Zandvos
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Canidae |
|---|---|
| Subfamilie | Vulpini |
| Genus | Vulpes |
| Soort | Vulpes rueppellii |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte | Kop-romp: 34,5-55,9 cm |
| Gewicht | 1,1-2,3 kg |
| Dieet | Omnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | In het wild maximaal 7 jaar, in gevangenschap 6-12 jaar. |
| IUCN-status | "Least Concern" |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse E
Bij zandvossen zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de zandvos in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de zandvos
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Bij de zandvos is het hoog-risico zoönotische pathogeen rabiësvirus aangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort Vulpes vulpes is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira spp. aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X | Zandvossen moeten dagelijks langdurig foerageren. |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De zandvos is aangepast aan een droog tropisch en subtropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X |
|
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Bij de zandvos is het hoog-risico zoönotische pathogeen rabiësvirus (Larivière & Seddon, 2001) aangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort Vulpes vulpes is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira spp. (Żmudzki et al., 2018) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Bij de zandvos is het hoog-risico zoönotische pathogeen rabiësvirus (Larivière & Seddon, 2001) aangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort Vulpes vulpes is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira spp. (Żmudzki et al., 2018) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De zandvos is een omnivoor (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De zandvos heeft geen hypsodonte gebitselementen (Cypher, Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus), 2003). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | X | Zandvossen leven in zanderige of steenachtige woestijnen en eten kleine voedsel-items, zoals insecten, kleine knaagdieren en hagedissen (Sillero-Zubiri, 2009), waar de zandvossen per nacht meer dan 9 km voor moeten afleggen (Larivière & Seddon, 2001). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van zandvossen bestaat uit ongewervelde dieren, kleine knaagdieren, hagedissen, vogels, slangen en fruit (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | X | Zandvossen hebben een home range van 16,3-69 km2 (Sillero-Zubiri, 2009). Zandvossen markeren hun home range (Larivière & Seddon, 2001). Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over territoriaal patrouilleergedrag. De aanverwante soort Vulpes vulpes patrouilleert de grenzen van het territorium routinematig (Cypher, Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus), 2003; Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R2 | X | Zandvossen gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen en als dagrustplaats (Larivière & Seddon, 2001; Williams et al., 2002). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over een sterke, blindelingse vluchtreactie, maar het bestaan hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht gezien zandvossen geen vluchtdieren zijn en behendig zijn (Larivière & Seddon, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | X | Zandvossen gebruiken zelf gegraven holen (Larivière & Seddon, 2001). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R5 | Voor zandvossen zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X | Zandvossen leven in een droog tropisch en subtropisch klimaat (Mallon et al., 2015; Schultz, 2005). In het droge tropische en subtropische klimaat ligt, op enkele regionale uitzonderingen na, de gemiddelde maandtemperatuur gedurende het hele jaar boven de 10 °C. In sommige gebieden daalt de gemiddelde maandtemperatuur van de koudste maand tot 5 °C. Gedurende 5-12 maanden per jaar ligt de gemiddelde temperatuur boven de 18 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslag varieert, maar is maximaal 500 mm (Schultz, 2005). De zandvos is aangepast aan een droog tropisch en subtropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat zandvossen gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Sillero-Zubiri, 2009). Bovendien zijn zandvossen nachtdieren en gebruiken zij een hol (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Zandvossen zijn jaarrond actief (Larivière & Seddon, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | X | Zandvossen hebben een monogame en paarsgewijze leefwijze (Lindsay & Macdonald, 1986; Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S2 | X | De basis sociale unit van zandvossen is een paar, soms met jongen uit eerdere worpen (Sillero-Zubiri, 2009). Incidenteel komen grotere familiegroepen van 3-15 individuen voor (Sillero-Zubiri, 2009). Van aanverwante soorten is bekend dat jongen uit eerdere worpen helpen in de opvoeding van jongen uit de meest recente worp (Clark et al., 2009). Er is sprake van een dominantiehiërarchie met despotische kenmerken. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 9-10 maanden oud geslachtsrijp (Sillero-Zubiri, 2009) en zijn mono-oestrisch (Larivière & Seddon, 2001). Vrouwtjes zijn 52-53 dagen drachtig (Larivière & Seddon, 2001) en krijgen per worp 2-3 jongen (Sillero-Zubiri, 2009). Zandvossen hebben een paarseizoen van december tot februari (Sillero-Zubiri, 2009). Zandvossen hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Clark, H., Murdoch, J., Newman, D., & Sillero-Zubiri, C. (2009). Vulpes corsac (Carnivora: Canidae). Mammalian Species, 832, 1-8.
Cypher, B. L. (2003). Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus). In G. A. Feldhamer, B. Carlyle Thompson, & J. A. Chapman, Wild mammals of North America: biology, management, and conservation (pp. 511-541). Baltimore, Md: John Hopkins University Press.
Larivière, S., & Seddon, P. (2001). Vulpes rueppelli. Mammalian Species, 678, 1-5.
Lindsay, I., & Macdonald, D. (1986). Behaviour and ecology of the Ruppell’s fox, Vulpes ruppelli, in Oman. Mammalia,, 50(4), 461-474.
Mallon, D., Murdoch, J., & Wacher, T. (2015). Rüppell's Fox. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T23053A46197483.en
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere. Aachen, Germany: Springer.
Sillero-Zubiri, C. (2009). Family Canidae. In D. E. Wilson, & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world. Vol. 1. Carnivores (pp. 352-446). Barcelona: Lynx.
Williams, J., Lenain, D., Ostrowski, S., Tieleman, B., & Seddon, P. (2002). Energy expenditure and water flux of Rüppell’s foxes in Saudi Arabia. Physiological and biochemical Zoology, 75(5), 479-488.
Żmudzki, J., Arent, Z., Jabłoński, A., Nowak, A., Zębek, S., Stolarek, A., . . . Pejsak, Z. (2018). Seroprevalence of 12 serovars of pathogenic Leptospira in red foxes (Vulpes vulpes) in Poland. Acta Veterinaria Scandinavica, 60(34), 9 pp.
