Klimaatadaptatie gebouwde omgeving
De invloed van klimaatverandering op de gebouwde omgeving en ruimtelijke ordening wordt steeds groter. Zo krijgen we steeds meer te maken met hevige buien, extreme hitte of droogte. Dit kan van invloed zijn op uw woningbouwproject. Werkt u als gemeente of woningcorporatie aan een woningbouwopgave en wilt u zich goed voorbereiden op de gevolgen van klimaatverandering? Wij helpen u klimaatadaptief te bouwen.
Voor wie?
We bieden ondersteuning aan gemeenten, regio’s provincies, woningbouwcorporaties en marktpartijen.
Welke instrumenten bieden wij?
Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) biedt ondersteuning bij het klimaatbestendig en natuurinclusief maken van de gebouwde omgeving. RVO heeft in samenwerking met landelijke experts instrumenten ontwikkeld die helpen bij de meest voorkomende problemen waar men in de praktijk tegenaan loopt.
In dit instrument vindt u 31 inspirerende manieren om Klimaatadaptatie in uw project te financieren. Daarnaast vindt u een aantal manieren om het gesprek met elkaar aan te gaan over kosten en baten, en hoe deze in euro’s uit te drukken. Tenslotte vindt u ook tips om met elkaar logische koppelkansen te benoemen, met 9 voorbeelden.
Lees meer over de financiering van klimaatadaptatie.
Als we klimaatadaptief én natuurinclusief willen bouwen, hebben we een variëteit aan maatregelen nodig om dat voor elkaar te krijgen. Dit overzicht van klimaatadaptieve maatregelen biedt inzicht in welke oplossingen al veel worden toegepast in de praktijk, maar ook wat die maatregelen ongeveer kosten in aanschaf en beheer. Verder vindt u hier inspiratie voor de invulling van algemene prestatie-eisen uit de Landelijke Maatlat en regionale convenanten. Ook kunt u meer lezen over de (kosten)effectiviteit van de maatregelen: doen ze wat ze moeten doen, en hoe is de verhouding van investeringen ten opzichte van de baten van deze maatregelen?
Lees meer over de meest toegepaste klimaatadaptieve maatregelen.
Hoe maak je fysieke klimaatrisico’s op gebouwniveau inzichtelijk? Voor woningbouwcorporaties en vastgoedpartijen is het van belang om inzicht te krijgen van de klimaatrisico’s bij hun panden. Het rapporteren over klimaatrisico’s van bestaand vastgoed is steeds vaker gemeengoed, onder andere vanwege de EU Taxonomie.
De Dutch Green Building Council heeft samen met 30 organisaties het Framework for Climate Adaptive Buildings ontwikkeld: een methodiek voor het vaststellen van fysieke klimaatrisico’s op voor bestaande bouw, met een omgevingsscore en gebouwscore, waarbij maatregelen worden aangereikt om de risico’s te verkleinen. Het streven is dat woningbouwcorporaties in Nederland dit Framework als de standaardmethodiek voor klimaatrisico’s gebruiken.
Lees meer over het Framework Climate Adaptive Buildings.
Hoe houden we onze woningen, kantoren en andere gebouwen veilig en comfortabel in het veranderende klimaat, en welke innovaties zijn daarvoor nodig? Hoe kunnen we nieuwbouw klimaatadaptief ontwerpen?
In het KlimaatKwartier op The Green Village komen kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheden samen experimenteren, demonstreren en kennis uitwisselen om gebouwen klimaatadaptief te maken. De proeftuin biedt een plek voor ontwikkeling van nieuwe toepassingen om de gevolgen van klimaatverandering voor gebouwen tegen te gaan; zowel binnen als buiten, zowel in ontwerp als constructie. De proeftuin biedt ook een plek voor dialoog en regelmatig worden er kennissessies georganiseerd. Er wordt informatie gedeeld over innovaties en bewezen technieken.
Lees meer over het Klimaatkwartier.
Welke procesondersteuning bieden wij?
Voor al uw vragen over klimaatadaptatie kunt u terecht bij onze helpdesk die te bereiken is door een email te versturen naar klimaatadaptatie@rvo.nl. Wij proberen u dan zo goed mogelijk te helpen en in sommige gevallen kunnen wij ook met behulp van experts en adviseurs (gratis, óf onder co-financiering óf met behulp van eigen bekostiging) bij u om ondersteuning op locatie bieden.
