Green Deals
Sinds 2011 heeft de Green Deal aanpak 238 groene initiatieven de ruimte gegeven om te groeien. In een Green Deal werken de Rijksoverheid en partijen samen. Denk aan bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en andere overheden. Met elkaar versnellen zij de overgang naar een duurzame samenleving.
Wat zijn Green Deals?
Met de Green Deal aanpak geeft de Rijksoverheid sinds 2011 ruimte aan vernieuwende duurzame nieuwe ideeën uit de samenleving. Bij de uitvoering van die initiatieven lopen bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en burgers soms tegen hindernissen aan.
De initiatieven krijgen hulp in de vorm van kennis, door drempels in wetten en regels weg te nemen en door netwerken toegankelijk te maken. Hiermee maken ze de weg vrij voor volgende duurzame projecten. Zo zorgen de Green Deals voor impact. De Green Deals ontvangen geen financiële steun. Tot 2024 zijn er 238 Green Deals gesloten met meer dan 1800 partijen.
De laatste Green Deals eindigen in 2026. U kunt zich niet meer aanmelden voor nieuwe Green Deals.
Bekijk de Green Deals
Wilt u meer informatie over de 238 Green Deals? Of over de Green Deal aanpak zelf? De webpagina Greendeals.nl is nog bereikbaar via het Webarchief. Gebruik de zoekbox in de grijze balk van het archiefweb om te filteren op trefwoorden. Of zoek op het nummer van de Green Deal.
Video: ruimte voor groene initiatieven uit de samenleving
Lopende Green Deals
Goederen of diensten in 2025 uitstootvrij leveren in stadskernen. Dat is de wens van partijen van de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek. Daarmee lopen zij vooruit op de Europese wetgeving. Die stelt dat in 2050 alleen uitstootvrije voertuigen de stad in mogen. Doel is de uitstoot van CO2, NOx en fijnstof door stadslogistiek naar nul te brengen. Daarnaast willen partijen het geluid verminderen.
Via Living Labs (regionale proefprojecten) kijken de partijen waar ‘Zero Emissie’ leveren mogelijk is. De partijen kijken ook wat nodig is om dat mogelijk te maken. Ze benutten verschillende routes zoals:
- de voertuigtechnologie verbeteren
- vrachtauto’s benutten en beladen
- innovatieve logistieke routes starten
In 2020 presenteerden partijen de eerste resultaten en resultaten van de Living Labs. De resultaten toetsten zij op technische, economische, juridische, veiligheids- en handhavingsaspecten. De resultaten vormden de basis voor een advies over de haalbaarheid en brede gebruik van Zero Emission Stadslogistiek.
Meer informatie over de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek vindt u op opwegnaarZES.nl.
Partijen in de Green Deal Duurzaam Stortbeheer onderzoeken hoe het vrijkomen van schadelijke stoffen en de kosten voor nazorg van stortplaatsen is te beperken.
Uit eerdere onderzoeken bleek dat gedoseerde toevoeging van lucht en water natuurlijke afbraakprocessen en vastlegging van stoffen bevordert. Om dat op grote schaal te testen, zijn 3 stortplaatsen aangewezen als testlocatie:
- Wieringermeer
- Braambergen
- De Kragge
Om het milieu te beschermen, worden stortplaatsen nu water- en luchtdicht ingepakt. De IBC-maatregelen (isoleren, beheersen en controleren) voorkomen uitstoot van stoffen. Maar partijen willen laten zien dat door biologische afbraakprocessen te versnellen, de kans vermindert dat iets vervuiling veroorzaakt op stortplaatsen (verontreinigingspotentieel). Stortplaatsen houden een complete afdichting aan de onder- en zijkanten. Maar de bovenkant van het stortvak krijgt tijdens de proeven alleen een afdeklaag om stank tegen te gaan. Door dan met installaties water en/of lucht toe te voegen, verbetert het natuurlijke afbraakproces en de natuurlijke vastlegging.
Onder in de stortplaats zit een drain die de schadelijke stoffen afvoert. De Crisis- en herstelwet maakt deze tests juridisch mogelijk. Door de resultaten 10 jaar te volgen, willen de partijen bewijzen dat het verontreinigingspotentieel van stortplaatsen is terug te brengen. Het uiteindelijke doel is om via de onderzoeksgegevens te komen tot een wettelijke regeling waarin duurzaam stortbeheer is opgenomen.
Deze Green Deal geeft invulling aan het regeerakkoord van het vroegere kabinet Rutte III van oktober 2017. Daarin stond dat in de zeevaart en binnenvaart nog veel milieuwinst te winnen is. Afspraak was om met de sector een Green Deal op te stellen voor verduurzaming van de zeevaart, binnenvaart en havens.
De binnenvaart is onderdeel van het ontwerp-Klimaatakkoord. De afspraken over de CO2-reductie die de binnenvaart moet halen, worden voor het uiteindelijke Klimaatakkoord uitgewerkt in deze Green Deal. De zeevaartsector valt buiten het ontwerp-Klimaatakkoord. Het kabinet geeft toe dat verduurzaming en verdere vermindering van CO2-uitstoot ook op lange afstanden nodig zijn. Daarom staan in deze Green Deal ook afspraken en doelen voor de Nederlandse zeevaartsector.
Binnen- en zeevaart heeft een internationaal karakter. Voor zeehavens is een gelijk speelveld belangrijk. Daarom is het noodzakelijk dat bepaalde afspraken in deze Green Deal internationaal gelden. Ze worden betrokken bij de ontwikkeling van internationale regelgeving rond luchtemissies van zee- en binnenvaartschepen. De (zee)havenbedrijven vallen buiten de Green Deal, maar helpen de doelen wel mogelijk maken.
De wens met deze Green Deal is de schadelijke emissies naar de lucht (stikstofoxiden, zwaveloxiden en fijnstof) en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. In de deal staan doelen, wensen en acties die meewerken aan het verbeteren van de luchtkwaliteit van het Schone Lucht Akkoord.
Festivals zijn de afgelopen 15 jaar steeds populairder geworden. In 2018 waren er in Europa zo'n 25.000 festivals die meer dan 500 miljoen bezoekers trokken. Dit biedt mogelijkheden om bezoekers enthousiast te maken om thuis meer circulair te leven. Met als doel: een economie waarin afval niet bestaat.
Festivals kunnen hun milieueffect verminderen door zorgvuldige keuzes te maken. Bijvoorbeeld in locatie, toegankelijkheid, vervoer, catering en stroomvoorziening. Dat heeft een positieve invloed op het milieu en de CO2-uitstoot. En het vermindert de gevolgen op het gebruik van land en water. Door hun creatieve ondernemerschap, afgebakende terreinen en tijdelijke aard zijn festivals een microkosmos voor circulaire innovaties en tests.
Festivals hebben een brede invloed binnen hun keten van leveranciers. Ze werken samen met veel bezorgers en aannemers. Festivalorganisaties zijn zich steeds bewuster van de noodzaak om te verduurzamen. Ze nemen maatregelen om bijvoorbeeld bewust in te kopen. Ook kijken ze hoe ze zuinig kunnen omgaan met materialen en hoe zwerfafval is te voorkomen.
Festivals kunnen als model voor steden dienen. In korte tijd moeten ze in alle basisbehoeften voorzien. Daardoor krijgen festivalbezoekers allerlei inzichten. Die zijn nodig om veelbelovende circulaire interventies verder te onderzoeken, ermee te testen en deze te verbeteren. Drempels weghalen, biedt de mogelijkheid om de overstap naar een circulaire economie te versnellen.
De Green Deal Circulaire Festivals bouwt voort op de Nederlandse Green Deal Afvalvrije Festivals. Die werkte aan minder afval op festivals en betere gescheiden inzameling en recycling. De Green Deal Circulaire Festivals is breder: meer circulaire thema's en samenwerking op Europese schaal. Dit weerspiegelt het internationale karakter van festivals en de Europese samenwerking voor een circulaire economie.
Meer informatie over de circulaire festivals leest u op Circular Festivals - Green Events en circularfestivals.nl.
Natuurinclusieve landbouw wordt inmiddels breed herkend en gewaardeerd als één van de oplossingen voor de uitdagingen in de landbouw. Deze vorm van landbouw draagt bij aan de oplossing voor allerlei opgaven. Bijvoorbeeld voor biodiversiteit, stikstof, klimaat en bodem. Natuurinclusieve landbouw is geen hype, maar een serieus perspectief voor de toekomstige bedrijfsvoering.
De Green Deal Natuurinclusieve Landbouw Groen Onderwijs is in 2019 gestart als een bottom-up initiatief. Het doel van deze Green Deal was om meer aandacht te krijgen voor natuurinclusieve landbouw. Net als voor natuurinclusief ondernemen in het onderwijs. Dit hielp de belangrijke transitie in de sector.
In de eerste fase is veel gebeurd. Er is gewerkt aan:
- het ontwikkelen van praktijkkennis en leermaterialen;
- er zijn netwerkbijeenkomsten georganiseerd;
- er is een goede start gemaakt met het netwerk van demo-leerbedrijven;
- er is veel samenwerking en beweging ontstaan.
De Green Deal verbindt en jaagt aan. Het e-zine dat de partners hebben uitgebracht laat dit goed zien.
Maar de 3-jarige periode van de Green Deal was te kort voor de wensen en beoogde mate van verankering van natuurinclusieve landbouw in de groene opleidingen. Daarom zetten de partijen in op deze 2e fase. Daarbij horen nu ook LTO NL en Bionext.
De partijen werken samen om natuurinclusieve landbouw steviger onderdeel te maken van het groen onderwijs. Zo wordt en blijft het een integraal en logisch onderdeel van het groen onderwijs op vmbo-, mbo-, hbo- en wo-niveau. Dit geldt ook voor het onderwijs binnen Leven Lang Ontwikkelen. Hierdoor kunnen boeren, adviseurs en erfbetreders van nu en de toekomst goed kiezen hoe zij hun bedrijf willen ontwikkelen. En hoe zij bedrijven helpen en adviseren.
