemmerringgazelles is er gevaar op zeer ernstig letsel bij de mens, waardoor de Soemmerringgazelle direct onder risicoklasse F valt. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X |
|
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De Soemmerringgazelle is aangepast aan een (half)woestijnklimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Soemmerringgazelles hebben dominantiehiërarchieën met lineaire en/of despotische kenmerken. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij meerdere sympatrische en aanverwante soorten binnen de subfamilie (Antilopinae) zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen Mycobacterium bovis (van Ingen et al., 2012; van Pittius et al., 2012), Chlamydia abortus (Berri et al., 2004), Brucella abortus/melitensis (Paling et al., 1988; Vergnaud et al., 2018), Rift Valley fever virus (Evans et al., 2008) en Coxiella burnetii (García et al., 2017) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | XF (zeer hoog risico) | De Soemmerringgazelle weegt 29-39 kg en beide geslachten dragen korte, robuuste hoorns van 38-48 cm met naar binnen gebogen punten. Individuen zijn in staat elkaar dodelijk te verwonden. In gevangenschap is dat één van de meest voorkomende doodsoorzaken onder de dieren. Soemmerringgazelles zijn nerveuze dieren en kunnen onverwachts uithalen met hun hoorns en poten (Dittmann et al., 2015; Groves et al., 2011; Müller et al., 2009). Gezien de grootte, morfologie en het gedrag van Soemmerringgazelles, kunnen ze zeer ernstig letsel bij de mens veroorzaken, waardoor de Soemmerringgazelle direct onder risicoklasse F valt. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De Soemmerringgazelle is een mixed-feeder, die zowel gras als bladeren eet (Benoit et al., 2020; Müller et al., 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | X | De Soemmerringgazelle heeft hypsodonte kiezen (Damuth & Janis, 2011; Groves et al., 2011; Kaiser et al., 2013). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V3 | X | Soemmerringgazelles hebben geen laag basaalmetabolisme, zoals verwacht zou kunnen worden bij hoefdieren die zijn aangepast aan een woestijnklimaat (Dittmann et al., 2015). Soemmerringgazelles zijn herkauwende mixed-feeders met een hoge passeersnelheid in de pens, waardoor frequent foerageren noodzakelijk is (Hofmann, 1989; Müller et al., 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van Soemmerringgazelles bestaat uit gras en bladeren van struiken (Müller et al., 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Soemmerringgazelles hebben geen vaste home range, maar migreren in grote groepen achter de regen aan. Mannetjes markeren hun territorium door de grond te schrapen met de hoorns en ze hebben een urineren-defeceren-ritueel, waarna vrouwtjes over de hoop defeceren. Soemmeringgazelles hebben geen strikt gescheiden home ranges (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | De jongen van Soemmerringgazelles gebruiken een beschutte verstopplaats (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | X | Soemmerringgazelles leven op open vlaktes en hebben een sterke vluchtreactie. Het zijn zeer nerveuze dieren die blindelings wegvluchten (Groves et al., 2011; Müller et al., 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R4 | Soemmerringgazelles gebruiken geen holen of kuilen (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | Voor Soemmerringgazelles zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Soemmerringgazelles leven in een (semi)woestijnklimaat (Chiozzi et al., 2014; Dittmann et al., 2015; Schultz, 2005). De gemiddelde minimumtemperatuur in de woestijnvlaktes van Oost-Afrika waar Soemmerringgazelles voorkomen is 23 °C (met een uiterste minimumtemperatuur van 2 °C) en de gemiddelde maximumtemperatuur is 36 °C (met een uiterste maximumtemperatuur van 40 °C). De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid is 150 mm en de gemiddelde luchtvochtigheid is 40% (Meteoblue, 2021; Schultz, 2005). De Soemmerringgazelle is aangepast aan een (semi)woestijnklimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het gebruik van zoel-, koel- of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht omdat Soemmerringgazelles in een gebied leven met weinig temperatuurfluctuaties gedurende de dag en het jaar (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Soemmerringgazelles zijn jaarrond actief (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | Soemmerringgazelles hebben een polygame leefwijze (Groves et al., 2011). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| S2 | X | Soemmerringgazelles vormen groepen van hetzelfde geslacht bestaande uit 4-17 individuen. De mannetjes zijn dominant over de vrouwtjes en mannetjes hebben regelmatig dominantieconflicten met elkaar die dodelijk kunnen aflopen. Er is sprake van een dominantiehiërarchie met lineaire en/of despotische kenmerken (Dittmann et al., 2015; Groves et al., 2015). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 540 dagen geslachtsrijp en kunnen één keer per jaar werpen. Vrouwtjes zijn 195-210 dagen drachtig en krijgen per worp één jong. Soemmerringgazelles planten zich jaarrond voort en hebben een geboortepiek in september (Groves et al., 2011; Zerbe, 2012). Soemmerringgazelles hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Benoit, J., Legendre, L. J., Farke, A. A., Neenan, J. M., Mennecart, B., Costeur, L., Merigeaud, S. & Manger, P. R. (2020). A test of the lateral semicircular canal correlation to head posture, diet and other biological traits in "ungulate" mammals. Scientific Reports. 10(1). 19602.
Berri, M., Bernard, F., Lecu, A., Ollivet-Courtois, F. & Rodolakis, A. (2004). Molecular characterisation and ovine live vaccine 1B evaluation toward a Chlamydophila abortus strain isolated from springbok antelope abortion. Veterinary Microbiology. 103. 231-240.
Chiozzi, G., Bardelli, G., Ricii, M., De Marchi, G. & Cardini, A. (2014). Just another island dwarf? Phenotypic distinctiveness in the poorly known Soemmerring's Gazelle, Nanger soemmerringii (Cetartiodactyla: Bovidae), of Dahlak Kebir Island. Biological Journal of the Linnean Society. 111. 603-620.
Damuth, J. & Janis, C. M. (2011). On the relationship between hypsodonty and feeding ecology in ungulate mammals, and its utility in palaeoecology. Biological Reviews. 86. 733-758.
Dittmann, M. T., Hebel, C., Arif, A., Kreuzer, M. & Clauss, M. (2015). Metabolic rates of three gazelle species (Nanger soemmerringii, Gazella gazella, Gazella spekei) adapted to arid habitats. Mammalian Biology. 80(5). 390-394.
Evans, A., Gakuya, F., Paweska, J. T., Rostal, M., Akoolo, L., van Vuren, P. J., Manyibe, T., Macharia, J. M., Ksiazek, T. G., Feikin, D. R., Breiman, R. F. & Kariuki Njenga, M. (2008). Prevalence of antibodies against Rift Valley fever virus in Kenyan wildlife. Epidemiology & Infections. 136(9). 1261-1269.
García, E., Espeso, G., Fernández, R., Gómez-Martín, Á., Rodríguez-Linde, J. M. & De la Fe, C. (2017). Coxiella burnetii detected in three species of endangered North Arican gazelles that recently aborted. Theriogenology. 88. 131-133.
Groves, C. P., Leslie Jr., D. M., Huffman, B. A., Valdez, R., Habibi, K., Weinberg, P. J., Burton, J. A., Jarman, P. J. & Robichaud, W. G. (2011). Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). In D. E. Wilson & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world (pp. 444-779). Barcelona: Lynx Edicions.
Hofmann, R. R. (1989). Evolutionary steps of ecophysiological adaptation and diversification of ruminants: a comparative view of their digestive system. Oecologia. 78. 443-457.
van Ingen, J., Rahim, Z., Mulder, A., Boeree, M. J., Simeone, R., Brosch, R. & van Soolingen, D. (2012). Characterization of Mycobacterium orygis as M. tuberculosis complex subspecies. Emerging Infectious Diseases. 18(4). 653-655.
Kaiser, T. M., Müller, D. W., Fortelius, M., Schulz, E., Codron, D. & Clauss, M. (2013). Hypsodonty and tooth facet development in relation to diet and habitat in herbivorous ungulates: implications for understanding tooth wear. Mammal Review. 43(1). 34-46.
Meteoblue. (2021). Dubti, Ethiopia, Opgehaald van Meteoblue: https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/dub… .
Müller, D. W., Clauss, M., Borer, S., Hammer, C., Deb, A., Arif, A. & Hammer, S. (2009). A retrospective analysis of necropsy reports and stock-data of the Soemmerring's gazelle (Gazella soemmerringii) at Al Wabra Wildlife Preservation (AWWP), Qatar. Proceedings of the International Conference on Diseases of Zoo and Wild Animals, (pp. 279-283). Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research.
Paling, R. W., Waghela, S., Macowan, K. J. & Heath, B. R. (1988). The occurrence of infectious diseases in mixed farming of domesticated wild herbivores and livestock in Kenya. II Bacterial diseases. Journal of Wildlife Diseases. 24(2). 308-316.
van Pittius, N. C., Perrett, K. D., Michel, A. L., Keet, D. F., Hlokwe, T., Streicher, E. M., Warren, R. M. & van Helden, P. D. (2012). Infection of American buffalo (Syncerus caffer) by Oryx bacillus, a rare member of the antelope clade of the Mycobacterium tuberculosis complex. Journal of Wildlife Diseases. 48(2). 849-857.
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere. Aachen, Germany: Springer.
Vergnaud, G., Hauck, Y., Christiany, D., Daoud, B., Pourcel, C., Jacques, I., Cloeckaert, A. & Zygmunt, M. S. (2018). Genotypic expansion within the population structure of classical Brucella species revealed by MLVA16 typing of 1404 Brucella isolates from different animal and geographic origins, 1974-2006. Frontiers in Microbiology. 9(1545).
Zerbe, P. (2012). Reproductive seasonality in captive wild ruminants: implications for biogeographical adaptation, photoperiodic control, and life history. University of Zurich: Vetsuisse Faculty.
