Blog: "Met elkaar kun je je lokaal prima voorbereiden op vergrijzing"
"Nog lang niet alle gemeenten zijn zich bewust van het effect van de vergrijzing op de woningbouwopgave. Maar overal in Nederland krijg je ermee te maken." Dat zegt expert Ditty Blom van het Ondersteuningsteam Wonen en Zorg (OWZ). "Onze rol als onafhankelijke, landelijke partij helpt enorm om de samenwerking tot stand te brengen."
Het OWZ ondersteunt gemeenten om samen met corporaties en zorginstellingen plannen te ontwikkelen om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Blom heeft ruime ervaring bij de gemeente Rotterdam. Al sinds het begin van de jaren ’80 voerde ze er verschillende projecten uit, waarin allerlei sociaal-maatschappelijke vraagstukken met wonen zaten. Nadat ze steeds meer in de beleidskant terechtkwam, besloot ze zelfstandig adviseur te worden om terug te keren naar de praktijk. "Dat bevalt me uitstekend."
Vergrijzing speelt overal
Volgens Blom is hulp bij een slimme combinatie van zorg en wonen hard nodig. "Er komt zogezegd een 'grijze golf'aan. Dat speelt in alle gemeenten, ook in de Randstad, waar de toename van jongeren nog wel wat groter is dan in andere regio’s. Op deze ontwikkeling kun je je maar beter goed voorbereiden. Met woningen die geschikt zijn voor ouderen om langer zelfstandig te wonen en met zorgvoorzieningen aan huis."
Te weinig aandacht
Blom denkt dat er te weinig aandacht is voor ouderen in de gemeentelijke woningbouwprogramma’s. "Neem de landelijke gemeenten, waar mensen vaak in grote, vrijstaande huizen wonen. Die zijn op den duur niet geschikt voor oude mensen. Zij zijn beter af met kleinere, geclusterde woningen, waar ze sociale contacten kunnen onderhouden en waar efficiënte zorg beter te organiseren is." Ook de ouderen zelf onderschatten het probleem, vindt Blom. "Zij willen zo lang mogelijk in hun woning blijven, tot het echt niet meer kan. Dan zijn ze te slecht om zelfstandig te wonen, maar te goed voor een verpleeghuis. Als de gemeente dan geen alternatief kan bieden, hebben ze een groot probleem."
Regie bij gemeenten
Alle gemeenten moeten een woonzorgvisie hebben, vindt Blom. "Zo mogelijk met prestatieafspraken met woningcorporaties en zorgpartners. In zo’n gecombineerde woonzorgvisie heeft de gemeente altijd het voortouw. In sommige gevallen neemt een woningcorporatie het initiatief, maar uiteindelijk loop je dan toch tegen de gemeente aan. Bij de gemeente moet dus op bestuurlijk niveau bewustwording zijn dat ouderen langer thuis blijven wonen, met de juiste voorzieningen en ondersteuning."
Vraagstuk overzichtelijk maken
Gelukkig zijn steeds meer gemeenten bezig met plannen om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Blom schuift als expert geregeld aan, zoals in Den Helder. "Als eerste maakte ik het vraagstuk overzichtelijk. Wat is de demografische prognose? Hoeveel voorzieningen zijn er als de vergrijzing echt intreedt en waar zit het tekort? En welke woon- en zorgpartners zijn nodig om tot een oplossing te komen? Door dit op de agenda te zetten, zag het gemeentebestuur ook de noodzaak en nu maken we met verschillende partijen een woonzorgvisie."
Van overzicht naar inzicht
Ook in gemeenten als Rijswijk en Zuidwest Friesland zorgde Blom voor overzicht om het vraagstuk inzichtelijk te maken. "Ik merk dat geen enkele instantie het vraagstuk onbelangrijk vindt. Maar juist als het gemeentebestuur je de toestemming geeft om ermee aan de slag te gaan, verloopt het samenwerkingsproces zo veel makkelijker."
Prima voorbereiden
Blom benadrukt haar onafhankelijke positie."Dat helpt enorm om de partijen samen te brengen. En het feit dat de overheid dit proces via het Team OWZ ondersteunt, onderstreept het belang bij lokale partijen. Het is heel leuk om te zien dat mijn inzet resultaat boekt en dat er enthousiasme ontstaat. Samen kunnen we werken aan een breed gedragen woonzorgvisie. Het vraagstuk is urgent, maar met elkaar kun je je er prima op voorbereiden."
Meer weten?
Ondersteuningsteam Wonen en Zorg (OWZ)