Energie-efficiënte overheid
Vanaf 2026 komen er nieuwe verplichtingen voor energiebesparing voor overheden. Samen moeten overheidsinstanties minder energie gaan gebruiken in hun gebouwen, processen en vervoer. Ook moeten ze hun panden verduurzamen of renoveren. Dat is vastgelegd in de Europese Energie-Efficiëntie Richtlijn (EED) en in de Europese Richtlijn Energieprestatie van gebouwen (EPBD IV).
In de loop van 2026 is het voor overheidsinstanties mogelijk om hun energiegebruik en maatregelen om energie te besparen door te geven via het eLoket van RVO.
Voor wie?
De verplichting om energie te verminderen en gebouwen te renoveren geldt voor alle overheidsinstanties. Hieronder vallen alle nationale, regionale of lokale autoriteiten en entiteiten die rechtstreeks door die autoriteiten worden gefinancierd en beheerd, maar die niet van industriële of commerciële aard zijn.
- Rijksoverheid
- Provincies
- Gemeenten
- Waterschappen
- Agentschappen
- Politie
- Zelfstandige Bestuursorganen die onderdeel zijn van de Staat der Nederlanden
- Koepelorganisaties
- Interprovinciaal Overleg
- Unie van Waterschappen
- Vereniging Nederlandse gemeenten
- Verenigingen Directeuren Publieksdiensten
- Regionale samenwerkingsorganen
Doelen voor overheidsinstanties in Nederland
Het is voor overheidsinstanties belangrijk om in de overgang naar duurzame energie bij te dragen aan de klimaatdoelen. Naast de wettelijke rol en taken, is het belangrijk om hierover transparant te zijn en het goede voorbeeld te geven. Uitgangspunt is dat alle energie die niet gebruikt wordt, niet hoeft te worden opgewekt. Daarom is in Europa afgesproken dat overheidsinstanties hun energiegebruik verminderen en hun gebouwen verduurzamen.
Het gezamenlijke doel van de overheidsinstanties is om hierbij:
- Jaarlijks energiegebruik met 1,9% verminderen.
- Jaarlijks 3% van de totale vloeroppervlakte van verwarmde en/of gekoelde gebouwen met een vloeroppervlakte groter dan 250 m2 in eigendom van overheidsinstanties te renoveren tot emissievrije gebouwen; een overkoepelend doel is dat alle Nederlandse gebouwen in 2050 emissievrije gebouwen zijn.
- Het publiceren van een openbare gebouwinventaris met de gebouwen van overheidsinstanties. Hiermee geven overheidsinstanties inzicht in de energieprestatie van hun gebouwen.
- Tot 2026 geldt voor overheidsinstanties de Renovatiestandaard voor de verduurzaming van bestaande gebouwen. Deze maatregelen vinden plaats op een natuurlijk moment.
- Voor de verduurzaming van de gebouwen, richting ZEB in 2050, volgen nieuwe verplichtingen. Deze komen voort uit de Europese richtlijn EPBD IV. Zie: Europese Richtlijn Energieprestatie van gebouwen EPBD IV.
- In 2025 wordt de Zero Emissions Buildings norm voor bestaande bouw (ZEB-norm) uitgewerkt. Daarna wordt deze vastgelegd in de bouwregelgeving. Hoe deze norm er precies uit komt te zien wordt later bekend gemaakt.
- Tevens komt er een verplichting (EPBD IV) aan om aan de minimale energieprestatie (MEP) te voldoen. Dit betekent dat de 16% slechts presterende gebouwen gerenoveerd moeten worden in 2030 en 26% in 2033. Andere belangrijke verplichtingen zijn:
- nieuwbouw voor overheidsinstanties emissievrij (1.1.2028)
- de installatie van zonne-energie, laadinfrastructuur en fietsparkeerplekken (ook bij bestaande gebouwen).
Rapportageverplichting en registratie
Overheidsinstanties moeten hun energiegebruik rapporteren en hoe ze het gebruik in de komende jaren verminderen. Zo wordt bijgehouden hoe ver Nederland is met de energiebesparing en verduurzaming van gebouwen. Van u wordt gevraagd:
- Elk jaar verslag uitbrengen van het energiegebruik;
- Elke 4 jaar laten weten welke energiebesparende maatregelen voor gebouwen, processen en vervoer worden genomen;
- Registratie van het actuele energielabel na het nemen van vergaande duurzaamheidsmaatregelen en integrale verduurzaming in EP-online.
Meer informatie over wat u kunt doen op het gebied van energiebesparing en gebouwrenovatie komt binnenkort op deze pagina. Ook wordt in de komende tijd meer bekend gemaakt over hoe u de rapportage in kunt dienen.
Lees meer over de mogelijkheden voor het bijdragen aan deze doelstellingen op onze pagina over:
- Ministerie van Klimaat en Groene Groei
- Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