Wij bieden hulp bij:
Bij vragen, informatie of advies over de aanpak en procesondersteuning door één van de 12 beschikbare hitteadviseurs die uw gemeente kunnen helpen bij het ‘hitteproof’ maken op thema’s gebied, gebouw en gezondheid. Neem bij vragen contact op met klimaatadaptatie@rvo.nl en dan bespreken we samen welke adviseur jou het beste kan helpen!
Wanneer u als gemeente een project heeft waar u hulp bij nodig heeft ten aanzien van Financiering en u wilt de ondersttaande 3 stappen doorlopen kunt u zich onder de volgende voorwaarden melden bij klimaatadaptatie@rvo.nl.
- Voor uw project is in beeld gebracht welke concrete klimaatadaptatie risico’s er zijn.
- U weet met welke concrete maatregelen u deze risico’s wilt voorkomen en u weet wat deze maatregelen kosten in het project.
- U krijgt te horen dat het nemen van de maatregelen niet mogelijk is omdat ze te duur zijn.
We gaan dan graag het gesprek met u aan waarbij we willen dat minimaal de projectleider van het project aanwezig is. Wanneer u voldoet aan de voorwaarden kunnen we een sessie met u organiseren waarbij we u laten kennismaken met onder andere de 31 inspirerende manieren om klimaatadaptatie te bekostigen en proberen we samen een op maat oplossing te bouwen voor een werkende businesscase.
U kunt een verzoek indienen voor de ondersteuning van een Expert Klimaatadaptief bouwen en inrichten wanneer u vragen en problemen hebt bij klimaatadaptatie in een woningbouwproject (nieuwbouw, transformatie of optoppen). In het Expertteam Woningbouw zitten experts met kennis en expertise over klimaatadaptief bouwen. Denk daarbij aan specifieke juridische, financiële of stedenbouwkundige kennis over klimaatadaptatie. Of bij vragen over regelgeving en borging, waarbij ook de Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen gebruikt kan worden.
Heeft u vragen rondom het toepassen van de Landelijke Maatlat voor een groene en klimaatadaptieve gebouwde omgeving? Werkt u aan een woningbouwproject en loopt u tegen vragen of dilemma's aan gerelateerd aan klimaatadaptatie? Neem dan contact op voor een gratis adviesgesprek.
Het Expertteam Woningbouw biedt u ook langdurige begeleiding bij woningbouwprojecten. Benieuwd of het Expertteam Woningbouw uw gemeente of provincie kan helpen? Kijk dan op de pagina Expertteam Woningbouw of mail naar woningbouw@rvo.nl.
Wij bieden woningbouwcorporaties hulp bij vragen over het Framework for Climate Adaptive Buildings. Voor klimaatadaptatie bij woningbouwcorporaties worden in 2024 trainingen georganiseerd om klimaatrisico’s in beeld te brengen en tot maatregelen te komen.
Landelijk Beleid Klimaatadaptatie en gebouwde omgeving
Om de gebouwde omgeving klimaatadaptief te maken werken de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW) samen. Hieruit zijn 2 belangrijke ontwikkelingen ontstaan:
- De ‘Nationale aanpak Klimaatadaptatie gebouwde omgeving fase 1’ . Dit programma beschrijft wat het Rijk de komende jaren gaat doen om te zorgen dat de gebouwde omgeving in 2050 waterbestendig en klimaatrobuust is ingericht. RVO ondersteunt de uitvoering van dit programma.
- In 2023 is de ‘Landelijke Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ gepubliceerd. Deze maatlat laat zien aan welke doelen, prestatie-eisen en richtlijnen klimaatadaptief bouwen moet voldoen. Wil je de maatlat gebruiken voor een project? Ga dan naar het hulpmiddel ‘Maatlat groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving’. Hier vind je de overzichtstabel, factsheets en bouwstenen om zelf met de maatlat aan de slag te gaan.
Vragen over klimaatadaptatie?
Benieuwd of RVO uw gemeente, provincie, woningbouwcorporatie of onderneming kan helpen? Mail dan naar klimaatadaptatie@rvo.nl.
Meer weten?
- Kennisportaal Klimaatadaptatie: Gebouwde omgeving en ruimtelijk ordening
- Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren
- Groenblauwe netwerken: voorbeelden en maatregelen klimaatadaptatie
- Klimaatadaptief bouwen mét natuur: KAN Bouwen
- Maatlat groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving
- Bouwadaptief
- Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening