Zwartrugagoeti
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Dasyproctidae |
|---|---|
| Subfamilie | - |
| Genus | Dasyprocta |
| Soort | Dasyprocta prymnolopha |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte | Kop-romp: 450-525 mm |
| Gewicht | 1,95 kg |
| Dieet | Granivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | 16 jaar |
| IUCN-status | “Least Concern” |
| CITES | Niet vermeld |
Risicoklasse E
Bij de zwartrugagoeti zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de zwartrugagoeti in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de zwartrugagoeti
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van (zeer) hoogrisico zoönotische pathogenen, maar bij de aanverwante soorten D. azarae en D. leporina zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus en Mycobacterium tuberculosis aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | In deze risicocategorie is de risicofactor niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X |
|
| Ruimtegebruik/veiligheid | X |
|
| Thermoregulatie | X | De zwartrugagoeti is aangepast aan een tropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X |
|
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het aan- of afwezig zijn van (zeer) hoog-risico zoönotische pathogenen, maar bij de aanverwante soorten D. azarae en D. leporina zijn de hoog-risico zoönotische pathogenen rabiësvirus (Rocha et al., 2017) en Mycobacterium tuberculosis (Brown-Uddenberg et al., 2004; Pavlik, 2006) aangetoond. Dit leidt alleen in het geval van wildvang tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van de zwartrugagoeti is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De zwartrugagoeti is een granivoor (Gilbert & Lacher, 2016; Silva & Tabarelli, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | X | De zwartrugagoeti heeft hypsodonte kiezen (Gilbert & Lacher, 2016; Silva et al., 2013). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V3 | X | De zwartrugagoeti is een scatterhoarder (Gilbert & Lacher, 2016; Silva & Tabarelli, 2001). Hierdoor zijn ze dagelijks langdurig bezig met het verstoppen en (her)begraven van zaden. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van de zwartrugagoeti bestaat uit zaden van meerdere plantenfamilies (Gilbert & Lacher, 2016; Silva & Tabarelli, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het home range gebruik door de zwartrugagoeti. De verwante goudhaas laat geen patrouilleergedrag zien, en de verwante Midden-Amerikaanse agoeti heeft overlappende home ranges (Aliaga-Rossel et al., 2008; Silvius & Fragoso, 2003). Deze agoeti’s hebben een vergelijkbare ecologie met de zwartrugagoeti (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R2 | X | Zwartrugagoeti’s gebruiken een afgezonderde nestplaats als dag- en nachtrustplaats (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | X | Zwartrugagoeti’s kunnen tijdens hun vlucht tot 2 meter hoog springen (Yarto-Jaramillo, 2015). Vanwege de lange en dunne poten van de agoeti’s is de kans op fracturen hoog (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R4 | Zwartrugagoeti’s graven geen holen (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R5 | Voor de zwartrugagoeti’s zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X |
Zwartrugagoeti’s leven in een tropisch klimaat (Gilbert & Lacher, 2016; Silva & Tabarelli, 2001). De gemiddelde maandelijkse minimumtemperatuur komt niet onder de 18 °C. In sommige hoger gelegen gebieden kan in het droge seizoen de minimumtemperatuur onder het vriespunt komen en zwartrugagoeti’s komen tot op een hoogte van 900 meter voor (Gilbert & Lacher, 2016). In de warmste maanden ligt de gemiddelde temperatuur rond de 30 °C met maximum temperaturen van boven de 40 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslaghoeveelheid ligt tussen de 500-1500 mm (Schultz, 2005). De zwartrugagoeti is aangepast aan een tropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over het gebruik van zoel-, koel-, of opwarmplaatsen. Het gebruik hiervan wordt ook niet aannemelijk geacht omdat zwartrugagoeti’s leven in het bos en op de grond (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over een obligate winterslaap. Een obligate winterslaap wordt niet aannemelijk geacht omdat zwartrugagoeti’s voorkomen in een tropisch klimaat (Gilbert & Lacher, 2016; Silva & Tabarelli, 2001). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | X | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de leefwijze van de zwartrugagoeti. Aanverwante soorten binnen hetzelfde genus (Dasyprocta) hebben een monogame en paarsgewijze leefwijze (Gilbert & Lacher, 2016). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S2 | X | Zwartrugagoeti’s leven in familiegroepen bestaande uit een paartje met nageslacht (Gilbert & Lacher, 2016). Home ranges van aanverwante soorten binnen hetzelfde genus (Dasyprocta) worden gedeeld met alle leden van de familiegroep, maar overlappen niet met andere familiegroepen (Maher & Burger, 2016). Tijdens foerageermomenten zijn dominante mannetjes dominant over subordinate mannetjes en vrouwtjes (do Rêgo et al., 2019). Er is sprake van een despotische dominantiehiërarchie. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Zwartrugagoeti’s zijn vanaf 9 maanden oud geslachtsrijp en zijn poly-oestrisch, met een cyclus van ongeveer 30 dagen (Guimarães et al., 2011; de Moura et al., 2013). Vrouwtjes zijn 104 dagen drachtig (Gilbert & Lacher, 2016). Zwartrugagoeti’s hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Aliaga-Rossel, E., Kays, R. & Fragoso, J. (2008). Home-range use by the Central American agouti (Dasyprocta punctata) on Barro Colorado Island, Panama. Journal of Tropical Ecology. 24. 367374.
