Energie opwekken op rijksvastgoed
70% van onze elektriciteit komt in 2030 uit duurzame bronnen. Hoe draagt de overheid zelf bij aan deze klimaatopgave? En hoe past dit in uw Regionale Energiestrategie (RES)? Door op eigen rijksvastgoed duurzame energie op te wekken. De Rijksoverheid slaat hiervoor de handen ineen met Defensie, Rijksvastgoedbedrijf (RVB), Rijkswaterstaat (RWS), ProRail, Staatsbosbeheer en RES-regio’s.
In veel RES-regio’s ligt grond van de Rijksoverheid. Deze grond is geschikt voor het opwekken van wind- en zonne-energie. Met het programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) maakt de Rijksoverheid deze grond beschikbaar. Ontwikkelaars kunnen deze grond gebruiken voor hun duurzame energieprojecten. Op deze manier leveren we een concrete bijdrage aan de opgave van de RES-regio’s om 35 TWh duurzame energie op te wekken in 2030.
Op deze pagina leest u hoe dit programma te werk gaat. En wat dit voor u als RES-regio betekent.
Grond van Defensie
In het programma werken wij nauw samen met Defensie en het Rijksvastgoedbedrijf. Defensie heeft verschillende terreinen, zoals kazernes, vliegvelden en een marinebasis. Op verschillende locaties wekt Defensie al duurzame energie op. Voor eigen gebruik en voor de omgeving. Dit is pas het begin.
Defensie verkent de verdere kansen voor duurzame opwek, opslag en distributie van energie op en in de omgeving van defensievastgoed. Door aan te sluiten bij het Rijksprogramma OER, vergroot Defensie de kans van slagen van regionale initiatieven. Het vastgoed en de bedrijfsprocessen van Defensie bieden mogelijkheden om nieuwe technieken te ontwikkelen en te testen. Zo versnellen we de energietransitie van Nederland (de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzaam opgewekte energie).
Door de klimaatdoelstellingen van 2030 en 2050 staat ook de vastgoedportefeuille van Defensie aan de vooravond van een grote verandering. Met een gebiedsgerichte aanpak verbindt Defensie meerdere maatschappelijke- en defensiedoelstellingen:
- Verduurzaming van het vastgoed;
- Realiseren van 35 tWh duurzame opwek van energie op land;
- Versterken van de energiezekerheid en zelfvoorzienend kunnen zijn als dat nodig is (in nood- en crisissituaties).
Defensieterreinen
Het ministerie van Defensie heeft 12 defensieterreinen aangewezen. Op deze plekken kunnen we duurzame energie opwekken. Met Defensie en het Rijksvastgoedbedrijf pakken we de defensieterreinen (verdeeld in projecten) in fases aan.
Per project kan de doorlooptijd nogal verschillen. Want welke voorbereiding is er nodig? En wat speelt er mee in de directe omgeving van de projectlocatie? Denk hierbij aan leefomstandigheden van planten, dieren én mensen.
Samen met gemeenten en provincies kijken we kritisch of een energieproject haalbaar is. Daarna beslissen we samen of we wel of niet doorgaan. Om deze projecten te laten slagen, is draagvlak van omwonenden erg belangrijk.

Of bekijk de kaart met defensieterreinen als download:
Wat betekent dit voor uw regio?
30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe we het beste duurzame energie op land (uit wind en zon) op kunnen wekken. Dit is één van de afspraken uit het Klimaatakkoord. In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio zijn eigen keuzes.
De duurzaamheidsplannen van defensieterreinen biedt u als RES-regio kansen. De (bestuurlijke) contactpersonen van elke RES-regio ontvangen in de 2e helft van november 2022 een brief van de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Hierin staat dat de regio’s hun interesse in mogelijke opwek van duurzame energie op defensieterreinen kunnen opnemen in RES 2.0.
Stel uw vraag
Werkt u bij een RES-regio en wilt u meer weten over de mogelijkheden per defensieterrein? Of heeft u vragen over een specifiek defensieterrein? Onze projectleiders kunnen u meer vertellen over het project en de mogelijkheden van het defensieterrein uit het OER-programma.
Pilotprojecten basis voor OER
Het pilotprogramma Hernieuwde Energie op Rijksgrond (HER) is de voorloper van OER. Dit programma startte eind 2018. In de pilots onderzochten wij met Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf hoe we delen van grond en water goed kunnen inzetten voor duurzame energieprojecten. Denk hierbij aan bermen, knooppunten van rijkswegen, sluizen en baggerdepots. Deze pilots lopen nog steeds. Met de ervaringen en lessen uit de pilots van HER startte het nieuwe programma OER.
OER in het nieuws
"Uiteindelijk is ons gezamenlijke doel het belangrijkst: bijdragen aan een duurzame toekomst"
- Ministerie van Defensie
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat