FLEX EV – Flexibele elektrische pakket- en onderhoudslogistiek regio Rotterdam (2017)
Vanaf 2025 worden er in 30 tot 40 Nederlandse steden geleidelijk zero emissie zones voor stadslogistiek
ingevoerd. Voor een groot deel van de logistiek is elektrificatie van de vloot de meest voor de hand
liggende manier om hieraan te voldoen en de binnensteden emissieloos te bevoorraden. Maar
elektrificatie is nog relatief nieuw voor veel vervoerders en qua haalbaarheid zijn er nog verschillende
vragen over voertuigen, laadinfrastructuur en mogelijke laadstrategieën op verschillende gebieden:
• technisch: de betrouwbaarheid van de gebruikte technologie;
• operationeel: de inzetbaarheid in dagelijkse operaties van elektrische voertuigen zonder dat de
operaties verstoord worden;
• financieel: de kosten.
Doel van de voorgestelde praktijkdemonstraties van FLEX EV is om voor bovengenoemde problematiek overtuigend bewijsmateriaal te leveren. De FLEX EV partners, PitPoint.EV B.V. (hierna PitPoint), DHL International B.V. (hierna DHL), Roadrunner Koeriersdiensten B.V. (hierna Roadrunner), EMOSS Mobile Systems B.V. (hierna EMOSS) en TNO willen dit aantonen door een slimme mix van opportunity-charging en overnight-charging (in de hub).
Doel
Het doel van Flex EV is om door middel van praktijkdemonstraties met verschillende praktijkpartners aan
te tonen dat een slimme mix van snelladen (onderweg) en regulier laden (depot/thuis) de
bovengenoemde problematiek aan kan pakken. Hiervoor is er gedemonstreerd met een vloot van 39
elektrische voertuigen (variërend van bestelbussen tot een kleine bakwagen). Laadinfrastructuur is
aanwezig op depots en aanvullend wordt er gebruik gemaakt van een snellaadplein en andere openbare
snellaadpunten onderweg. Dit wordt vanuit de hele keten bestudeerd met aandacht voor de technische,
operationele en financiële haalbaarheid.
Deelnemers / type organisatie / rol in het project
- PitPoint.EV B.V. - Groot bedrijf - Penvoerder
- DHL International B.V. - Groot bedrijf Partner
- EMOSS Mobile Systems B.V. - Groot bedrijf - Partner
- Roadrunner Koeriersdiensten B.V. - Klein bedrijf - Partner
- TNO - Kennisinstelling - Partner
Locatie
Rotterdam
Resultaten en doelstellingen
Het project is afgerond.
In het Flex EV project is een proeftuin opgezet met praktijkdemonstraties van 39 elektrische voertuigen
(variërend van bestelbussen tot een kleine bakwagen). DHL International heeft in de proeftuin vanuit één
depot 34 grote bestelbussen (omgebouwde Fiat eDucato’s met een accucapaciteit van 62 kWh) en twee
kleine bakwagens (door EMOSS Mobile Systems omgebouwde 12t DAF trucks met een accucapaciteit van
200 kWh) ingezet in de regio Rotterdam. Roadrunner Koeriersdiensten heeft drie kleine bestelbussen
(Nissan eNV200 met een accucapaciteit van 40 kWh) ingezet voor ritten in de regio Rotterdam en
Amsterdam. PitPoint.EV heeft een snellaadplein gerealiseerd op een Total tankstation in Papendrecht. In
het Flex EV project is gevarieerd met een mix van snelladen (onderweg) en regulier laden (op het depot),
terwijl de logistieke operaties worden uitgevoerd met elektrisch aangedreven voertuigen. Daarnaast is er
gekeken naar de laadstrategie voor het gebruik van elektrische voertuigen voor ritten die structureel of
regelmatig (ad hoc) buiten de actieradius liggen. Hiervoor is een analyse gemaakt voor het tussentijds
laden (bij een snellaadplein, met en zonder reserveren) en het gebruik van een grotere of kleinere accu. In
deze analyse is de integratie van laadstrategieën in de planning meegenomen. Naast de belangrijkste
lessen en de operationele haalbaarheid van de laadstrategieën, zijn de kosten voor bij verschillende
ritprofielen in kaart gebracht. TNO heeft de kwantitatieve en kwalitatieve analyse uitgevoerd om inzicht
te geven in de technische, operationele en financiële haalbaarheid van elektrisch vervoer en verschillende
laadstrategieën.
Conclusies
Wat betreft technische haalbaarheid is er niks aan te merken op de betrouwbaarheid van
laadinfrastructuur en van elektrische voertuigen die als OEM-product worden aangeboden. Voertuigtypen
waarvoor nog geen OEM-product beschikbaar is kunnen omgebouwd worden tot een elektrisch voertuig.
In deze proeftuin leverde dit technische belemmeringen op, waardoor een groot deel van de vloot voor
langere tijd stil stond. Dit leidde tot problemen in de operaties en tot een afname van het vertrouwen van
de chauffeurs in de elektrische voertuigen.
Op het gebied van operationele haalbaarheid is inzet in de dagelijkse operaties vergelijkbaar met de inzet
van dieselvoertuigen voor die routes waarvoor de actieradius van het elektrische voertuig voldoende is en
er ’s nachts op het depot regulier kan worden bijgeladen.
Als de actieradius onvoldoende is, is het van belang dat snelladen zo goed mogelijk geïntegreerd kan
worden in de dagelijkse operatie. Dit kan worden gerealiseerd door een hoge dekking en goede
bereikbaarheid van openbare snellaadpunten en door inzicht in de beschikbaarheid en het reserveren van
snellaadpunten. Binnen deze proeftuin was te zien dat als dat op orde is, de gewenning en acceptatie bij
de gebruikers, zowel de planner als de chauffeur, komt. Op dit moment is de dekking van snellaadpunten
voor kleine bestelbussen langs snelwegen voldoende. Voor binnenstedelijke ritten, voor ritten in
buitengebieden en voor grotere voertuigen is deze dekking nog onvoldoende voor goede operationele
integratie.
De financiële haalbaarheid is geanalyseerd door het berekenen van de Total Cost of Ownership (TCO) voor
verschillende scenario’s en aanvullende gevoeligheidsanalyses. Hierbij gaat het onder andere om de
afweging tussen een groter accupakket of vaker snelladen onderweg. Het accupakket is een groot deel
van de aanschafkosten van een elektrisch voertuig. Zodra er massaproductie plaatsvindt worden
elektrische voertuigen financieel aantrekkelijker dan de conventionele variant indien de actieradius
toereikend is voor het dagelijkse ritprofiel. De extra chauffeurskosten voor omrijden, wachten en
snelladen zijn dusdanig hoog dat snelladen tijdens de dagelijkse operaties financieel gezien alleen
aantrekkelijk is als het snelladen goed geïntegreerd kan worden in de logistieke operaties, dat betekent:
• het voorkomen van wachttijd door een reserveringssysteem (inclusief gebruiksvriendelijke
reservering);
• digitaal zichtbare wachtrij en gewenning bij gebruikers wat het vertrouwen kan vergroten;
• een hoge dekking van snellaadpleinen om omrijdtijd en -kilometers te minimaliseren;
• snelladen tijdens pauzes te plannen.
In het geval van een wisselend ritprofiel (waarbij het grootste deel van de tijd routes passen binnen de
actieradius, maar voor incidentele langere ritten extra geladen moet worden onderweg) kan het gunstiger
zijn om te kiezen voor een kleiner accupakket en bij een klein deel van de ritten (20% in dit scenario)
gebruik te maken van een snellaadpunt onderweg.
Aanbevelingen
Door de invoering van zero emissie zones in steden, het groeiend aantal OEM-producten voor elektrische
goederenvoertuigen en dalende accuprijzen wordt het minder aantrekkelijk om te investeren in
conventionele bestelbussen en vrachtwagens. Een slimme laadstrategie, waarbij voor langere sporadische
adhoc ritten gebruik gemaakt kan worden van snelladen onderweg (als de dekking van snellaadpleinen
meegroeit), zorgt ervoor dat elektrische logistieke voertuigen ook voor meer logistieke activiteiten
gebruikt kunnen worden dan alleen de relatief korte en voorspelbare ritten.
Het project draagt bij aan de doelstellingen van de DKTI-Transport regeling door een verlaging van CO2 emissie, NOx, fijn stof, en geluid te realiseren. Tevens draagt het project bij aan de realisatie van de Duurzame Brandstofvisie onder het SER energie akkoord voor duurzame energie, en aan de Richtlijn betreffende de uitrol van infrastructuur van alternatieve brandstoffen.
Financiële bijdrage
De financiële bijdrage vanuit de eerste tender van DKTI Transport bedraagt €1.953.783.
DKTI Transport
De eerste tender van DKTI Transport heeft een looptijd van 2017 tot en met 2021. De eerste ronde sloot op 21 december 2017 om 17.00 uur. Meer informatie over de eerste tender van DKTI Transport.