Brown-Uddenberg, R., Garcia, G. & Baptiste, Q. (2004). The Agouti [Dasyprocta leporina, D.aguti] Booklet and Producers' Manual. Trinidad and Tobago: GWG Publications.
de Moura Fortesa, E., Ferraza, M. & Bezerrab, D. (2013). Prenatal development of the agouti (Dasyprocta prymnolopha Wagler, 1831): External features and growth curves. Animal Reproduction Science. 195-205.
Gilbert, J. & Lacher Jr., T. (2016). Family DASYPROCTIDAE (Agoutis and Acouchys). In D. Wilson, T. Lacher Jr. & R. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World. Vol. 6. Lagomorphs and Rodents I (pp. 440-462). Barcelona: Lynx Edicions.
Guimarães, D., Ramos, R. & Ohashi, O. (2011). Plasma concentration of progesterone and 17ß-estradiol of black-rumped agouti (Dasyprocta prymnolopha) during the estrous cycle. Revista De Biología Tropical. 59(1). 29-35.
Maher, C. R. & Burger, J. R. (2016). Chapter 2: Diversity of social behavior in caviomorph rodents. In L. E. Ebensperger & L. D. Hayes, Sociobiology of Caviomorph Rodents: An Integrative Approach (pp. 28-58). Hoboken: John Wiley & Sons, Ltd.
Pavlik, I. (2006). The experience of new European Union Member States concerning the control of bovine tuberculosis. Veterinary Microbiology. 112(2-4). 221-230.
do Rêgo, J. F., de Carvalho, M. A. M., de la Salles, A. Y. F. & de Menezes, D. J. A. (2019). Descrição das categorias de comportamentos do Dasyprocta prymnolopha em condições de cativeiro. Pubvet. 13(7). 1-9.
Rocha, S. M., de Oliveira, S. V., Heinemann, M. B. & Gonçalves, V. S. P. (2017). Epidemiological profile of wild rabies in Brazil (2002-2012). Transboundary and Emerging Diseases. 64(2). 624-633.
Schultz, J. (2005). The Ecozones of the World. Berlin: Springer Verlag.
Silva, D., Fagundes, N., Teixeira, F., da Penha, N., Santana, L., Mendes-Oliveira, A. & Lima, R. (2013). Anatomical and histological characteristics of teeth in agouti (Dasyprocta prymnolopha Wagler, 1831). Pesquisa Veterinária Brasileira. 33. 51-57.
Silva, M. & Tabarelli, M. (2001). Seed dispersal, plant recruitment and spatial distribution of Bactris acanthocarpa Martius (Arecaceae) in a remnant of Atlantic forest in northeast Brazil. Acta Oecologica. 22(5-6). 259-268.
Silvius, K. & Fragoso, J. (2003). Red‐rumped Agouti (Dasyprocta leporina) Home range use in an Amazonian forest: Implications for the aggregated distribution of forest trees. Biotropica. 35(1). 74-83.
Weigl, R. (2005). Longevity of mammals in captivity; from the Living Collections of the world. Schweizerbart Science Publishers.
Yarto-Jaramillo, E. (2015). Rodentia. In R. Miller & M. Fowler, Zoo and Wild Animal Medicine (pp. 384422). Missouri: Saunders.
