Duurzame rioolheffing

Werking

De rioolheffing is een bestemmingsheffing, waarvan de opbrengsten bedoeld zijn om de uitgaven te dekken die voortkomen uit de wettelijke zorgplichten voor de inzameling en transport van afvalwater, hemelwater en grondwater. Er is in 2016 onderzoek gedaan naar de mogelijkheid tot het differentiëren van de rioolheffing. De achterliggende gedachte was om inwoners en ondernemers die via klimaatadaptieve maatregelen op eigen perceel (en dak) minder hemelwater naar het riool laten stromen, financieel te belonen via een lagere heffing. De belangrijkste conclusie uit de studie Hemelwater belasten of belonen was dat differentiatie van de rioolheffing wettelijk gezien mogelijk is, maar in de praktijk beperkt wordt toegepast. Ondertussen heeft een aantal gemeenten, zoals Ede (voor bedrijven), Venray (voor inwoners) en Son en Breugel een duurzame rioolheffing ingevoerd. Door aanpassingen te doen aan de opbouw van de rioolheffing en de aan heffingsmaatstaf, kunnen gemeenten het afkoppelen en hergebruik van hemelwater financieel belonen, bijvoorbeeld met als uitgangspunt ‘de vervuiler betaalt’ of het ‘solidariteitsprincipe’. Voor de opbouw van een duurzame rioolheffing, zijn er de volgende opties:

1. Splitsing van rioolheffing in een hemel- en grondwaterheffing (voor rekening van de eigenaar) en een afvalwaterheffing (voor rekening van de gebruiker). Dit maakt het mogelijk om voor beide een andere heffingsmaatstaf te gebruiken.
2. Opbouw rioolheffing uit verschillende bouwstenen:
   1. hemelwaterdeel (voor rekening van de eigenaar) en afvalwaterdeel (voor rekening van de gebruiker)
   2. vast deel voor aansluit-/afvoerrecht en variabel deel met heffingsmaatstaf
   3. combinatie van a en b, bijvoorbeeld hemelwaterdeel met vast en variabel deel, en afvalwaterdeel met vast en variabel onderdeel.
3. Ruimtelijke differentiatie met bijvoorbeeld een ander tarief voor verschillende geografische gebieden (bv. bedrijventerreinen). De keuze voor een heffingsmaatstaf bepaalt vervolgens de mate waarin en waarop er gedifferentieerd kan worden. Binnen de gekozen opbouw van de rioolheffing kan gekozen worden voor de volgende soorten heffingsmaatstaf:
   1. Vast bedrag per perceel
   2. Afvalwaterdeel: Drinkwaterverbruik (stimuleert regenwaterhergebruik)
   3. Afvalwaterdeel: Huishoudgrootte
   4. Hemelwaterdeel: Aangesloten m² verhard oppervlak (stimuleert afkoppelen) 
   5. Hemelwaterdeel: WOZ-waarde
   6. Hemelwaterdeel: Kaveloppervlak

Voorbeeld

Gemeente Son en Breugel geeft een éénmalige subsidie van € 300,- voor het afkoppelen van regenwater. Waterschap de Dommel verdubbelt dit bedrag voor de eerste 260 aanvragers in 2021. Daarnaast kan de eigenaar van een woning of bedrijfspand tot en met 2029 een korting van € 50,- per jaar ontvangen op de rioolheffing. Hiervoor moet het hele perceel afgekoppeld zijn (zij-, achter- en voorkant). Lees meer op de website van de gemeente of bekijk de verordening en raadstukken.