Jumbo duurzaam distribueren (2017)
De doelstelling van de proeftuin is samen leren en alle aspecten tegenkomen in de praktijk, om daarmee een beeld te vormen wat er verwacht kan worden bij eventuele verdere opschaling. Jumbo biedt de perfecte omstandigheden voor een dergelijke proeftuin. Dit omdat Jumbo zelf eigenaar is van zowel de distributiecentra als de transportvoertuigen en daarbij zelf energieleverancier is. Hierdoor kan de proeftuin zonder tussenkomst van derde gerealiseerd worden. Ook is Jumbo’s opschalingspotentie zeer groot omdat het wagenpark in eigen beheer is. Het realiseren van deze opschaling kent echter barrières, de grootste uitdaging is een beperkt inzicht in de kosten en baten van opschaling. Een lastige factor is een niet lineair schalende TCO (Total Cost of Ownership).
Doel
In een opschalingsstudie (onderdeel van dit project) wordt onderzocht hoe factoren als: de mogelijkheden van gedeelde laad-infrastructuur, kosten van elektriciteitsaansluiting, beperkte inzetbaarheid trekker, seizoensafhankelijkheden invloed hebben op de kosten/baten en mogelijkheid tot opschaling van e-mobiliteit voor de transportsector. Verder wordt er bepaald hoe het TCO en de duurzaamheid kan worden geoptimaliseerd doormiddel van het gebruik van lokaalaanwezige zonne-panel en inzet van elektrische buffercapaciteit.
Korte omschrijving van de activiteiten
Er is voor gekozen om een volledig elektrische DAF CF electric trekker in te zetten, in combinatie met een gekoelde trailer met elektrische aansluiting. In de loop van het project is het voertuig van een zogenaamde E-PTO voorzien, waarmee de elektrische koeling van de trailer van energie wordt voorzien. Hiermee is de gehele combinatie elektrisch. Voor het laden is er gekozen om een 150 kW lader te installeren op het eigen terrein van Jumbo, op het DC op de Amert in Veghel. Deze lader is dichtbij de chauffeurs kantine geplaatst, zodat laadtijd indien mogelijk gecombineerd kan worden met pauzetijd van de chauffeurs. Voor de inzet is gekozen om supermarkten te beleveren in de directe nabijheid van DC Veghel. Gedurende het project is samen met de planning van het transport afgestemd hoeveel risico op stilstand hierbij gelopen mag worden en hoeveel ritten er eventueel na elkaar uitgevoerd kunnen worden, voordat er weer bijgeladen wordt. Dit proces en alle hiervoor benodigde data is verzameld door TNO gedurende de hele proeftuin. De praktische ervaringen in de inzet bij Jumbo en de data uit verschillende bronnen (lader, voertuig, gebouw, trailer) zijn op regelmatige basis bij elkaar gevoegd en met elkaar besproken, waarmee er in het project continu geleerd en bijgestuurd werd.
Een belangrijk onderdeel in het leerproject werd gevormd door de chauffeurspool, die regelmatig is bevraagd naar de praktische ervaringen met de truck, trailer en het laadproces. In de eindfase van het project zijn al deze ervaringen verzameld in een rapportage over de proeftuinervaringen. Daarnaast is een studie gedaan naar de effecten van opschaling op de energievoorziening op DC Veghel. Om dit te doen is voor deze studie een techno-economisch systeemmodel gemaakt van de situatie in Veghel, hiermee wordt een beeld gevormd van de kosten en baten van lokaal laden en worden vermeden emissies en effecten van lokale opwek analyseerbaar. De rapportage hiervan is openbaar beschikbaar.
Resultaten en doelstellingen
De monitoring van truck, trailer en laadinfra loopt continu en levert de gewenste informatie op.
In de eerste helft van 2020 is een start gemaakt met de opschalingsanalyse, onder meer door keuzes te maken uit verschillende scenario's, die doorgerekend zullen gaan worden.
Een eerste conclusie uit het project is na een intensief leertraject het operationeel mogelijk is om met deze ene elektrische combinatie nabijgelegen supermarkten volledig elektrisch te bevoorraden. De ingezette elektrische truck en elektrisch geconditioneerde trailer hebben het werk grotendeels probleemloos gedaan, wat in iets mindere mate ook geldt voor de lader op eigen terrein. Met dien verstande dat het geteste voertuig met de beperkte actieradius wel een grote impact heeft op de operationele planning. Na een gewenningsperiode was het ook voor de chauffeurspool acceptabel om met dit materiaal het werk te doen, al zijn de relatief korte afstanden die gereden werden een factor die het werk minder aantrekkelijk maakt. Minstens zo belangrijk is echter dat er geleerd is dat opschaling naar grootschalige elektrische supermarktbevoorrading nog niet zo eenvoudig is. Een belangrijke barrière hiervoor is de energievoorziening voor het laden op het DC, mocht hiervoor gekozen gaan worden. De reden hiervoor is het toenemende probleem met netcongestie, zeker in Noord-Brabant. Daarnaast zal niet elk DC terrein geschikt zijn voor een privaat laadplein. De kosten op basis van TCO zijn uiteraard ook een barrière en de financiële haalbaarheid is sterk afhankelijk van de verwachte daling van de prijzen voor elektrische trucks, de nog onzekere product lifecycle costs en benodigde laadinfra. De inpassing in de operatie van een grote vloot elektrische trucks zal sterk afhankelijk zijn van de actieradius van de nieuwe trucks: hoe groter de actieradius, des te eenvoudiger in te plannen voor de benodigde ritten. Al met al is de proeftuin geslaagd en is er heel veel geleerd in de dagelijkse praktijk en middels studies op basis van deze dagelijkse praktijk.
Het project draagt bij aan de doelstellingen van de DKTI Transport regeling door een verlaging van CO2 emissie, NOx, fijn stof, en geluid te realiseren. Tevens draagt het project bij aan de realisatie van de Duurzame Brandstofvisie onder het SER energie akkoord voor duurzame energie, en aan de Richtlijn betreffende de uitrol van infrastructuur van alternatieve brandstoffen.
Financiële bijdrage
De financiële bijdrage vanuit de eerste tender van DKTI Transport bedraagt € 293.673,00.
DKTI Transport
De eerste tender van DKTI Transport heeft een looptijd van 2017 tot en met 2021. De eerste ronde sloot op 21 december 2017 om 17.00 uur. Meer informatie over de eerste tender van DKTI Transport.