Nederland en de rest van Europa heeft voldoende plantaardig eiwit nodig. De Europese Unie wil minder afhankelijk worden van de import van (deels niet-duurzame) eiwitrijke gewassen. Denk aan soja, kikkererwten en kidneybonen. De Europese Unie wil hierin zelfvoorzienend worden.
In december 2020 presenteerde de minister van LNV de Nationale Eiwitstrategie (NES). De NES heeft als doel om in 5 tot 10 jaar de landelijke zelfvoorzieningsgraad van nieuwe en plantaardige eiwitten te vergroten. Dit moet gebeuren op een duurzame manier die meewerkt aan de gezondheid van mens, dier en omgeving. De Green Deal Eiwitrijke gewassen is een direct resultaat van de NES.
De zorgsector maakt mensen beter, helpt ziekte voorkomen en biedt mensen een goede kwaliteit van leven. In Nederland zorgt de zorgsector voor zo’n 7% van de CO2-uitstoot. Ook komt 4% van het afval in Nederland en 13% van het grondstoffengebruik uit de zorg. Door zorg te leveren, draagt de sector bij aan de klimaatcrisis. De zorgsector werkt daarom aan ‘duurzame zorg’ in de Green Deal Samen werken aan Duurzame Zorg.
De Green Deal staat voor zorg met minimale CO2-uitstoot en gevolgen voor de leefomgeving. Dit alles met oog voor het opnieuw gebruiken van grondstoffen en materialen. Hiermee draagt de sector bij aan het verminderen van de groeiende zorgvraag. En aan geschikte zorg.
In deze Green Deal hebben partijen doelen en acties afgesproken vanaf 2023 tot en met 2026. Samen werken zij aan deze 5 doelen:
- Meer inzet op gezondheid
- Vergroten van de bewustwording en kennis over duurzame zorg
- 55% minder directe CO2-uitstoot in 2030 en klimaatneutraal in 2050
- 50% minder primair grondstoffengebruik in 2030 vergeleken met 2016 en circulaire zorg in 2050
- Verminderen van de milieubelasting van medicatie(gebruik)
Meer informatie over de Green Deal Duurzame zorg vindt u op Greendealduurzamezorg.nl
Uitgelichte deals
Green Deal 'Circulaire Denim'
In de Green Deal Circulaire Denim werken koplopers in de textielindustrie samen om de kringloop van denim te sluiten. Door de samenwerking in de 'Denim Deal’ steeg het aantal jeans met gerecycled denim op de Nederlandse markt fors: van 8% in 2020 naar 41% in 2022. Door het succes namen deelnemers aan de Denim Deal zelf de beslissing om een internationaal vervolg op deze Green Deal te ontwikkelen: de Denim Deal 2.0.
Green Deal 'Koffiepads en theezakjes bij het gft'
Vanaf 1 januari 2023 mogen alle koffiepads en theezakjes bij het groente- fruit- en tuinafval (gft). Daarmee zijn de doelen van de Green Deal Koffiepads en theezakjes ruim gehaald. Maar liefst 93% van de theezakjes in de supermarkt is composteerbaar. Voor koffiepads is dit bijna 97%. Het doel is dat uiteindelijk alle organisaties die in Nederland werken, overstappen op composteerbare koffiepads en theezakjes. Koffiepads en theezakjes scheiden via het gft-afval levert per jaar zo’n 88 miljoen kilo extra compost op.
Deze Green Deal is een mooi voorbeeld van hoe ketensamenwerking kan leiden tot duurzamere producten. Op de Global Recycling Day van 2023 won de Green Deal de 'Recycling Heroes'-award.
Green Deal 'Over de datum?'
Nederlandse consumenten gooien gemiddeld zo’n 47 kilo voedsel per persoon per jaar weg. Ze doen dat uit angst om ziek te worden. Of omdat ze denken dat de kwaliteit niet goed meer is. Hieronder vallen ook vaak lang houdbare producten zoals koffie, thee, vis in blik, stroop, rijst en sappen uit pak.
Met de Green Deal ‘Over de datum?’ willen de betrokken partijen voedselverspilling verminderen. Ze doen dit onder andere door de houdbaarheidsdata makkelijker uit te leggen. En door klanten beter voor te lichten. Aftrap van de Green Deal is een onderzoek in 2017 door Wageningen University & Research. Hieruit bleek dat consumenten lang houdbare producten veel minder weggooien als de 'tenminste houdbaar' (THT)-datum wordt vervangen door 'lang houdbaar’. In vervolg op deze Green Deal zijn 2 iconen geïntroduceerd die producenten vrijwillig op de verpakking kunnen plaatsen. Hiermee herkennen consumenten het verschil tussen de houdbaarheidsdata nog beter.
Vragen over de Green Deals?
We ondersteunen de ministeries bij de uitvoering van de Green Deal aanpak.
Vragen en opmerkingen kunt u sturen naar info@greendeals.nl.